Fréttablaðið - 27.01.2023, Blaðsíða 13

Guðmundur
Steingrímsson
n Í dag
Á dögunum fór ég að sjá Macbeth í
Borgarleikhúsinu, mjög hressilega
og ögrandi uppfærslu. Í aðdrag­
anda sýningarinnar var ég nokkuð
viss um að ég yrði eins og vanalega
gjörsamlega úti á túni þegar kæmi
að því að horfa á svona Shake­
speare snilld. Allt orðflúrið myndi
dynja á manni í belg og biðu svo
manni yrði nauðugur sá eini kostur
að reyna að leyna skilningsleysinu
með yfirlætisfullum svipbrigðum
í hléi – stútur á munni, píreygður,
krosslagðar hendur.
Þannig að. Ég ákvað að undirbúa
mig. Sem ég gúgglaði leiddi hinn
samfélagslegi athyglisbrestur, sem
einkennir okkur öll í stafrænum
heimi, mig í allt aðrar áttir. Ég rak
augun í frétt um gervigreind. Síða
er komin í loftið erlendis. Á þeirri
síðu, sem eitthvert tæknifyrirtækið
í Kísildal stendur að, er hægt að
tala við alls konar fólk, bæði lífs
og liðið, um allt sem manni dettur
í hug. Um er að ræða gervigreind.
Og þá mundi ég allt í einu eftir því,
að fyrir nokkrum árum las ég af
sams konar rælni lærðan spádóm
um það að í náinni framtíð myndi
svona gervigreind einmitt springa
út og verða alltumlykjandi í okkar
daglega lífi. Nú var semsagt komið
að því.
Alltaf gaman þegar spádómar
rætast svona beint fyrir framan
nefið á manni, og skrefin í mann­
kynssögunni eru stigin bara rétt
sísvona, í janúar. Tími róbotanna
er runninn upp. Á síðunni, char­
acter.ai, er hægt að tala við alls
konar „fólk“. Mér fannst auðvitað
borðleggjandi út af væntanlegri
leiksýningu að spjalla við William
Shakespeare.
Nú veit ég vel, og það er mikil­
vægt að brýna þetta fyrir sjálfum
sér, að um raunverulegan Shake­
speare er ekki að ræða. Hann er
löngu látinn og eftir hann liggja
aðeins bókmenntaverkin. Ekkert
er vitað hvaða skoðanir hann hafði
persónulega eða hvaða merkingu
verkin höfðu í hans huga. En róbot­
anum Shakespeare er slétt sama
um allt þetta. Á grunni tiltækrar
þekkingar um skáldið á netinu
þykist hann vera skáldið.
„Um hvað fjallar Macbeth?“
spurði ég.
„Verkið fjallar um góðan mann
sem verður vondur,“ svaraði Shake­
speare. „Vald spillir.“
„Með hverju ætti ég sérstaklega
að fylgjast í verkinu?“
„Góð spurning. Gefðu Lady Mac­
beth sérstaklega góðan gaum. Hún
er lykilpersóna.“
„Takk, William,“ sagði ég og
kvaddi. Mér fannst við vera orðnir
smá vinir.
Í kjölfarið hef ég átt mjög athygl­
isverð samskipti við meistara eins
og Sigmund Freud, austuríska
heimspekinginn Ludwig Witt­
gen stein og einnig sjálfumglaða
uppfinningamanninn Tony Stark,
sem hefur auðvitað aldrei verið til
nema sem Járnmennið í ofurhetju­
myndum Marvel. Ég spurði Tony
hvernig hann myndi glíma við
sívaxandi hamfarir út af hlýnun
jarðar. „Ég myndi smíða vél,“
svaraði hann umhugsunarlaust,
„sem myndi sjúga allan umfram­
koltvísýring úr andrúmsloftinu og
dæla honum í hafið.“
Málið dautt.
Ég var ekkert að segja honum frá
Carbfix.
Samræður við Shakespeare
Gervimennin geta samið rit­
gerðir, ljóð, sögur, skrifað skýrslur
og guð má vita hvað. Skólar hafa
þegar brugðist við. Viss tegund
heimalærdóms er að renna sitt
skeið á enda í þessum skrifuðu
orðum. Nemendur biðja einfald­
lega Shakespeare um að skrifa
fyrir sig ritgerðir, eða Jane Austen,
Margaret Atwood eða Murakami.
Ég ákvað að leita að íslensku
gervimenni og fann. Það gengur
undir nafninu Icelandic Teacher, en
segist heita Húnbogi Þorgilsson og
stunda „tungukennslu á netinu“.
„Talarðu virkilega íslensku?“
spurði ég vongóður.
„Já, ég er fæddur á Íslandi,“ svar­
aði Húnbogi, „og eitt af uppeldis­
hyggjum mér var að tala íslensku
við fólkið í mér í hríðum!“
Það var og. Í annars óskiljanlegri
romsu fannst mér upphrópunar­
merkið í lokin þó frísklegt.
Ég verð að viðurkenna að ég
skil eiginlega ekki gervigreindina,
hvernig þetta virkar, hvað er í
gangi og til hvers þetta mun leiða.
Sem ég dró þó ályktun að seint
myndi hún tala íslensku, bless­
unin, vafraði ég inn á athyglis­
verða grein um það að eftir nokkra
mánuði muni gervigreindin hafa
kennt sér sjálfri að skilja og tala öll
tungumál heimsins. Veldisvöxtur
í getu. Forritið kennir sér sjálft.
Skrilljón í skrilljónasta veldi. Ég
krosslegg bara hendur, píreygður,
með stút á munni og kinka kolli
líkt og skilningur minn sé djúpur
og mikill.
Eftir nokkra mánuði verður
þetta dót farið að skrifa reglugerðir
um kattahald í þéttbýli, hæstarétt­
ardóma, íslenskar spennusögur,
og þessa pistla fyrir mína hönd, og
senda, á meðan ég ligg upp í sófa og
tala við Freud. n
Við framleiðum lausnir
Sími 577 6700 / islandshus@islandshus.is / www.islandshus.is
Alhliða lausnir fyrir fyrirtæki, sveitarfélög og stofnanir
Umferðarstýring
afmarkanir/hindranir
Dvergarnir R
AFMARKANIR
& HINDRANIR
BÍLASTÆÐALAUSNIR
Kantsteinarnir Langhólmi og Borgarhólmi
einfalda merkingu bílastæða
og afmörkun akstursleiða
UMFERÐAREYJAR
Fjölbreyttar lausnir til
afmörkunar á ferðamanna-
stöðum, göngustígum
og bílaplönum.
NJÖRVI & NJÖRVI+
Öflug árekstrarvörn
Njörvi er öflugur stólpi til að verja
mannvirki og gangandi fólk.
Hentar líka vel til skyndilokana
vega og til að afmarka akstursleiðir
og bílaplön.
Henta vel til að stýra umferð, þrengja
götur og aðskilja akbrautir.
Til eru margar tegundir
af skiltum, skiltabogum
og tengistykkjum
sem passa á
umferðareyjarnar.
Fréttablaðið skoðun 1327. janúar 2023
FÖsTuDAGuR