Fréttablaðið - 14.03.2023, Blaðsíða 8

Loðnan er góð. Það
hefur gengið vel hjá
öllum.
Gunnþór Ing-
varsson, Síldar-
vinnslunni
Á bak við þetta er dulið
flagg um að allir eigi að
rukka sama útsvar.
Almar Guð-
mundsson,
bæjarstjóri
Garðabæjar
Stundum fara þessir
hagsmunir ekki
saman, matvælafram-
leiðsla og dýravernd.
Ágúst Ólafur
Ágústsson, lög-
og hagfræðingur
Jólapakkar starfsmanna opinberra
stofnana komu fyrir á Alþingi í gær.
FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
benediktboas@frettabladid.is
ALÞINGI Anna Kolbrún Árnadóttir,
þingmaður Miðf lokksins, var í
jólaskapi á Alþingi í gær þegar hún
lagði fram fyrirspurn til Katrínar
Jakobsdóttur forsætisráðherra um
jólagjaf ir opinberra stofnana.
Anna Kolbrún spurði hversu miklu
fé opinberar stofnanir hefðu varið
í jólagjafir til starfsmanna sinna ár
hvert undanfarin fimm ár.
Í umfjöllun Fréttablaðsins um
jólagjafir ráðuneytanna síðustu jól
kom fram að ráðuneyti Katrínar
Jakobsdóttur, forsætisráðuneytið,
gaf starfsfólki sínu 40 þúsund króna
gjafakort í Cintamani ásamt hlaupa-
veski það árið. Var það dýrasta gjöf
ráðuneytanna. n
Stofnanir ríkisins
rukkaðar um svör
um jólagjafirnar
bth@frettabladid.is
FISKVEIÐAR „Það gengur ljómandi
vel,“ segir Gunnþór Ingvarsson, for-
stjóri Síldarvinnslunnar, um loðnu-
vertíðina sem er langt komin.
„Loðnan er góð. Það hefur gengið
vel hjá öllum,“ segir Gunnþór.
Talið er að aðeins eigi eftir að
veiða um 80.000 tonn af kvótanum.
Vonir standa til að ná því magni
öllu, að sögn Gunnþórs.
Hann segir að vertíðin hafi verið
dálítill rússíbani er kom að áætl-
uðu magni á kvóta og breytingum
á úthlutun. Niðurstaðan hafi orðið
farsæl og það skipti mestu máli.
„En það er alltaf spenna á loka-
metrunum að ná öllum kvótanum,“
segir Gunnþór. „Það hjálpar til hve
tíðarfarið hefur verið gott.“
Um 140 manns hafa haft atvinnu
af veiðunum bara hjá Síldarvinnsl-
unni. Skipverjar hafa rætt hve hvalir
nálægt loðnuskipunum séu gæfir.
„Það verða aðrir að tjá sig um það
hvort við eigum að hefja hvalveiðar
á ný,“ segir Gunnþór. „En það er ljóst
að við erum öll að vinna úr sömu
fæðukeðjunni.“ n
Mjög góð loðnuvertíð komin á lokasprettinn
Loðnan hefur verið góð og veðrið hagstætt. FRÉTTABLAÐIÐ/HARI
jonthor@frettabladid.is
FÓTBOLTI Kyle Walker-Peters, leik-
maður enska knattspyrnuliðsins
Southampton, varð fyrir kyn þátta-
níði eftir leik liðsins við Manchester
United um helgina.
Southampton gaf út yf irlýs-
ingu vegna málsins. „Við erum í
nákvæmlega sömu stöðu:
Okkur býður við þessu og erum
vonsvikin yfir hegðun netverja sem
leggjast svo lágt að svívirða leik-
menn vegna litarhafts þeirra,“ segir
í yfirlýsingunni, en þar eru sam-
félagsmiðlar jafnframt gagnrýndir
fyrir að taka ekki harðar á málum
sem þessum.
Fram kemur að málið sé komið á
borð lögreglunnar í Bretlandi. n
Varð aftur fyrir
kynþáttaníði
Dýraverndarsamband Íslands
gefur í dag út nýja úttekt á
dýravelferð á Íslandi. Þar er
lagt til að sett verði á stofn ný
stofnun og að málaflokkur-
inn verði fluttur frá MAST.
Bent er á mikilvægi þess að
auka upplýsingagjöf til að
minnka vantraust almenn-
ings.
lovisa@frettabladid.is
DÝRAVERND Dýraverndarsamband
Ísland (DÍS) vill að málaf lokkur
dýravelferðar verði fluttur frá MAST
og til umhverfisráðuneytisins. Þetta
kemur fram í nýtti úttekt DÍS þar
sem einnig kemur fram vantraust
almennings til stofnunarinnar og
núverandi fyrirkomulags dýravel-
ferðar á Íslandi.
Úttektin verður kynnt á málþingi
í Öskju í Háskóla Íslands í dag en þar
kemur til dæmis fram að á síðustu
níu árum hafa MAST borist um
fimm þúsund ábendingar um grun
um illa meðferð dýra. Meirihluti
ábendinga hefur borist síðustu ár
en sem dæmi bárust nærri þúsund
tilkynningar 2021 en 443 árið 2013.
Af þessum tilkynningum hefur
MAST aðeins lagt til að 224 málum
verði lokið með sekt, vörslusvipt-
ingu eða kæru á síðustu sjö árum.
Um helmingur málanna var felldur
niður og segir í úttektinni að það
veki athygli að afskaplega fáa
íslenska dóma er að finna sem lúta
að dýravelferð.
„Að jafnaði eru því aðeins rúm-
lega 30 mál sem snerta dýravelferð á
ári sem er lokið með ofangreindum
hætti af hálfu MAST,“ segir Ágúst
Ólafur Ágústsson, lögfræðingur og
hagfræðingur, sem skrifar skýrsl-
una.
„Ábendingar frá almenningi eru
að aukast mjög mikið en það er
áhugavert að það eru nánast engar
ábendingar sem varða alifugla- eða
svínarækt. Það er vegna þess að
þetta dýrahald er mjög hulið og ég
held að við þurfum að fá þetta meira
í dagsljósið,“ segir Ágúst og bendir á
að miklu lægra hlutfall er í óboðað
eftirlit hjá alifugla- og svínarækt-
endum en sem dæmi voru aðeins 9
prósent heimsókna til svínarækt-
enda árið 2021 óboðuð og 14 pró-
sent heimsókna til alifuglarækt-
enda. Sem dæmi er hlutfallið 70
prósent í sauðfjárrækt og 39 prósent
í nautgriparækt.
Hann segir vitundarvakningu um
dýravelferð í dag og segir sem dæmi
að þegar hann hafi talað um þessi
mál á þingi 2021 hafi þetta verið
jaðarmál. Það séu þau ekki í dag.
„Ég held að umhverfismál eigi
ekki bara að snúast um að vernda
fossa og firnindi, heldur líka dýr.“
Hann segir að í skýrslunni sé
einnig fjallað um hagsmunatengsl
þeirra sem sinna eftirliti og þeirra
sem halda dýr og að þau þurfi að
vera uppi á borðum. „En það eru
aðrar leiðir eins og að taka upp
leyfisskyldu um að halda búfénað.
Hún er ekki til staðar á landinu og ef
hún yrði tekin upp þá væri hægt að
svipta einstaklinga leyfi gerist þeir
brotlegir lögum um dýravelferð,“
segir Ágúst.
Hann segir annað stórt vandamál
þó vantraust meðal almennings til
MAST.
„Það þarf að bæta eftirlitið með
búfénaði á Íslandi en á sama tíma
glímir MAST við vantraust meðal
almennings sem grefur undan
stofnuninni og það er ein niður-
staða skýrslunnar að það þurfi
mögulega að hugsa þetta upp á
nýtt. Því er lagt til í skýrslunni að
dýravelferð verði tekin af MAST
og sett undir sérstofnun sem
heyri ekki undir MAST heldur
umhverfisráðuneytið. Það væri stór
breyting því stundum fara þessir
hagsmunir ekki saman, matvæla-
framleiðsla og dýravernd,“ segir
hann og að til að bregðast við þessu
þurfi að stórauka upplýsingagjöf til
almennings um þau mál sem MAST
er að sinna.
