AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1995, Blaðsíða 20

timburhúsa gagnvartslagregnsálagi. Við höfum hins
vegar oft séð að lausnir, þar sem vatnsleiðandi hlut-
verk vindvarnarinnar hefur gleymst, hafa bilað og
vatn komist í gegnum klæðninguna alla. Þetta á ekki
síst við um lausnir sem byggjast á texi sem lagt er
saman á röndum. Texið hefur verpt sig og myndar
gap á brúnunum og „veiöir" í raun vatnið og veitir
því inn. Sama gildir um vindvörn sem byggist á „pol-
ymer“-herslu á yfirborði einangrunarinnar. Vatn sem
rennur niður þetta lag kemst á bak við einangrunina
á samskeytum. Einnig er mikilvægt að huga að fest-
ingum sem geta leitt vatn framhjá vatnsvörninni og
á bak við einangrun og þarf þá að setja lokun á fest-
ingarnar.
Ráðlegging: Aldrei að sleppa vindvörninni ef vatn
má ekki fara á bak við klæðninguna. Nota einungis
vindvörn (vatnsvörn) sem myndar heila kápu á bak
við klæðninguna. Athuga þarf kröfur til brunaöryggis.
LOFTUN
Loftunin hefur að okkar mati tvíþætt hlutverk, þ.e. að
þurrka burt raka og mynda loftbil sem drepur niður
rakaflæði inn á við. Seinna hlutverkið vill oft gleymast
enda er því af nauðsyn sleppt í óloftræstum klæðn-
ingum. Kostur þess að hafa loftbilið er hins vegar
ótvíræður. Hins vegar teljum við að tillögur erlendra
framleiðenda varðandi stærð þessa loftbils og ekki
síður stærðir inn- og útloftunaropa byggist á van-
þekkingu á íslenskum aðstæðum. Ef inn- og útloftun-
aropin eru of stór er hætta á að of mikið vatn komist
inn á bak við klæðninguna. Það er að okkar mati
misskilningur að klæðningar megi vera galopnar.
Erlendir framleiðendur binda hins vegar ábyrgð sína
oft við þessar kröfur en valda þá í leiðinni stundum
vandamálum í uppbyggingunni á bak við. Við teljum
að gefa þurfi því miklu meiri gaum að hanna lokanir
á hliðum þar sem vatn getur auðveldlega læðst fram-
hjá. Hins vegar sjáum við oftar og oftar að það er að
vísu loftbil á bak við klæðninguna en það vantar alla
inn- og útloftun. Þetta er ótrúlega algengt og við sjá-
um oft kíttað í þessi göt mjög vel og vandlega. Þetta
á ekki síst við um frágang klæðninga niður við sökkla
eða þar sem klæðning gengur niður að svölum. Þar
er oft tekinn dúkur og límdur upp á klæðninguna.
Þetta er ekki bara eðlisfræðilega rangt heldur leiðir
einnig til þess að vatn sem kemst á bak við klæðn-
inguna kemst ekki út aftur og lekur þá gjarnan inn.
Þetta er einnig mjög algengt við glugga. Þar vantar
oft loftunina algjörlega.
KLÆÐNING OG FRÁGANGUR HENNAR
Þetta væri efni í heila sjálfstæða grein og verða ekki
gerð hér nein skil. Mikilvægt er að efnisval og fram-
boð fari að verða fjölbreyttara en um leið verður enn
mikilvægara að efnin gangi í gegnum þau próf sem
nauðsynleg eru talin til að standast íslenska veðráttu.
Algjör nauðsyn er að setja upp sem fyrst samræmdar
kröfur að því er þetta snertir. Erlendis eru efnin oft í
raun prófuð tiltölulega þurr (t.d. við 80% raka). Þetta
er ófullnægjandi að okkar mati. Þensla flestra raka-
drægra efna er mest þegar efnisrakinn fer að nálgast
100% hlutfalls raka og það hefur komið hér fyrir að
klæðningarefni hafa þanist miklu sterkar út en fram-
leiðendur gáfu upp og fúgur lokast og klæðningin
bólgnað út. Þá teljum við einnig að klæðningarefnið
eigi að þola frost í blautu ástandi en það er krafa
sem yfirleitt er óþarfi að setja fram erlendis. Áður
hefur verið minnst á ónóga neglingu plötuklæðninga
sem er ótrúlega algeng.
KÍTTIÐ ER BESTI VINUR VERKTAKANS
Við höfum hér að framan bent víða á að okkur þyki
oft verulega skorta á að einhver hugsun sé í klæðn-
ingunum og á það þá bæði við um útlit og útfærslur
sem og tæknilegar lausnir. Oft fer það þá svo að
grípa þarf til lausnarefnis sem á sér langa og stund-
um ekki alveg óflekkaða sögu í byggingariðnaðinum
en það er kíttið. Mynd 2 sýnir algenga lausn í áfellum.
En þótt við fylgjum því mjög að menn hugi vel að
samskeytum byggingarhluta og hvernig hlutir eru
Mynd 2. Algeng lausn í frágangi klæðninga sem
ekki var hugsuð.