AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1995, Síða 21

felldir saman teljum við að of langt hafi verið gengið
á mynd 3 þar sem áfellan er felld að sprungukerfi
ónýtrar steypu.
AÐ KLÆÐA AF SÉR VITIÐ
Við höfum oft orðið vör við það að álitið er að hægt
sé að klæða yfir alla steypu og hún sé þar með komin
í lag. Því miður er það ekki svo.
Mynd 3. Áfella felld vel að sprungukerfi ónýtrar steypu.
Nýlega sendi byggingafulltrúinn í Reykjavík frá sér
bréf þar sem hann gerði nákvæma grein fyrir þeim
athugunum sem embættið krefst að gerðar verði áður
en steyptir veggir verði klæddir. Við höfum heyrt að
margir telji að hér sé um óþarfa smámunasemi að
ræða, ekkert geti komið fyrir steypu eftir að búið sé
að klæða hana af og því muni nú rísa upp meðal
tæknimanna stétt sem áður fyrr fannst meðal iðnaðar-
manna og stundaði þá iðju að selja nafnið sitt til uppá-
skriftar fyrir vinnu sem þeir aldrei framkvæmdu. Það
er nefnilega ætlast til þess að sá sem hyggst klæða
hús leggi fram greinargerð frá til þess hæfum aðila
sem geri grein fyrir ástandi steypunnar sem klæða
á.
En er þá einhver ástæða til að vera með allt þetta
vesen? Því miður er það svo. Saga íslensks bygg-
ingaiðnaðar er ein allsherjar sönnun á lögmáli
Murphys sem segir: „Allt sem getur farið úrskeiðis
fer úrskeiðis". Því miður hefur ekki náðst nægilega
góður árangur í hefðbundnum viðhaldsaðgerðum
enda er fjarri lagi að lagt sé fram nægilegt fé í
viðhaldsrannsóknir. Fólk er því að gefast upp á slíkum
aðgerðum og nú stefnir Reykjavík í það að verða „hin
Steni-klædda borg".
Og fólk er ánægt með að þurfa ekki lengur að horfa
á sprungur og morkna steypu í útveggjum húsanna
sinna. En nægir alltaf að setja plástur á krabbamein?
í steypu frá vissum tíma sem við erum oftast að fela
á bak við klæðningu er klór sem kom með óþvegnum
sjávarefnum sem notuð voru í steypuna. Klór er sér-
lega hættulegt vegna þess að það getur valdið ryð-
myndun í steypustyrktarstálinu og eykur rakadrægni
steypunnar. Og einhvern tilgang hafði steypustyrkt-
arstálið í upphafi. Jú, það ber oftast mannvirkið uppi.
Það er hins vegar hægt að leggja mat á þessa hættu
með því að mæla ýmsa þætti, svo sem steypuhulu
járnanna.dýpi sýringar og rakastig og klórmagn
steypunnar. Síðan er hægt að leggja reikningslegt
mat á framþróun skemmdavaldanna og meta þannig
hvort líklegt sé að ryðmyndun geti orðið hættuleg á
líftíma klæðningarinnar.
En það er betra að loka ekki augunum fyrir hættunni
og það er líka betra að vera þess minnug að varað
var við þeim steypuskemmdum, sem við erum nú
að glíma við, þegar fyrir þrjátíu árum.
Mynd 4 sýnir steypustyrktarstál sem er að hverfa
vegna ryðmyndunar í útvegg í rúmlega 20 ára húsi í
Reykjavík eftir að sýring hafði náð inn að járni. Nær
engin merki voru sýnileg á yfirborðinu.
Við skulum því bara halda áfram að trúa á Murphy í
byggingariðnaðinum: Það fer allt úrskeiðis sem getur
farið úrskeiðis. ■
Mynd 4. Sterk ryðmyndun í steypustyrktarstáli
án sýnilegra ummerkja á yfirborði. -| q