Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2014, Side 4

4 – Sjómannablaðið Víkingur
Á
árum áður var það mikið kapps-
mál hjá togaraútgerðarmönnum
að togararnir væru ekki í höfn
um stórhátíðar, svo sem jól, áramót og
páska.
Smjör í staðinn fyrir margarín
Fyrstu jólin mín um borð í togara voru
1945 en þá var ég háseti á b/v Skutli sem
gerður var út frá Reykjavík. Við fórum
út á Þorláksmessukvöld. Um borð var
kaupmaður frá Ólafsvík, vinur útgerðar-
mannsins, og áttum við að skila honum
heim fyrir jólahátíðina en það fór á ann-
an veg. Aðfararnótt aðfangadags gerði
norðan storm svo það var ekki farið
lengra en að Stapa og legið þar fyrir
ankeri til annars í jólum en þá var
kaupmanninum komið í land í Ólafs-
vík.
Ekki man ég eftir miklu tilstandi
vegna jólanna, nema það var einhver til-
breyting í mat. Til dæmis voru þá ávextir
og Sæmundur í sparifötunum með kaff-
inu og smjör ofan á brauðið. Annars urð-
um við að gera okkur margarín að góðu.
Næstu jól sem ég man eftir voru 1948
en þá var ég orðinn háseti á Ingólfi Arn-
arsyni. Við sigldum til Þýskalands og
komum til Hamborgar á jóladag. Þar var
ljót aðkoma, allt í rúst og almennur
skortur á öllu matarkyns. Ekki man ég
eftir neinu sérstöku um jólahaldið hjá
okkur nema á meðan við stoppuðum í
Hamborg voru um borð hjá okkur tveir
strákar, um það bil 10 ára gamlir. Þegar
þeir komu voru þeir skítugir og illa til
reika. Þeir voru því drifnir í bað og síðan
lét kokkurinn þá hjálpa sér við uppvask
og fleira og það sem þessi litlu grey gátu
étið. Það má segja að megnið af kostin-
um hafi farið í svanga þýska maga því
margir komu um borð á meðan við
stoppuðum í Hamborg.
Á heimleiðinni var lítið til að éta
nema fiskur sem hafði orðið eftir í
lestinni en við þrifum hana á leiðinni
heim.
Benni á fylliríi
Eitt er mér minnisstætt úr þessum túr.
Þegar við komum í Pentilinn var kominn
norðvestan stormur og þegar við fórum
úr Pentlinum var bullandi meðstraumur.
Ég hefi aldrei á mínum langa sjómanns-
ferli orðið vitni að öðrum eins átökum.
Hver einasta bára var brotsjór og þegar
skipið fór fram af öldunni var það á lofti
aftur fyrir miðju og þegar það datt niður
nötraði allt og skalf. Það var eins gott að
Ingólfur var nýr og sterkur, eldra skip
hefði ekki þolað slík átök.
Í þessari siglingu var Loftur Júlíusson
skipstjóri. Reyndum skipstjóra hefði ekki
dottið í hug að fara í gegnum Pentilinn
við slíkar aðstæður sem voru í þetta
skipti. Við komum heim úr túrnum
stuttu eftir miðnætti á nýársnótt 1949.
Eftir að ég var orðinn skipstjóri var
erfitt að fá frí um jólin. Ein jólin sem ég
var með Þorkel Mána fékk ég reyndan og
góðan skipstjóra, Benedikt Ögmundsson,
til þess að leysa mig af. Þeir fóru út rétt
fyrir jólin og hófu veiðar út af Vestfjörð-
um en stuttu eftir að þeir byrjuðu veiðar
gerði norðaustan storm og fóru þá flest
skipin í var undir Grænuhlíð en Benni
fór inn á Ísafjörð. Svo gerist það að það
lægir og skipin sem lágu undir Grænu-
hlíðinni fara út en Máninn lá við bryggju
á Ísafirði. Þegar hann hafði legið þar í
sólarhring eftir að lægði hringdi Jón Axel
forstjóri í mig og sagði: „Gerðu þig klár-
an, þú verður að taka fyrsta flug vestur á
Ísafjörð. Benni er á fylliríi og liggur við
bryggju á Ísafirði.
Það vildi mér til happs að það var
ekki flogið og daginn eftir fréttum við að
Máninn væri farinn út. Já, hann var far-
inn út, karlinn í myljandi stuði og mok-
fiskaði. Sigldi svo til Englands og gerði
ágætis túr og voru þá fyrirgefnir dagarnir
á Ísafirði. Benedikt Ögmundsson var
mikill gæða maður en Bakkus átti stund-
um greiða leið inn til hans.
Á reki
Mér eru minnisstæð ein jól en þá vorum
við á Mánanum við Nýfundnaland. Ég
hafði það fyrir sið að stoppa veiðar frá
kl 17 til 19 á aðfangadagskvöld, meðan
það helgasta var og þá var étinn jóla-
maturinn.
Þegar þetta skeði vorum við í útkant-
inum rétt norðan við Flæmska hattinn, í
góðu kroppi að fá um það bil þrjár híf-
ingar í holi eftir klukkutíma tog. Ég ætl-
aði að stoppa á milli 17 og 19 en þegar
ég hífi kl 16.30 erum við með stórt hol
svo ekkert varð af venjulegri jólahvíld.
Það var verið að baksa við að afgreiða
þetta meðan jólamáltíðin stóð yfir.
Á jóladag stoppaði aðalvélin. Olíu-
Ragnar Franzson
Minnisstæð jól
Hamborg 1948. Þetta var sjónin sem blasti víða við Ragnari þegar hann kom til Hamborgar þremur árum
eftir að stríðinu lauk.