Arkitektúr og skipulag - 01.12.1989, Qupperneq 48

Höggmyndir-umhverfislist
List 20. aldar hefur verið nýjungagjörn í meira lagi samanborið
við fyrri aldir. Listamenn hafa sett spurningarmerki við flestar þœr
eindir sem hefðbundin listaverk eru sett saman úr og enn aðrir
hafa lagt sig fram við að storka sjdlfu listhugtakinu.
Eitt af því sem listamenn hafa mikið velt fyrir sér d þessari öld er
hvernig eigi að setja fram tímann og rýmið í myndverki, Kúbist-
arnir, Pollock, Lant Art listamenn, Erró, Conceptlistamenn og
performans- listafólk, svo nefndar séu nokkrar stefnur og
einstaklingar, hafa fcert okkur nýja sýn d þessi fyrirbœri.
Á síðastliðnum drum hefur listakonan Rúrí unnið markvisst með
slíkar hugleiðingar jafnframt því sem hún hefur framkallað
einkar persónulega fagurfrceðilega sýn. í fyrstu voru
hugleiðingar hennar settar fram í conceptverkum og
performans, en síðar í höggmyndum og stórbrotnum umhver-
fisverkum. Höggmyndir og umhverfisverk listakonunnar, sem
vakið hafa sérstaka athygli bœði hér heima og erlendis, bera
það greinilega með sér að hugmyndalegar rcetur þeirra liggja
í conceptlistinni. Þau hafa óvallttil að bera skýrar hugmyndale-
gar forsendur líkt og fram kemur í verkunum Time /Concrete frd
1986, Tími/Lystiskóli fró 1985, Rúst frd 1984 og Observatorium
Polarisfrd 1988.
Regnbogi fyrir flugstöðina í Keflavík.
í verkinu Time Concrete, sem Rúrí gerði t Helsinki, tekur listakonan
mið af ncerliggjandi húsi og notar form úr þeirri byggingu í eigið
listaverk. Húsið sem listaverkið vísar til og sjdlfur skúlptúrinn eru því
órjúfanleg heild og í raun getum við ekki lesið og notið lista-
verksins til fulis dn viðkomandi skírskotana í "frumbygginguna".
Þessi notkun listakonunnar ó útlínum ncerliggjandi húss er ekki
einvörðungu formrœn heldur er þetta ieið til að myndgera
hugleiðingar hennar um tímann. Verkið er í senn
“fornleifafrceðilegt" og “framtíðarsýn" og erum við þar komin
að þdtttöku og hugarflugi óhorfandans. Obsen/atorium Polaris
er annað dcemi um umhverfislistaverk sem hefur skýrar tilvísanir.
Þar gefur að líta pýramídaform úr steinsteypu og gleri sem hefur
augljósa tilvísun til siglinga og sólsteinsins forna. í uppröðun
verksins tekur listakonan hvorki meira né minna en mið af
Karlsvagninum og Pólstjörnunni! Þessi hugmynd/skúlptúr
fceddist þegar Rúrí var beðin um að gera tillögu að höggmynd
við Nýhöfnina í Kaupmannahöfn, Og í hinu stórfenglega verki
Regnboganum, sem rísa mun innan tíðar við flugstöðina í
Keflavík, er viðmiðunin engin önnur en sjólfur regnboginn. Og við
skulum undirstrika orðið viðmiðun því myndir listakonunnar eru
aldrei ndkvœm útlistun d gefinni “fyrirmynd" heldur er hún
fremur dkveðin hug- og sjónrœnt hróefni 1 myndverk sem hafa
sjólfstœða virkni, hvort sem þau afvegaleiða eða framlengja
46
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG