Arkitektúr og skipulag - 01.12.1989, Qupperneq 80

HU GM YND AS AMKEPPNI
UM SKIPULAG OG NOTKUN
ÞRASTASKÓGAR
Árið 1911 gafTryggviGunnarsson Ungmennafélagi íslands svæði
við Sogið og hlaut það nafnið Þrastaskógur. Þar var síðan reist hús í
burstabæjarstfl, Þrastarlundur, sem rekin var sem veitinga og
gististaður þar til það varð eldi að bráð í seinn heimsstyrjöldinni. Á
vegum Ungmennafélags Islands og sérsambanda þess hefur miklum
fjölda trjáa verið plantað innan svæðisins. Einnig hefur á liðnum
árum ýmis konar starfsemi á vegum UMFÍ farið fram á svæðinu, þó
sérstaklega íþróttir og leikir.
Sumarið 1988 hóf Ungmennfélag Islands undirbúning að hugmynda-
samkeppni um svæðið og fékk Arkitektafélag Islands í lið með sér.
Síðastliðið vor var svo keppninni ýtt úr vör og skilafrestur settur til
20.september 1989. Allsbárust 14tillögurog voruþærallar dæmdar
gildar. Þann 24. október síðastliðinn voru svo úrslitin birt í tengslum
við þing UMFÍ. I dómnefnd voru: tilnefnd af Arkitektafélagi íslands:
Bergljót S. Einarsdóttir og Gunnar Friðbjömsson.Tilnefndir af
Ungmennafélagi Islands: Finnur Ingólfsson, Hafsteinn Pálsson og
Sæmundur Runólfsson sem jafnframt var formaður nefndarinnar.
Ritari dómnefndar var Egill Heiðar Jónsson. Ráðgjafi dómnefndar
var Auður Sveinsdóttir, tilnefnd af Félagi ísl. landslagsarkitekta.
Trúnaðarmaður keppninnar var Olafur Jensson.
I keppnislýsingu er sett fram það meginmarkmið að svæðið verði nýtt
til íþróttaiðkunar og útivistar fyrir almenning. Gert var ráð fyrir að
hægt væri að hýsa allt að 40 manns í litlum og stórum hópum á vegum
ungmennafélaganna, sem dvelja í Þrastaskógi í lengri eða skemmri
tíma við leik og störf. Einnig var gert ráð fyrir að sú starfsemi sem
fram fer á svæðinu s.s. rekstur veitingasölu í Þrastalundi, veiðiréttindi
í Soginu og þær aðstæður sem svæðið býður upp á, gæti skapað tekjur
til að standa undir viðhaldskostnaði við svæðið. Lögð var áhersla á að
78
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG
svæðisins haldist sem best.c. Miðsvæði - Miðpunktur athafna, íþrótta
og leikja á vegum UMFI.
d.. Norðursvæði - Sumarhús, tjaldsvæði, siglingar og plöntun
lauftrjáa.
Þessi einfalda skipting landsins í svæði hafði nokkur áhrif á störf
dómnefndar. Dómnefnd var sammála um eftirfarandi niðurstöður:
Tillaga nr. 2. Auðkenni 99797. 1. verðlaun.
tekið væri tillit til þess trjágróðurs sem fyrir er og annarra
náttúrukosta svæðisins. Að öðru leyti höfðu keppendur frjálsar
hendur um tillögugerð. Við mat á tillögum lagði dómnefnd áherslu
á eftirtalin atriði:
1. Nýtingu svæðisins sem útivistar- og samkomusvæði fyrir almenn-
ing þ.e. starfsemin verði aðlaðandi og dragi að sér þátttakendur
mestan hluta ársins.
2. Staðsetningu og gerð einstakra mannvirkja.
3. Vemdun náttúrulegs umhverfis og aðlögun bygginga að því.
4. Gerð göngustíga og akvega um svæðið.
5. Tekjumöguleika og möguleg áfangaskipti.
í ljós kom að í mörgum tillagnanna var landinu skipt í fjögur svæði
án þess að þess væri sérstaklega getið, en því má lýsa á eftirfarandi
hátt:
a. Þrastalundur - Aðkomuleið inn á svæðið og þjónustukjami fyrir
Þrastaskóg og næsta umhverfi.
b. Suðursvæði - takmörkuð mannvirkjagerð til þess náttúrufar
1. verðlaun kr. 508.200-tillaganr. 2, merkt. 99797. Höfundar: Bjöm
Skaptason arkitekt og Pálmar Kristmundsson arkitekt.
