Merkúr - 01.09.1939, Page 60

58
raunverulega þýðingu fyrir siglingarnar, og það er ekki
fyr en farið er að nota gufuvjelina, að gei-breyting verður.
Árið 1807 gerði Robert Fulton velheppnaða tilraun með
gufuskipið „CLERMONT" á Hudsonfljótinu i Ameríku.
Skip þetta var hjólaskip, knúð áfram með gufuvjel af
sömu gerð og gufuvjel James W.att var. Skipið fór 4
bnúta (knots) á klukkustund, og þótti það feikna hraði.
Eftir reynsluferðina var „CLERMONT“ sett í fastar ferðir
sem vöru- og farþegaflutningaskip, og má því telja, að
með þessum atburði befjist saga gufuskipanna.
Hin vel heppnaða tilraun Fultons bafði svo mikinn
árangur, að árið 1812, eða 5 árum eftir að tilraunin með
„Clermont“ var gerð, voru til 50 gufuskip á fljótunum í
Ameríku.
Árið 1819 fór aineríska skipið „SAVANNAH“ hina fyrstu
ferð yfir Atlantshafið. „SAVANNAIT' var seglskip, en búið
hjálparvjelum. Ferðin frá New York til Liverpool stóð
yfir i 29 daga, en af þeim tíma var gufuvjelin notuð i
aðeins 80 tíma. Árið 1838, eða 19 árum síðar, fór svo
fyrsta gufuskipið yfir Atlantshafið frá Englandi til Amer-
iku á 15 dögum.
Til gamans má geta þess, að fyrsía gufuskipið í Sví-
þjóð var smíðað árið 1818, i Danmörku 1819 og í Noregi
árið 1827.
Öll þessi skip, sem nú bafa verið nefnd, voru bygð sem
seglskip, en liöfðu gufuvjel til aðstoðar, og öll voru þau
hjólaskip. Það leið langur timi, þar til farið var að byggja
skipin með tilliti til gufuvjelarinnar en ekki seglanna.
Stærsta skrefið í framfaraátt var eflaust, er hjólin vorn
lögð niður, og skipsskrúfan tekin upp í staðinn. Ýmsar
tilraunir höfðu verið gerðar til þess að nota skrúfu í stað
lijóla, en eftir margra ára tilraunir tókst loks Svíanum
Ericson árið 1836 að fullkomna skrúfuna þannig, að hún
kom að verulegum notum. Við þetta óx hraði skipanna
mjög, þar sem hjólin böfðu áður dregið mikið úr
hraðanum.