Læknablaðið : fylgirit - 21.11.2014, Qupperneq 24

26 LÆKNAblaðið/Fylgirit 81 2014/100
þrýsting (82% á móti 60%, p<0,001) og gaukulsíunarhraða undir 60 ml/
mín/1,73 m2 (22% á móti 15%, p=0,01). Auk þess var aðgerðartími þeirra
16 mín lengri (p<0,001). Tíðni djúpra bringubeinssýkinga, heilaáfalls
og hjartadreps var sambærileg í báðum hópum. Bráður nýrnaskaði var
metinn samkvæmt RIFLE-skilmerkjum og voru sykursýkissjúklingar
oftar í RISK-flokki (14% á móti 9%, p=0,02) og FAILURE-flokki (2%
á móti 0,5%, p=0,01). Minniháttar fylgikvillar (gáttatif, lungnabólga,
þvagfærasýking og yfirborðssýking í skurðsári) voru hins vegar
svipaðir í báðum hópum. Dánartíðni innan 30 daga var marktækt
hærri hjá sjúklingum með sykursýki, eða 5% borið saman við 2% í
viðmiðunarhópi (p=0,01). Sykursýki reyndist ekki sjálfstæður áhættu-
þættur fyrir dauða innan 30 daga þegar leiðrétt var fyrir öðrum áhættu-
þáttum með fjölþáttaaðhvarfsgreiningu (OR=1,98, 95% ÖB: 0,72-4,95).
ályktanir: Sjúklingar með sykursýki eru í aukinni áhættu á að fá bráðan
nýrnaskaða eftir kransæðahjáveituaðgerð en sykursýki virðist ekki vera
sjálfstæður forspárþáttur 30 daga dánartíðni.
v45 Góður langtímaárangur kransæðahjáveituaðgerða á Íslandi
Hera Jóhannesdóttir1, Jónas A. Aðalsteinsson1, Tómas Andri Axelsson1, Linda Ósk
Árnadóttir1, Helga Rún Garðarsdóttir1, Arnar Geirsson2, Guðmundur Þorgeirsson1,3,
Tómas Guðbjartsson1,2
1Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3hjartadeild Landspítala
inngangur: Kransæðahjáveituaðgerð er algengasta opna hjartaaðgerðin
á Íslandi. Langtímaárangur þessara aðgerða hefur lítið verið rannsak-
aður, bæði hér á landi og í öðrum löndum. Tilgangur þessarar aftur-
skyggnu rannsóknar var að kanna afdrif sjúklinga með áherslu á lang-
tímafylgikvilla og lifun.
aðferðir: 1622 sjúklingar (meðalaldur 66 ár, 82% karlar, meðal
EuroSCOREst 4,7) gengust undir kransæðahjáveituaðgerð (23% á slá-
andi hjarta) á Landspítala 2001-2012. Auk klínískra og aðgerðartengdra
þátta voru eftirfarandi endapunktar skráðir: hjartaáfall, heilablóðfall,
þörf á endurhjáveituaðgerð, kransæðavíkkun með eða án kransæða-
stoðnets og dauði. Áhættuþættir allra ofangreindra endapunkta þegar
þeir voru teknir saman (major adverse cardiac and cerebrovascular
events, MACCE) og dauða voru fundnir með Cox-aðhvarfsgreiningu.
Meðaleftirfylgd var 6,7 ár.
niðurstöður: Heildarlifun 1, 5 og 10 árum frá aðgerð var 96%, 89% og
73%. Tíðni MACCE var 9% einu ári frá aðgerð og 20% eftir 5 ár. Fimm
árum frá aðgerð höfðu 4,6% sjúklinga greinst með heilaáfall, 2,1%
sjúklinga greinst með hjartaáfall og 6% farið í kransæðavíkkun með eða
án stoðnets. Aðeins 4 sjúklingar (0,3%) þurftu endurhjáveituaðgerð 5
árum frá aðgerð. Sjálfstæðir forspárþættir MACCE voru EuroSCORE
og bráður nýrnaskaði skv. RIFLE-skilmerkjum og blæðing 24 klst. eftir
aðgerð. Forspárþættir lifunar voru þeir sömu auk aldurs og aðgerðarárs.
