Stétt með stétt - 01.05.1939, Side 38

Hluíverk sjálfstæðra verkamanna
Eftir ósigur Sjálfstæðisflokksins í
þingkosningunum 1934 var það all al-
menn trú, að örlög Sjálfstæðisflokksins
mundu verða þau, að hann færi síminnk-
andi, losnaði úr tengslum við fjöldann
og yrði að lokum einangraður sérhags-
munaflokkur hinna efnuðu í landinu.
Andstæðingarnir töldu það sjálfsagt, að
eftir næstu bæjarstjórnarkosningar
mundu þeir ná ráðunum yfir bæjarmál-
efnum Reykjavíkur, þessu höfuðvígi
sjálfstæðisstefnunnar í landinu. Hitt
var talið fráleitt, að Sjálfstæðismenn
fengju framar íhlutun um stjórn lands-
ins.
Þessum skoðunum var vitanlega
meira haldið á lofti af andstæðingun-
um heldur en Sjálfstæðismönnum, en
þó ber því ekki að neita, að vonleysið
náði langt inn í raðir Sjálfstæðismanna
sjálfra.
Nú er þetta allt orðið breytt.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir aldrei
'verið stærri en nú. Hann er með sínu
mikla Reykjavíkurfylgi í raun og veru
eini fjöldaflokkurinn á fslandi. Og al-
þýðu manna hefir einmitt aldrei frek-
ar en nú verið ljóst, að Sjálfstæðisflokk-
urinn er hennar flokkur. Flokkurinn
vann einn glæsilegasta sigur sinn við
bæjarstjórnarkosningarnar 1938. Jafn-
vel andstæðingarnir hafa orðið að við-
urkenna, að á neyðar- og hættutímum
verður þessu landi ekki stjórnað án at-
beina Sjálfstæðisflokksins.
Sú breyting, sem nú er á orðin, á
fyrst og fremst rætur sínar að rekja til
þess, að verkamönnum er orðið ljóst, að
hagsmunir þeirra og atvinnurekendanna
fara yfirleitt saman.
Allt fram á árið 1937 höfðu menn
enn þá trú á, að galdurinn væri sá einn
að krefjast ætíð meira og meira, ala á
sundrunginni og stéttahatrinu. Þótti of-
stopamönnunum þá tími til þess kom-
inn að skera upp ávöxt þessarar iðju og
gerðu illvíga tilraun til þess að leggja
að velli helztu atvinnufyrirtæki lands-
manna.
Tilraunin mistókst. En hún hafði í
för með sér stefnuhvörf í stjórnmálum
landsins. Sjómenn og verkamenn töldu,
að nú væri nóg komið. Þeir gerðu sér
fulla grein fyrir, að þeirra hlutur yrði
ekki stór, ef atvinnutækin tvístruðust
og atvinnuvegirnir færu í auðn.
Jafnframt sá almenningur, að eftir
því, sem áhrifa kommúnismans gætti
meira um afskipti ríkisvaldsins af at-
vinnuvegunum, eftir því vegnaði þeim
ver. Reynslan sópaði burt oftrúnni á,
að öll vandræði væru leyst með því, að
Alþingi setti lög um málið og að ein-
hver pólitísk nefnd hefði afskipti af því.
Þvert á móti sáu menn, að þeir, sem
mest lögðu upp úr einstaklingsframtak-
inu og helzt studdust við kraft þess,
urðu einmitt fyrir þær sakir nógu
sterkir til þess að hamla á móti neyð-
inni, a. m. k. um stund. Þannig var það
bæjarstjórn Reykjavíkur undir forystu
Sjálfstæðismanna, sem réðist í og hrynti
í framkvæmd stærsta mannvirkinu, sem
gert hefir verið hér á landi, Sogsvirkj-
uninni. En með henni var ekki einungis
lagður grundvöllur að margháttuðum
framkvæmdum í bænum, sem ella væru
ómögulegar, að stórauknum sparnaði
og þægindum almennings, heldur einn-
ig meðan á verkinu stóð veitt hin stór-
Á
20