Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2014, Blaðsíða 32

32 – Sjómannablaðið Víkingur
undinni hinn 12. júlí 1917. Þeir vissu af
flugvelli í grenndinni og hugðust ræna
þar flugvél og fljúga til Þýskalands. En
þegar til átti að taka reyndist flugvöllur-
inn aflagður og þeir félagarnir urðu að
þola mikið harðræði áður en þeir náðust
og voru fluttir á milli rammgerðra gjör-
gæslufangelsa til að tryggja að þeir gætu
ekki strokið. Spindler veiktist alvarlega
eftir hremmingar flóttatilraunarinnar en
náði sér og var sendur í fangaskiptum til
Hollands 22. apríl 1918 og þaðan til
heimalands síns.
Þar birti Spindler árið 1920 bók um
vopnasmyglsleiðangurinn, Das geheimn-
isvolle Schiff (Dularfulla skipið), sem
seldist vel heimafyrir og hefur komið út
á allmörgum tungumálum.
Örlög Casements
Sir Roger Casement kaus af einhverjum
ástæðum að ferðast ekki á „Aud“ til Ír-
lands, en var sendur þangað á þýskum
kafbáti um sama leyti. Snemma morguns
21. apríl var róið með hann í léttabáti á
land við suðvesturströnd Írlands, en kaf-
báturinn hélt aftur til Þýskalands.
Casement ætlaði að verða á undan
vopnaskipinu og koma skilaboðum
til uppreisnarmanna um ferðir þess
svo hægt yrði að nálgast vopnin. En
ráðabruggið hafði þá komist upp, og
Casement var víst ekki kominn langt frá
fjörunni þegar Bretar handtóku hann.
Hann var síðan dreginn fyrir rétt í
Lundúnum, sviptur aðalstign sinni og
sakaður um landráð, hryðjuverk og
njósnir. Vafi lék á réttmæti ákærunnar,
því skilja mátti á laganna bókstaf að
menn teldust því aðeins sekir um land-
ráð að gerningurinn hefði verið unninn á
breskri grund, en Casement hafði skipu-
lagt vopnaflutninginn í Þýskalandi. En
dómarar túlkuðu lögin frjálslega og
Casement var dæmdur til dauða fyrir
landráð.
Ýmsir málsmetandi menn austan- og
vestanhafs báðu þess að lífi Casements
yrði þyrmt. Þá gerði ákæruvaldið opin-
ber skjöl sem áttu að sanna það að hann
hefði verið samkynhneigður og haft mök
við ýmsa unga menn. Slíkan glæp áttu
margir kaþólskir Írar erfitt með að líða.
Sumir telja raunar að skjölin um kynlíf
Casements hafi verið fölsuð til að sverta
hann. Hvað sem því líður var Roger
Casement hengdur í fangelsi í Lundún-
um 3. ágúst 1917, á 52. aldursári.
Þjóðhetja á Írlandi
Í augum margra Íra er Roger Casement
þjóðhetja. Lík hans var upphaflega
huslað í garði fangelsisins þar sem hann
var líflátinn en síðar flutt til Dyflinnar
og jarðsett þar með viðhöfn. Örnefni
víðs vegar á Írlandi, svo sem heiti á
strætum og öðrum mannvirkjum, tengj-
ast nafni hans.
Höfundur þessara lína hefur nokkrum
sinnum sótt Írska lýðveldið heim. Hon-
um sýnist að það sé einkum tvennt sem
verður til þess að stræti og torg þar beri
nafn manns: að hann hafi drepið Breta,
og helst fleiri en einn, eða að Bretar hafi
drepið hann.
Það sem hér er skráð er sótt í ýmsar
heimildir á Netinu.
Stjarna sir Rogers hefur risið mjög. Andlit hans er til dæmis að finna á írskum frímerkjum.
Tarfurinn frá Skalpaflóa
Bókaútgáfan Hólar · holabok.is / holar@holabok.is
Enn eitt
meistaraverkið úr smiðju
Magnúsar Þórs Hafsteinssonar
– nú um þýska
kafbátaskipstjórann
Günther Prien
sem fór mikinn í stríðinu.