Fréttablaðið - 22.02.2023, Blaðsíða 11

Það þarf að
minnka
álagið á
sjóinn.
Christopher
McClure,
lýðheilsufræð-
ingur
Á næstunni kemur á markað
íslenskur „fiskur“ sem unninn
er úr plöntupróteini. Varan er
alíslensk og unnin af fyrirtæk­
inu Loki Foods. Að sögn fram­
leiðanda er aðeins um að ræða
fyrstu vöruna af mörgum sem
þeir ætla sér að framleiða.
Hjá Loki Foods vinna þeir Chri­
stopher McClure, Björn Viðar Aðal­
björnsson og Samuel Perella að því
að koma út fyrstu íslensku vörunni
sem líkir eftir fiski.
„Ég hætti að borða dýr um fimm
árum áður en ég varð alveg vegan
2007. Ég ólst upp í bæ sem lítur út
eins og Reykjavík. Portsmouth
New Hampshire sem er fiskibær. Afi
minn vann var bátasmiður og pabbi
fór reglulega út að leita að kræklingi
eða öðrum skelfiski. Ég fór bara frá
brjóstamjólk í humar,“ segir Christ­
opher og hlær.
Fyrsta vara Loki Foods er eftir­
líking af hvítu fiskflaki. Það verður
hægt að kaupa það kælt eða frosið
og hægt að matreiða það að vild.
Þeir sjá svo fram á að hægt verði að
útbúa f lakið með einhvers konar
bragði og selja það líka þann­
ig. Framleiðendurnir segjast geta
stjórnað því hversu mikið fiskbragð
er af f lakinu og vinna nú að því að
komast að því hversu mikið er nóg
og hversu mikið er of mikið.
„Við ætluðum alltaf að rækta til
að byrja með og það er alltaf hluti
af okkar plani en tæknin er ekki
komin nógu langt og við ákváðum
að fara frekar fyrst í vöru sem er úr
plöntupróteini,“ segir Christopher
og að þannig hafi þeir getað komið
fyrstu vörunni fyrr á markað.
„Eftir nokkur ár verður tæknin
betri og þá getum við bætt rækt­
uðum fiski við,“ segir hann.
Margir kjósa eftirlíkingar
„Ef þú tekur út míkróplast, krabba­
meinsvaldandi efni, orma, eyði­
leggingu hafs og lands og hátt magn
kvikasilfurs og málma, þá ertu
með eitthvað sem er fullt af ómega,
joði og er góð uppspretta próteins
og er samt lágt í kolvetni og fitu.
Það er hægt að gera þetta allt með
plöntum. Fiskar fá sitt ómega frá
þörungum,“ segir hann.
„Framtíð matar er þannig að við
viljum sjávarfang, naut, kjúkling
og mjólkurvöru en uppruni þeirra
verður að breytast því auðlindirnar
sem fara í framleiðslu þeirra núna
er ekki sjálf bærar. Það gildir það
sama um bíla og mat og þess vegna
er meira og minna hægt að setja
framtíð matar í tvo eða þrjá flokka.
Það er fyrst plöntumiðaður matur,
eins og það sem við erum að gera
og Oumph og Beyond Meat, svo er
gerjun og svo er það þriðja það sem
er ræktað,“ segir Christopher og
að á einhverjum tímapunkti muni
það breytast fullkomlega hvernig
matarframleiðsla fer fram en að það
sé undir okkur komið hversu hratt
það gerist.
Hann segir að auðveldast sé að
búa til eftirlíkingar úr plöntupró­
teini, og ódýrast, og þess vegna byrji
þeir þar.
„Fólk er búið að venjast þessu
og mjög margir kjósa eftirlíkingar
frekar í dag. Það eru margir sem eru
að venja sig á þetta núna og munu
ekki fara aftur í alvöru kjöt,“ segir
McClure.
Vilja ekki útrýma sjómönnum
Hann segir, mjög ákveðið, að hann
vilji að það komi fram í umræðu um
þeirra framleiðslu að þeir vilji alls
Íslenskur
vegan fiskur
á leið í búðir
Samuel Perella,
Christopher
McClure og
Björn Viðar
Aðalbjörnsson.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ANTON BRINK
Áferðin líktist mjög fiski og bragðið var milt. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Smökkun
Ljósmyndari og blaðamaður
fengu að smakka eldað flak.
Anton Brink ljósmyndari: Ekki
mikið fiskbragð og kom á óvart
hversu vel þeir náðu áferðinni á
fiskinum.
Lovísa Arnardóttir blaða-
maður: Ég var með fiskbragð
í munninum í nokkra klukku-
tíma eftir að ég borðaði flakið
Áferðin var lík fiski og bragðið
gott og minnti mjög á alvöru
fisk úr sjónum.
Lovísa
Arnardóttir
lovisa
@frettabladid.is
ekki drepa sjávariðnaðinn, heldur
að hann breytist.
„Við viljum ekki útrýma sjávar­
iðnaðinum en viljum að það sé
viðurkennt hvað iðnaðurinn gerir
sjónum í dag, með því að minnka
álagið, minnka það sem er veitt og
selja fólki vöru með því loforði að
það sé ekki verið að henda gífurlegu
magni, að það sé ekki verið að henda
plasti í sjóinn,“ segir hann og heldur
áfram:
„Það þarf að minnka álagið á
sjóinn svo að fólk geti haldið áfram
að njóta þess sem það býst við úr
sjónum,“ segir McClure og segir
sína framtíðarsýn þá að hlutföll
matarins séu þannig að stórt hlut­
fall sé eftirlíkingar eða framleiddur
matur úr plöntupróteini, stórt hlut­
fall sé ræktað kjöt og fiskur og svo
sé lítið hlutfall villtur fiskur eða
dýr sem fá að ganga frjáls og að
verðið á þeim sé miklu hærra og
taki þannig mið af auknum fram­
leiðslukostnaði vegna landsins sem
er notað og vatnsins sem fer í fram­
leiðsluna.
Spurðir hvort þeir telji erfiðara
að hefja sölu vörunnar á Íslandi
segjast þeir ekki hafa áhyggjur af
því vegna þess hve mikil fiskiþjóð
við erum. „Vegan búðin í Skeifunni
er stærsta vegan búð í heimi og á
sama tíma og hér býr mikið af fólki
sem elskar sjávarfang,“ segir Chri­
stopher og að hann telji það munu
vinna saman.
Svo benda þeir á að varan er ekki
einungis fyrir þau sem eru vegan
heldur sé hátt hlutfall fólks svo­
kallaðar fiskætur eða á ensku pes­
catarian, fyrir þau sem eru með
ofnæmi og svo barnshafandi konur
sem ekki megi borða hráan fisk.
„Við byrjum á sjávarfangi af aug­
ljósum ástæðum. Það er þörf og svo
er það svo „íslenskt“,“ segir hann og
að þeirra markmið sé að varan sé
eins hrein og hægt er. n
FRÉTTABLAÐIÐ MARKAÐURINN 1122. FEBRÚAR 2023
MIÐVIKUDAGUR