Tímarit rafvirkja - 01.10.1951, Blaðsíða 20

í hættu. í reglugerð, sem Rafmagnseftirlit ríkis-
ins gaf út 1933 þá nýskapað, var í ofur sakleysis-
legri grein mælt svo fyrir að framvegis þyrftu
rafvirkjar að uppfylla ákveðin skilyrði umfram
þau er landslög kröfðust til að öðlast rétt til starfa
í iðninni sem sjálfstæðir meistarar. Þau skilyrði
voru á þá leið að enginn skyldi löggildingu hljóta
nema hann áður hefði gengið undir próf hjá Eftir-
litinu og hæfur talist, hinsvegar skyldu rafmagns-
verkfræðingar fyrst og fremst veljast í starfið og
þar næst þeir sem gengið hefðu gegnum Raf-
magnsdeild Vélstjóraskólans, en það var nám-
skeið, haldið til að kenna mótormönnum og mönn-
um sem pössuðu gufuvélar, byrjunaratriði raf-
magnsfræðinnar, svo þeir síðar gætu sjálfir ann-
ast smáviðgerðir í skipum sínum, en þar hafði
áður þótt nokkuð á skorta.
Þó reglur þessar virtust í alvöru út gefnar voru
þær ekki almennt teknar hátíðlega af rafvirkj-
um fyrst í stað. Bæði var það að rafmagnsverk-
fræðingar virtust ekki hafa áhuga fyrir hand-
verkinu á því stigi málsins og eins hitt að sárfáir
rafvirkjar sóttu Vélstjóraskólann, enda lagði Raf-
magnseftirlit ríkisins þá engar prófraunir fyrir
þá rafvirkja sem öðlast vildu löggildingu.
Rafvirkjar voru því að mestu búnir að gleyma
þessum reglugerðarákvæðum árið 1941 þegar
Rafmagnseftirlitið alt í einu rauk upp á afturfæt-
urnar og hóf að beita þeim. Það ár sóttu nokkrir
rafvirkjar um löggildingu en var neitað nema því
aðeins að Eftirlitið hefði áður prófað kunnáttu
þeirra. Þetta skyndilega uppþot Eftirlitsins kom
því illa við menn, ekki síst þá sem eldri voru í iðn-
inni og höfðu áður séð á eftir sér yngri mönnum
inn í meistarastéttina án áreitni þess.
Ekki er hægt að segja að Eftirlitið hafi ráðist á
garðinn þar sem hann var lægstur, því Óskar Sæ-
mundsson og Haraldur Eggertsson voru víst þeir
sem fyrstir kynntust þessari nýsköpunarviðleitni
þess, en þeir tóku þessu miðlungi vel og þóttust
misrétti beittir. A fundi í félaginu sögðu þeir sína
sögu og líkaði öllum illa.
Ekki vildu félagsmenn þó að óreyndu trúa þessu
og kom fundarmönnum saman um að fleyri skyldu
sækja og reyna hvort alvara væri bak við hjá
Eftirlitinu, en því hafði þá ekki snúist hugur og
fór á eina leið með þær umsóknir að öllum var
synjað. Þótti nú sýnt að Eftirlitið ætlaði að halda
fast við firru sína, en félagsmönnum svall móður
og töldu sinn borgaralega hlut fyrir borð borinn
ef þeim einum iðnaðarmanna skyldi ekki duga til
réttinda að taka sín próf samkvæmt gildandi lands-
lögum.
Nú voru haldnir margir fundir um málið og
sýndist ekki öllum eitt sem oft vill verða. Voru
sumir allóþolinmóðir og vildu beita róttækum að-
gerðum þegar í stað. Aðrir vildu sýna gætni og
töldu ekki að óreyndu ástæðu til að forsmá samn-
ingaleiðina, síðar mætti þá athuga málið frá ann-
arri hlið. Töldu þeir líklegt að fá mætti stuðning
meistarafélagsins um svo augljóst réttindamál
sem þetta og þess utan væri ráðuneytið æðsta
vald í þessu mmálum, bentu þeir og á þar sem
guðfræðingur hefðist við í ráðherrastólnum mætti
fremur vænta réttlætis. Enn var sá einn hópur
innan félagsins, sem taldi varhugavert að deila
við dómarann og menn yrðu með þolinmæði að
beygja sig undir örlög sín. Þetta voru aðallega
guðhræddir íhaldsmenn enda urðu þeir í minni-
hluta og sigraði sú stefnan sem sigldi bil beggja
og vildi leggja á sund samninganna fyrst.
Atvinnumálaráðuneytinu var nú skrifað um
málið og nefnd frá Rafvirkjafélaginu gekk á fund
ráðherra en alt án árangurs.
Hið háa ráðuneyti treystist ekki til að ganga
á móti vilja ráðgjafa sinna, sem í þessu tilfelli
var mótaðili málsins, Eftirlitið.
Þá tók Rafvirkjafélagið það til bragðs í barna-
legu trausti á Landssamband iðnaðarmanna að
bera málið fram á þingi þess. Héldu þeir að stéttar-
bræðrum sínum mundi renna blóðið til skyldunn-
ar þar sem íþyngja skyldi til muna með reglu-
gerðarákvæðum einni stétt umfram allar aðrar.
Helzti mælskumaður félagsins Ríkharður Sig-
mundsson var valinn til að flytja málið og fórst
honum það af miklum dugnaði. En undirtektir
voru ekki eftir vonunum og vildi þingið sem
minnst gera, vísaði loks öllu til stjórnar Lands-
sambandsins í því trausti að málið væri þá úr
sögunni, sem heldur ekki brást, hvað Landssam-
band iðnaðarmanna snerti.
Þrátt fyrir allt þetta mótlæti vildu rafvirkjar
ekki gefast upp og láta fyrir róða þau réttindi
sem þeir í sveita síns andlits, oftast súrum, höfðu
aflað. Hið gamla þrælsblóð var þeim svo úr æð-
um runnið að nú var engan að finna innan félags-
ins sem léti sér til hugar koma að gangast undir
kosti eftirlitsins og þegar nú svo var komið að
allar vonir um sanngyrni af hálfu yfirvaldanna
og umboðsmanna þeirra voru til skammar orðnar
18 TÍMARIT RAFVIRKJA