ályktun: Langtímaárangur kransæðahjáveituaðgerða á Íslandi er góður
og fer batnandi. Fimm árum frá greiningu eru 89% sjúklinga á lífi og 80%
þeirra hafa ekki fengið alvarlega fylgikvilla eða þurft á enduraðgerðum
að halda.
v46 Samanburður á lifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti og
Íslendinga af sama aldri og kyni
Sindri Aron Viktorsson1, Daði Helgason2, Thor Aspelund2, Andri Wilberg Orrason2,
Arnar Geirsson1,2, Tómas Guðbjartsson1,2
1Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2læknadeild HÍ
inngangur: Ósæðarlokuskipti er önnur algengasta opna hjartaaðgerðin
á Íslandi og er oftast gerð vegna þrengsla í lokunni. Upplýsingar um
langtímaafdrif þessara sjúklinga hefur vantað hér á landi. Með upp-
lýsingum úr miðlægum gagnagrunnum var borin saman langtíma lifun
sjúklinga sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna ósæðarþrengsla
við Íslendinga af sama aldri og kyni.
aðferðir: Rannsóknin náði til 366 sjúklinga (meðalaldur 70,1 ár, 62,8%
karlar) sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna ósæðarlokuþrengsla
á Landspítala 2002-2011. Lífræn loka var notuð hjá 298 sjúklingum
(81,4%) og gerviloka hjá 68 (18,6%). Kransæðahjáveita var framkvæmd
samhliða í 54,0% tilfella. Lifun sjúklinga var metin og borin saman við
væntanlega lifun Íslendinga af sama aldri og kyni, samkvæmt gögnum
um ævilíkur frá Hagstofu Íslands. Skammtíma fylgikvillar og 30-daga
dánartíðni voru einnig skráð. Miðgildi eftirfylgdar var 4,7 ár og öllum
sjúklingum var fylgt eftir.
niðurstöður: Meðal EuroSCORE-II fyrir aðgerð var 3,8% og hámarks
þrýstingsfallandi yfir lokuna 69,9 mmHg. Meðalstærð ígræddra loka
var 25,1 mm (bil 21-29). Gáttatif (67,6%) og bráður nýrnaskaði (22,7%)
voru algengustu snemmkomnu fylgikvillarnir, en 55 (15,0%) sjúklingar
þurftu á enduraðgerð vegna blæðingar að halda. 30 daga dánartíðni var
5,7%. Heildarlifun ári frá aðgerð var 91,8% og eftir 5 ár 82,3%, en 96,3%
og 77% á sömu árum fyrir Íslendinga af sama aldri og kyni. Fyrstu 2 árin
eftir aðgerð var lifun verri hjá sjúklingum í aðgerðarhópnum, aðallega
vegna aðgerðartengdra dauðsfalla. Eftir það var lifun sambærileg og 5
árum frá aðgerð reyndist lifun aðgerðarsjúklinga betri en samanburðar-
hóps.
ályktun: Langtímalifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti vegna ósæðar-
lokuþrengsla er svipuð eða betri en hjá Íslendingum af sama aldri og
kyni. Ástæður þessa eru ekki þekktar og þarfnast frekari rannsókna.
Tíðni fylgikvilla er há, sérstaklega enduraðgerðir vegna blæðinga.
Þessar niðurstöður undirstrika mikilvægi ósæðarlokuskipta sem árang-
ursíkrar meðferðar við ósæðarlokuþrengslum.
v47 Bráðar kransæðahjáveituaðgerðir: Ábendingar og árangur
Tómas Andri Axelsson1, Anders Jeppsson2, Tómas Guðbjartsson3
1Læknadeild HÍ, 2hjartaskurðdeild Sahlgrenska-háskólasjúkrahússins í Gautaborg, 3hjarta- og
lungnaskurðdeild Landspítala
inngangur: Kransæðahjáveituaðgerð er í langflestum tilvikum valað-
gerð, en árangur þeirra er töluvert rannsakaður. Hins vegar skortir
upplýsingar um bráðar kransæðahjáveituaðgerðir en þær eru annars
vegar neyðaraðgerðir (emergency CABG) sem framkvændar eru innan
næsta vinnudags eftir að ákvörðun um aðgerð er tekin og hins vegar
björgunaraðgerð (salvage CABG) þegar sjúklingur þarf endurlífgun á
leið á skurðstofu. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna ábendingar
og árangur þessara aðgerða.
aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum neyðar- og björgunar
kransæðahjáveituaðgerðum sem framkvæmdar voru milli 2005-2013
á Sahlgrenska háskólasjúkrahúsinu (n=268) og á Landspítala (n=42).
Meðal eftirfylgd var 3 ár.
niðurstöður: Af 310 sjúklingum voru 296 neyðaraðgerðir og 14 (5%)
björgunaraðgerðir; eða 5% af kransæðaaðgerðum framkvæmdum á
x x I þ I n g l y f l æ k n a
f y l g I R I T 8 1