Umsögn dómnefndar var á þessa leið: „I tillögunni eru athyglisverðar
hugleiðingar að „umhverfistúlkun" sem hefur megináhrif á
staðsetningu og gerð mannvirkja á svæðinu. Hugmynd að
þjónustumiðstöð og hennar nánasta umhverfi er mjög góð en nokkuð
yfirdrifinn. Vegakerfi er vel útfært en skoða mætti nánar aðkomu að
miðsvæði. Göngustígakerfi er betur lýst í greinargerð en á teikningu
og er í fullu samræmi við meginforsendur höfundar. Á suðursvæði
eru engin mannvirki utan göngustíga og áningastíga við þá. Heildar-
útfærsla á miðsvæði er ágæt, sérstaklega framkvæmdir í Jókuvík.
Staðsetning byggingar er góð hvað varðar tengsl við ytra og innra
umhverfi, en hætt er við að sú gerð byggingar sem lögð er til á þessum
stað geti valdið of mikilli röskun á landi. Hugmynd að aðaltjaldsvæði
er góð en hins vegar er það álit dómnefndar að Þrastaskógur beri alls
ekki þann mannfjölda sem tillagan gerir ráð fyrir. Hugmynd að
bátabryggju er góð. Tillagan er sérstök en mætti vera skýrari í
framsetningu."
2. verðlaun kr. 282.340- tillaga nr. 10, merkt 04090. Höfundar
reyndust vera: Jón Olafur Jónsson arkitekt , Sigurður Einarsson
arkitekt, Þráinn Hauksson landslagsarkitekt. Umsögn dómnefndar ar
þannig:
„ Tillagan gerir ráð fyrir veglegri þjónustumiðstöð í Þastalundi.
Útfærsla hennar og næsta umhverfis er aðlaðandi en byggingar
nokkuð yfirdrifnar. Staðsetning tjaldstæða í bollum er óheppileg að
mati dómnefndar vegna hættu á skuggamyndun og kulda enda þótt
hugmynd að dreifingu tjaldsvæða sé góð. Tjaldsvæði á hábungunni
þarfnast nærfærinnar útfærslu og framkvæmdar. Vel er séð fyrir
sumarbúðum og íþróttaaðstöðu. Að mati dómnefndar mynda
byggingar norðan íþróttasvæðisins samfelldan vegg og eru þar með
of áberandi. Aðkoma að byggingum er mjög erfið. Staðsetning
íþróttaskemmu er góð. Hugmyndir höfundar að orlofsbúðum fyrir
ungmennafélagshreyfinguna og bryggju á norðursvæði eru mjög
góðar en dómenfnd álítur að norðursvæðið megi opna betur fyrir
almennini en höfundur gerir ráð fyrir. Vel er séð fyrir vegi og stígum
um svæðið, sérstaka athygli vekur göngustígur við vatnsborðið.
Hugmyndir um áningastaði við stíga og ævintýraborg á norðursvæði
eru ágætar. Tillagan er fallega unnin og vel framsett."
3. verðlaun kr. 113.000- fékk tillaga nr. 1, merkt 20790. Höfundar :
Ragnhildur Skarphéðinsdóttir landslagsarkitekt og Ögmundur
Skarphéðinsson arkitekt.
Innkaup að upphæð kr.75.000-, fékktillaga nr. 12, merkt 14005.
Höfundar hennar reyndust vera: Ingvi Þór Loftsson landslagsark,
Fríða Björg Eðvarðsdóttir landslagsarkitekt, Mark MacFarlane land-
slagsarkitekt, - aðstoð: Þorvaldur Pétursson Auk þess vildi
dómnefnd vekja athygli á tveimur tillögum sem"athyglisverðum":
Tillagamerkt 11111-höfundar: SteinarSigurðsson arkitektog Jakob
Jakonb Líndal arkitekt. Tillaga merkt 22031 - höfundar: Ámi Þ.
Jónsson arkitekt, Vífill Magnússon arkitekt,- starfsmaður: Halla
Hannesdóttir. ■
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG
Auður Sveinsd«ttir,landslagsarkitekt.
79