Arkitektúr og skipulag - 01.12.1989, Page 49

Time concrete frá 150 Robbertinkatu Helsinki.
Stuðlar, tillaga að listaverki við Háskóiabíó.
hina upprunalegu "fyrirmynd". Þessar skýru hugmyndalegu
forsendur verka Rúríar og tengsl þeirra við conceptlistina hafa
gert það að verkum að myndir hennar eru um margt ólíkar að
efni og formi, en þó má ávallt merkja persónulegan þráð sem
gengur (huglœgt) í gegnum verk hennar.
En það sem hefur kannski markað sérstöðu Rúríar, sjónrœnt séð,
eru hinar miklu stœrðir og rúmtak sem hún glímir við í verkum
sínum. Lystiskálinn frá 1987 er 15xl5x4m,Rústfrá 1984 er 10x11
xl4m og Regnboginn verðurfullbúinn24 m að hœð. Höggmyn-
dir listakonunnar eru því í flestum tilfellum virkur og afdráttarlaus
hluti af viðkomandi umhverfi. Og þá erum við komin að þeim
sérstœðu eiginleikum listakonunnar, að hún, fremur en margir
aðrir myndhöggvarar, kann að aðlaga sig og vinna úr gefnu
umhverfi. Hugmyndir listakonunnar eru aldreí innantómar
hugleiðingar, heldur má ávallt merkja ákveðnar hugmynda-
legar forsendur í inntaki verkanna sem tengjast viðkomandi
staðsetningu. í Time/Concrete var það húsið við hliðina, í Regn-
boganum flugið og himinninn, í Observatorium Polaris var það
hafnarsvceði í Kaupmannahöfn þar sem skip frá íslandi lögðust
að.
Og sama má segja um formheim Rúría, Þrátt fyrir stœrðir, sem
vart eiga sér líka í íslenskri höggmyndalist, þá ögrar hún sjaldnast
umhverfi sínu, heldur nýtir hún sér það í eigin þágu á persónu-
legan hátt, Nýjasta dcemið er höggmynd eða umhverfisverk
sem hún var fengin til að gera tillögu að við nýbyggingu
Háskólabíós. Verkið er ráðgert að vinna úr steinsteypu og gleri
og verður það um 6 m á hceð. Umhverfið setti hér miklar skorður
og þá ekki síst það að verkið skyldi jafnframt vera loftinntak fyrir
loftrcestikerfi hússins. í þessu verki hefur Rúrí kunnað að vinna
inntakslega og formrœnt út frá umhverfi sínu á margrceðan
hátt. Verkið er "monumental" og kraftmikið, sett saman úr
fjórum sexhyrningum, sem koma fyrir sjónir llkt og stuðla-
berg sem er að gliðna í sundur. Stuðlabergsformin vísa til
stuðlabergsformanna í aðalbyggingu Háskólans, en samtímis
tekur listakonan fullt tillit til þeirra forma sem einkenna
nýbyggingu Háskólabíós, Þetta verk er óvenjulega fullkomin
lausn á umhverfislistaverki hér á landi. Það sýnir, líkt og mörg
önnur verk eftir Rúrí, að þrátt fyrir að þau séu ýmist pantanir eða
unnin við afar þröngar skorður, þá er hún ávallt samkvœm sjálfri
sér. Henni tekst ávallt, og oft á undraverðan hátt, að nota eigið
"listrœnt kerfi".
Hið mikla umfjöllunarefni í list Rúríar er tíminn og tengsl hans við
menninguna, Þessi tvennd, sem birtist samofin á margvíslegan
hátt í minni og stœrri myndum hennar, gerir það að verkum að
list hennar er krefjandi. Áhorfandinn greinir tilvísanir og les sig
gegnum verkin samtímis sem hann er numinn af þeirri fegurð
sem þau miðla. ■
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG
Gunnar B. Kvaran
47