„Fólki finnst eins og MAST sé
ekki að vinna vinnuna sína og eftir-
litsstofnun sem býr ekki við traust
almennings er í tilvistarvanda,“
segir Ágúst.
Í skýrslunni eru lagðar fram
ýmsar tillögur eins og að setja á
stofn Dýravelferðarstofu Íslands,
að stofna dýraathvarf, auka tíðni
eftirlitsheimsókna og þá sérstaklega
óboðað eftirlit, að auka kæru- og
sektarheimildir og önnur þvingun-
arúrræði. n
8 FRÉTTIR FRÉTTABLAÐIÐ 14. MARS 2023
ÞRIÐJUDAGUR
Vilja færa dýravelferð frá MAST
Ekki er sama
tíðni eftirlits
með svínarækt
og annarri rækt
samkvæmt
skýrslunni.
FRÉTTABLAÐIÐ/
AUÐUNN
kristinnhaukur@frettabladid.is
SVEITARSTJÓRNIR Samkvæmt til-
lögum starfshóps um endurskoðun
á reglum Jöfnunarsjóðs á að skerða
greiðslur til þeirra sveitarfélaga sem
ekki hafa hámarksútsvarsprósentu.
Það er 14,74 prósent.
Þetta eru alls fjórtán sveitarfélög
en tvö þeirra fá engin framlög úr
sjóðnum.
Mesta skerðingin er hjá Garðabæ
sem er með 13,7 prósenta útsvar og
samkvæmt starfshópnum vannýt-
ingu upp á 961 milljón króna.
„Á bak við þetta er dulið flagg um
að allir eigi að rukka sama útsvar,“
segir Almar Guðmundsson, bæjar-
stjóri Garðabæjar, sem gagnrýnir
tillögurnar og hugtakið vannýtingu
í þessu samhengi harðlega. Garða-
bær muni gera miklar athugasemdir
áður en þetta verði að lögum.
Bendir Almar á að Garðabær sé
þegar að greiða mun meira í Jöfn-
unarsjóðinn en hann fær til baka.
Ekki séu gerðar athugasemdir við
jöfnunarhlutverk sjóðsins, en fram-
lögin úr honum séu að hluta til að
reka grunnstarfsemi eins og skóla
og málefni fatlaðs fólks. Ekki megi
ganga nærri þeirri starfsemi.
„Það mun þá hlaupa á milljörðum
sem Garðabær er að fjármagna
Jöfnunarsjóð með. Það sér það hver
heilvita maður að það gengur ekki,“
segir Almar.
Næstmesta vannýtingin er á
Seltjarnarnesi þar sem útsvarið er
14,09 prósent, það er 128 milljónir
króna.
Þór Sigurgeirsson, bæjarstjóri
Seltjarnarness, tekur undir með
Almari og segir að það ætti að vera
hagur að hafa álögur sem lægstar.
„Það á ekki að refsa okkur fyrir
að gera vel við okkar íbúa,“ segir
Þór. „Það ætti að vera hagur allra að
álögur á íbúana séu sem lægstar.“
Meðal annarra sveitarfélaga
sem ekki eru að nýta fulla útsvars-
prósentu eru Kópavogur, Hafnar-
fjörður, Mosfellsbær, Grindavík og
Vestmannaeyjar.
„Við eru að skoða áhrif af þessum
breytingum á Vestmannaeyjar og
erum að sjálfsögðu ekki sátt við að
þær skerði framlög til okkar,“ segir
Íris Róbertsdóttir, bæjarstjóri Vest-
mannaeyja. n
Á ekki að refsa sveitarfélögum fyrir að hafa lága skatta
Kyle Walker-Pet-
ers, leikmaður
Southampton