Læknablaðið - 01.03.2022, Qupperneq 36

148 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
V I Ð T A L
Breyta þarf menningunni á Landspítala svo kynferðisleg áreitni og mismunun þrífist ekki.
Þetta segir Runólfur Pálsson nýr forstjóri Landspítala. Hann fær yfir sig stjórn og sér í
kjölfarið fram á að skipurit spítalans breytist
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Vill forvirkar aðgerðir gegn
kynbundinni mismunun
„Ekki nægir að verkferlar séu til staðar til
að grípa fórnarlömb kynbundinnar mis­
mununar heldur þurfum við fyrirbyggj­
andi aðgerðir,“ segir Runólfur Pálsson,
nýr forstjóri Landspítala.
„Niðurstaða könnunar Félags al­
mennra lækna sýnir að hér á Landspítala
eru þessi mál ekki einstök heldur smita
inn í almenn samskipti.“ Hann segir þau
því hluta af kúltúrnum á spítalanum
ásamt ákveðinni þöggunarmenningu sem
sé viðhaldið með valdaójafnvægi.
„Við þurfum að ráðast kerfisbundið
í að bæta þessa menningu og samskipti
almennt,“ segir hann. „Við þurfum að
vinna frumkvæðisvinnu þannig að við
grípum inn í oft vanhugsaða háttsemi
sem einhverjir hafa tamið sér. Við þurfum
að eyða þessu.“
Læknablaðið hitti Runólf á skrifstofu
hans í Fossvogi hálfum mánuði fyrir
settan forstjóradag. En verður hann með
skrifstofu þegar hann tekur við eða fetar
hann í fótspor Páls Matthíassonar og
sleppir hendinni af slíkum munaði?
„Góð spurning, ég hef lítið hugleitt
þau mál,“ segir hann. Spurður hvernig
honum hafi liðið þegar ljóst varð að hann
tæki við, segir hann: „Mér varð ljóst að ég
stæði frammi fyrir breyttum veruleika.“
Með keppinautana í farteskinu
Runólfur var valinn úr hópi 14 umsækj­
enda. Nú stýrir hann 80 milljarða fram­
lagi ríkisins til þessa þjóðarsjúkrahúss.
Ekki einn, því hann fær yfir sig heila
stjórn.
Runólfur mun þó í fyrstu stýra hópi
fólks í framkvæmdastjórn, sem einnig
vildi setjast í forstjórastólinn: Guðlaugu
Rakel Guðjónsdóttur starfandi forstjóra,
Sigríði Gunnarsdóttur, framkvæmdastjóra
hjúkrunar, Ólafi Baldurssyni, fram­
kvæmdastjóra lækninga, og Gunnari
Ágústi Beinteinssyni, framkvæmdastjóra
mannauðsskrifstofu. Hvernig mun það
ganga?
„Fólkið sem situr í framkvæmdastjórn­
inni hefur flest verið lengi í forystu spít­
alans. Það hefur mikla reynslu og mjög
gott að vinna með þeim. Hins vegar eru
breytingar í vændum,“ segir hann og vís­
ar til áhrifa nýrrar stjórnar.
„Ég tel að fljótt verði hugað að
breytingum á skipulagi yfirstjórnar spít­
alans. Ég skoða þessa dagana hvernig við
útfærum forystu spítalans með hliðsjón
af því.“ Stjórnin komi til með að hafa ríkt
hlutverk. „En þangað til vænti ég góðs
samstarfs við framkvæmdastjóra og for­
stöðumenn.“
Blaðamaður fullyrðir að Landspítali sé
eins og olíuskip. Það taki tíma að skipta
um kúrs. Það sjáist á því að bráðamóttak­
an hafi nú verið stífluð svo árum skipti og
legurými spítalans fullnýtt. „Forgangs­
mál,“ segir Runólfur. Spítalinn verði að
hafa fleiri legurými til reiðu fyrir bráð­
veikt fólk.
„Það er afar mikilvægt að rúmanýt­
ingin fari ekki yfir 85­90% að meðaltali en
hún hefur gjarnan farið yfir 100% og þá er
lítið sem ekkert svigrúm til að takast á við
skyndilega álagsaukningu svo sem vegna
fjöldaslysa og faraldra. Þá viðhelst þetta
ástand sem hefur verið undanfarin ár,
þar sem að fjöldi fólks kemst ekki innan
ásættanlegs tíma í sjúkrarúm á legudeild­
um.“ Þessu ætli hann að breyta. “Já, við
verðum að breyta þessu.“
Hann bendir á að fjórðungur legurýma
á spítalanum tilheyri öldrunarþjónustu.
„Við getum ekki ráðstafað stórum hluta
legurýma til aldraðra sem þarfnast
langvarandi endurhæfingar eða hafa
lokið meðferð á spítalanum.“ Ræða þurfi
verkaskiptingu milli þjónustustiga. Ýmis
verkefni eigi heima utan spítalans.
„Þá á ég við þjónustu við aldraða sem
hafa lokið meðferð hér á spítalanum.
Einnig eru tækifæri í bráðaþjónustunni og
svo miklu skýrari verkaskiptingu í eftirliti
og meðferð varðandi langvinna sjúkdóma
milli heilsugæslu, sjálfstætt starfandi sér­
fræðilækna og annarra heilbrigðisstarfs­
manna og spítalans. Þar eru mjög óskýr
mörk og oft hending sem ræður því hvar
sú meðferð er veitt.“
Vill nýta alla möguleika
Runólfur bendir á að Landspítali leiki
veigamikið hlutverk í samfélaginu sem
þjóðarsjúkrahús. „En við þurfum í ljósi
smæðarinnar og takmarkaðra úrræða sem
henni fylgja að nýta alla okkar möguleika
eins og kostur er. Við verðum að nýta til
hins ýtrasta þjónustuúrræðin um allt land
og sníða að þörfum fólksins.“
Hann horfi til þess að kröfur séu nú
meðal starfsfólks um að vinna skikkan­
legan vinnutíma, ná jafnvægi milli vinnu
og einkalífs. Að starfið sé þeim ekki
Hlustið á viðtalið
á hlaðvarpi
Læknablaðsins