Fréttablaðið - 14.03.2023, Blaðsíða 14

Þá er vert að muna að
vel mannaðar sjúkra-
stofnanir og fjöl-
breyttar aðgerðir eru
grundvöllur þess að
sjúkrahúsin okkar séu
góðar menntastofn-
anir fyrir heilbrigðis-
starfsmenn framtíðar-
innar.
Nudd Nudd Nudd
Slökunarnudd í miðbæ
Reykjarvíkur. Lausir tímar.
Sími 694 7881, Janna.
Hér á landi höfum búið við traust
opinbert heilbrigðiskerfi þar sem
öll eiga sama rétt til þjónustu óháð
efnahag og stöðu. Áhyggjuefni er
hve langir biðlistar eru eftir aðgerð­
um, að fólk standi frammi fyrir því
að leggja út í mikinn kostnað til að
komast í aðgerðir utan almenna
heilbrigðiskerfisins. Það eru fjárút­
lát sem sum okkar ráða einfaldlega
ekki við, enda viljum við ekki sam­
félag þar sem samfélagssáttmáli um
jafnt aðgengi allra að heilbrigðis­
þjónustu er rofinn, án aðkomu hins
opinbera mun framboð af aðgerð­
um innan einkageirans því frekar
nýtast efnafólki og ekki reynast sú
blessun sem einhverjir horfa til.
Við sjáum í fjölmiðlum að stjórn­
end ur rík is rek inna sjúkra húsa
ótt ast að sjúkra hús in veikist ef sér­
fræð ing ar fari í enn ríkara mæli til
einka rek inna fyr ir tækja. Læknar
og annað heilbrigðisstarfsfólk ótt­
ast að samhliða aukinni útvistun
læknisaðgerða til einkaaðila muni
Landspítalinn og aðrar heilbrigðis­
stofnanir missa frá sér starfsfólk.
Okkar helstu stofnanir búa nú þegar
við alvarlegan mönnunarvanda en
fram hefur komið að hér vanti m.a.
röntgenlækna, skurðhjúkrunar­
fræðinga og hjúkrunarfræðinga
til þess að manna legudeildir, tóm
legupláss og ónýttar skurðstofur.
Það getur því orðið til að auka enn
á vandann og lengja biðlista að
missa gott starfsfólk úr opinberri
starfsemi. Þá er vert að muna að vel
mannaðar sjúkrastofnanir og fjöl­
breyttar aðgerðir eru grundvöllur
þess að sjúkrahúsin okkar séu góðar
menntastofnanir fyrir heilbrigðis­
starfsmenn framtíðarinnar.
For stjóri Land spít al ans hefur
varað við því að far ið verði stjórn­
laust í átt til einka væð ing ar. Í
mínum huga er ótækt að ráðast
í frekari útvistun verkefna úr
almenna heilbrigðiskerfinu til
einkaaðila án stefnumarkandi
ákvarðana sem lúta að því að einka­
væða íslenska heilbrigðiskerfið.
Það er ekki þjóðarvilji fyrir slíku.
Í mínum huga mun sú vegferð að
útvista í ríkara mæli aðgerðum til
einkaaðila aðeins auka kostnað
sjúklinga, kostnað ríkisins af rekstri
heilbrigðiskerfisins og mönnunar­
vandann á okkar helstu sjúkra­
stofnunum. Fjármunir sem annars
rynnu til aðgerða á tómum skurð­
stofum hjá opinberum heilbrigðis­
stofnunum renni til annars og
dýrara kerfis utan þeirra. Það má
vel semja við einkaaðila til skamms
tíma á meðan hið opinbera kerfi
nær vopnum sínum og til að stytta
biðlista, en til lengri tíma verður að
tryggja í hvívetna öflugt opinvert
heilbrigðiskerfi, um það er þjóðar­
sátt. Engum hugnast að hér verði
til nýtt kerfi byggt á einkavæðingu
heilbrigðisþjónustu. n
Samfélagssáttmáli um aðgengi allra
að opinberri heilbrigðisþjónustu
Bjarni Jónsson
þingmaður
Vinstri grænna
Fyrir fólk í leit af
nýjum tækifærum
Nú stefnir í enn meira neyðarástand
í leikskólamálum í Reykjavík vegna
starfsskerðingar eða lokunar fjölda
leikskóla sem hafa orðið myglu og
áratuga löngu viðhaldsleysi að bráð.
