Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2014, Blaðsíða 40

40 – Sjómannablaðið Víkingur
Veikindi um borð
Fyrir skömmu óskaði bandaríska strandgæslan eftir aðstoð lækna
um borð í líberíanska flutningaskipið Agapi S eftir að nítján af tutt-
ugu og eins manna áhöfn skipsins hafði orðið fyrir matareitrun.
Dráttarbátur flutti tvo lækna um borð en þeir staðfestu síðan að
heilsa skipverjanna væri stöðug og að ekki þyrfti að flytja þá á
sjúkrahús. Agapi S hafði verið á leið frá Saint Eustatius á hollensku
Antilles til New Orleans og var undan strönd Puerto Rico þegar
veikin blossaði upp. Ekki lá fyrir hvað olli þessari miklu matareitr-
un en um borð í Suður-kóreanska skipinu JS Comet kom upp svip-
að atvik í júlí sl. Skipið var þá á siglingu undan Port Canaveral
þegar 19 manns í áhöfninni fengu matareitrun eftir að hafa lagt sér
til munns barrakuda. Skipið var þá að berjast í hitabeltisstormi og
sá bandaríska strandgæslan engra annarra kost völ en að taka veiku
skipverjanna frá borði, með aðstoð þyrla, en þá blés vindur allt að
18 metrum á sekúndu. Aðeins tveir skipverjar urðu eftir um borð
og fengu þeir aðstoð strandgæslunnar við að koma skipinu á legu
fyrir utan höfnina í Jacksonville en skipinu er óheimilt að koma til
hafnar í Bandaríkjunum þar sem þarlend lög banna komu skipa til
hafna þar sem veikindi eru um borð.
Óæskilegir farþegar
Fyrr á þessu ári fór hópur apa í óvænta ferð til Evrópu frá Malasíu.
Ferðin hófst í höfninni Tanjung Pelepas en upphafið var að aparnir
fóru um borð í gámaskipið Eugene Mærsk, sem er 15.500 TEU
gámaskip, en verið var að lesta skipið. Hvorki skipverjar né hafnar-
verkamenn urðu varir við að aparnir kæmust um borð og það var
ekki fyrr en nokkrum dögum eftir brottför frá Tanjung Pelepas að
þeirra varð vart. Þótti þá orðið of seint að snúa skipinu við og því
ákveðið að halda áfram för en næsta höfn var Rotterdam. Þá lá því
beinast við að hafa samband við dýragarðinn í Kaupmannahöfn
til að leita ráða. Hófust skipverjar handa við að fanga apana og
koma þeim í búr. Við komuna til Rotterdam voru aparnir afhentir
hollenskum dýraverndunarsamtökunum Stitching AAP. Þetta mun
þó ekki vera í fyrsta sinn sem apar komast um borð í skip Mærsk
skipafélagsins en árið 2011 fundust einnig apar um borð í 8.000
TEU gámaskipinu Skagen Mærsk.
Stefna í kaupskipaútgerð
Nýlega kynntu sænsk útgerðarmannasamtökin stefnu sína í kaup-
skipaútgerð og bentu á að með réttum aðgerðum myndi sjást mikil
vöxtur í greininni fram til 2020. Þeirra sýn er að þá muni 43.000
manns vinna við greinina bæði til sjós og lands en í dag eru tæp-
lega 25.000 manns við þessi störf. Þá sjá þeir að þjóðartekjur muni
aukast um 31 milljarð á móti 18 milljörðum í dag. Í dag eru rétt
um 100 skip sem sigla undir sænskum fána en þeirra sýn er að 300
skip myndu bætast í sænska kaupskipastólinn. Þessu til viðbótar er
það þeirra sýn að þá verði 1.000 skip sem stjórnað væri af Svíum
sem er tvöfalt á við hvað það er í dag. Það er sem sagt mikill metn-
aður hjá Svíum að endurheimta styrk sinn í kaupskipaútgerð undir
sænskum fána. Meira en sagt verður um okkur Íslendinga þar sem
engin stefna virðist vera til í endurheimtingu kaupskipaútgerðar
undir íslenskum fána.
Risa gámaskipin
Í dag eru stærstu gámaskip heims vel yfir 18.000 gámaeiningaskip
en menn eru þegar farnir að horfa til stærri skipa og spurningin
hvar þetta allt tekur enda. Det Norske Veritas flokkunarfélagið hef-
ur bent á að 24.000 gámaeiningaskip eru alveg hugsanleg. Þó eru
margir þröskuldar í veginum. Til að geta byggt svo stór skip þá er
auðveldara að auka breidd skipa í stað þess að lengja þau sökum
þeirra þykktar sem þyrfti að vera á stálinu í skipinu. Þá kemur að
annmörkum í höfnum þar sem siglingaleiðir, skipalokur og
gámakranar eru vandamál. Þá eykst djúprista skipanna og þar með
fækkar höfnum sem skipin komast inn á. Aukin hæð gámaskip-
anna mun þá hafa þau áhrif að skipin komast ekki undir brýr svo
sem í Hong Kong, Hamborg og Osaka enda eru stærstu skip heims
í dag miðuð við að komast undir þessar brýr. Nokkur skipafélög
eiga eða eru að láta smíða skip sem eru yfir 18.000 gámaeininga-
skip en það eru Mærsk, MSC, USAC og CSCL en það síðast nefnda
fékk nýlega afhent núverandi stærsta skip sem er á floti sem hlotið
hefur nafnið CSCL Globe (19.100 TEU) en það skip var afhent frá
skipasmíðastöð í lok nóvember s.l. Reynslan af þessum risaskipum
hefur sýnt að þau verða fyrir meiri töfum í höfnum þar sem bæði
tekur lengri tíma taka þau að og frá bryggjum, auk þess sem
vinnuálag við hafnir margfaldast vegna þeirra. Hins vegar er kostn-
aður við rekstur skipana lægri og flutningsgjöld því lægri. Þrátt
fyrir þetta eru menn vissir um að ekki sé langt í að 24.000 gáma-
einingaskip verði að veruleika. Það er mat manna að óverulegur
kostnaðarauki sé á milli smíðaverðs á 19.000 gámaeiningaskip og
24.000. Ætla má að lengdin yrði á bilinu 430 til 450 metrar saman-
borið við að 18.000 gámaeiningaskip er 400 metra að lengd. Þá
færi breiddin úr 59 metrum í 61,5 metra eða sem nemur einni
gámabreidd.
Lausir eftir fjögur ár
Í október s.l. var sjö indverskum skipverjum af tankskipinu Asp-
halt Venture slepp úr höndum sjóræningja eftir að hafa verið í
Utan úr heimi
Hilmar Snorrason skipstjóri
Senda þurfti lækna um borð í Agapi S eftir að skipverjar urðu fyrir matar-
eitrun. Mynd: Bengt-Rune Inberg
Svíar stefna á vöxt í kaupskipaútgerð fram til 2020. Mynd: Hilmar Snorrason