Þrátt fyrir síendurtekin loforð Sam­
fylkingarinnar um að brúa bilið
milli fæðingarorlofs og leikskólans
hefur innritunaraldur raunar farið
hækkandi á mörgum leikskólum
og nú stefnir í að börn komist ekki
að fyrr en hátt í þriggja ára gömul í
einhverjum leikskólum. Viðhalds­
fælni meirihluta Samfylkingarinnar
virðist vera inngróin í erfðamengi
hennar enda hafa bæði leikskóla­ og
grunnskólabyggingar verið illa hirt­
ar síðan 2008. Samfylkingin hefur
innleitt metnaðarleysi í málefnum
barna í borginni sem birtist ekki
síst í skólabyggingum og umhirðu
þeirra.
Fyrir stuttu síðan rakst ég á
myndir frá sumrinu 1957 af borgar­
stjórahjónunum Gunnari Thorodd­
sen og Völu Ásgeirsdóttur ásamt
Auði Auðuns borgarfulltrúa, síðar
meir fyrsta kvenkyns borgarstjóra
Reykjavíkur (öll frá Sjálfstæðis­
flokki), þar sem þau ganga á löngum
dregli við hátíðlega athöfn í Mela­
skóla í tilefni heimsóknar finnsku
forsetahjónanna. Saga Melaskóla
er fyrir margt mjög merkileg en þá
kannski sérstaklega fyrir það hversu
táknrænn skólinn er fyrir ríkjandi
viðhorf í uppbyggingu barnaskóla
sem og annarra opinberra bygg­
inga á þessum tíma. Þegar ákveðið
var byggja Melaskóla í stríðslok var
öllu tjaldað til og okkar færasta fólk
fengið til að hanna og skreyta skól­
ann af listaverkum. Skólahald hófst
1946 í reyndar ókláruðum skóla en
afraksturinn var þessi glæsilega
bygging utan um okkar dýrmætasta
fólk.
Byggingin þótti svo mikil prýði
að í f leiri áratugi lék skólinn lykil­
hlutverk í móttöku erlendra þjóð­
höfðingja eins og finnsku forseta­
hjónanna en einnig má nefna að
þegar þeir Gorbatsjov og Reagan
komu hingað til lands til að ljúka
kalda stríðinu fundum við sama­
stað í Melaskóla fyrir alla erlendu
ljósmyndarana sem fylgdu með til
að sýna þeim okkar bestu hliðar.
Þá má hafa í huga að þegar skólinn
var byggður voru borgar­ og ríkis­
sjóður alls ekki jafn digrir og nú en
metnaðurinn fyrir reykvísk börn
var þess meiri. Margar bygginganna
sem byggðar voru á þessum tíma og
í þessum samfélagslega anda (t.d.
Austurbæjarskóli) standa enn sem
tímalausar og glæsilegar vörður í
sögu Reykjavíkur.
Mér þykir stundum gleymast að
borgir eru líka söfn og það eru þess­
ar byggingar sem og litlu bárujárns­
húsin sem trekkja að og segja sögu
íbúa borgarinnar. Allt eru þetta
miklar menningarminjar að mínu
mati og fyrir vikið hefur sinnu­
leysi borgaryfirvalda gagnvart
Melaskóla verið sérlega dapurlegt.
Í áraraðir hafa skólastjórnendur
og kennarar kallað eftir viðhaldsfé
til skólans og listaverkum hans og
varað við afleiðingum þessa hirðu­
leysis.
Myglan á þar sérstakan sess
líkt og í f lestum skólabyggingum
borgarinnar, ofan á allt hitt. Nú á
að fara í viðhaldsátak í skólabygg­
ingum borgarinnar sem svo sem er
vonarglæta í annars myrkri sögu
tæplega 15 ára viðhaldsleysis en
átök og áætlanir hafa oftast reynst
villuljós. Sjálfstæðismenn þurfa að
komast í meirihluta í borgarstjórn
og endurvekja metnaðinn til betri
bygginga fyrir börn. n
Börn eiga betri byggingar skilið
Ragnhildur Alda
Vilhjálmsdóttir
borgarfulltrúi
Sjálfstæðis-
flokksins
14 SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 14. MARS 2023
ÞRIÐJUDAGUR