Læknablaðið : fylgirit - 21.11.2014, Blaðsíða 28

30 LÆKNAblaðið/Fylgirit 81 2014/100
lifrarígræðslna árið 1984 til 31.desember 2012. Upplýsingum var safnað
úr sjúkraskýrslum. Rannsóknartímabilinu var skipt í 3 undirtímabil til
að meta breytingar á tíðni lifrarígræðslna og horfum.
niðurstöður: Á rannsóknartímabilinu voru framkvæmdar 45 lifrar-
ígræðslur, þar af 5 endurígræðslur. Alls gengust 40 sjúklingar undir
lifrarígræðslu, 16 karlar og 18 konur, meðalaldur 40 ár, og 6 börn, meðal-
aldur 4 ár. Marktæk aukning var á fjölda ígræðslna á hverja milljón
íbúa milli tímabila (2,40 frá 1984-1996; 5,18 frá 1997-2006 og 8,90 frá
2007-2013; p<0,01). Helstu ábendingar fyrir ígræðslu voru skorpulifur
með fylgikvillum hjá 26 sjúklingum (65%), skorpulifur og lifrarfrumu-
krabbamein hjá 3 (8%), bráð lifrarbilun 6 (15%) og önnur æxli en lifrar-
frumukrabbamein 2 (5%). Algengustu undirliggjandi sjúkdómar voru
frumkomin gallskorpulifur (PBC) í 8 tilfellum (20%), bráð lifrarbilun í
6 (15%), sjálfsofnæmislifrarbólga í 4 (10%), áfengistengd skorpulifur í 3
(7,5%) og frumkomin trefjunargallgangabólga (PSC) í 3 tilfellum (7,5%).
Meðalbiðtími var 5,9 mánuðir (miðgildi 3,2). Lifun var 84% eftir 1 ár og
63% eftir 5 ár. Marktæk aukning varð á lifun á tímabilinu.
ályktanir: Aukning hefur orðið á fjölda lifrarígræðslna á undanförnum
árum. Lifun sjúklinga hefur batnað umtalsvert og er sambærileg við það
sem þekkist í löndum þar sem lifrarígræðslur eru framkvæmdar.
v59 Árangur meðferðar við lifrarbólgu C á Íslandi
Benedikt Friðriksson, Sigurður Ólafsson, Óttar Már Bergmann
Lyflækningasvið Landspítala
inngangur: Lifrarbólga C er umtalsvert vandamál á heimsvísu og ein
aðal orsök langvinns lifrarsjúkdóms og skorpulifrar. Lyfjameðferð bein-
ist að því að uppræta veiruna og sjúklingar teljast almennt læknaðir sé
RNA veirunnar ekki mælanlegt í sermi 24 vikum eftir að meðferð lýkur.
Markmið þessarar rannsóknar er að kanna árangur lyfjameðferðar við
lifrarbólgu C á Íslandi.
efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og náði til allra sjúk-
linga með lifrarbólgu C sem voru meðhöndlaðir með peginterferóni og
ríbavíríni á tímabilinu 2002 til 2012 og höfðu ekki fengið meðferð áður.
Upplýsingar voru fengnar úr sjúkraskrám og frá apóteki Landspítala.
niðurstöður: Sjúklingar voru alls 207, 136 karlar (66%) og 71 kona
(34%). Meðalaldur við upphaf meðferðar var 38 ár (bil 17-66). Arfgerð 1
veirunnar höfðu 71 (34%) sjúklingar, 135 (65%) höfðu arfgerð 3 og einn
arfgerð 2. Hjá 147 sjúklingum (71%) sem hófu meðferð náðist að upp-
ræta veiruna. Sjúklingar með arfgerð 3 veirunnar læknuðust í 77,8% til-
vika og sjúklingar með arfgerð 1 í 57,7% tilvika. Sjúklingar eldri en 45 ára
læknuðust í 53% tilvika en yngri sjúklingar læknuðust í 78% tilvika. Níu
sjúklingar (4%) voru með skorpulifur og þriðjungur þeirra losnaði við
af veiruna. Alls lauk 161 sjúklingur meðferð samkvæmt áætlun, af þeim
hlaust lækning hjá 87,5% sjúklinga með arfgerð 3 og 77,1% sjúklinga
með arfgerð 1.
ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar sýna nokkuð betri árangur
meðferðar á Íslandi miðað við sambærilegar rannsóknir í nágranna-
löndum. Góður árangur gæti að hluta skýrst af lágum aldri sjúklinga,
hlutfallslega fáum með skorpulifur og þéttu utanumhaldi við greiningu
og meðferð sjúkdómsins.
v60 Sýklalyfjanæmi Helicobacter pylori á Íslandi
Karen Dröfn Jónsdóttir1, Hallgrímur Guðjónsson2, Hjördís Harðardóttir3, Anna
Ingibjörg Gunnarsdóttir1,4, Einar Stefán Björnsson2
1Lyfjafræðideild Háskóla Íslands, 2meltingasjúkdómadeild, 3sýklafræðideild, 4Sjúkrahúsapóteki
Landspítala
inngangur: Talið er að um helmingur mannkyns sé sýktur af Helicobacter
pylori. Sýking er tengd við magabólgur, maga- og skeifugarnarsár og
illkynja æxli í maga. Alþjóðlegar leiðbeiningar mæla með svokallaðri
staðlaðri þriggja lyfja meðferð með sýrudæluhemli, clarithromycin og
amoxicillin eða metronidazole á svæðum þar sem ónæmi clarithromyc-
ins mælist minna en 20%. Í íslenskri rannsókn frá 1998 reyndist ónæmi
bakteríunnar gegn clarithromycin 7,7%. Markmið þessarar rannsóknar
var að kanna sýklalyfjanæmi H.pylori á Íslandi ásamt áhrifum fyrri upp-
rætingarmeðferða á lyfjanæmið.
efniviður og aðferðir: Rannsóknin fór fram á Landspítala og
Læknasetrinu ehf. á tímabilinu október 2012 til september 2013.
Vefjasýni voru tekin frá maga þátttakenda og tilvist H. pylori könnuð
með hraðvirkandi úreasa prófi. Jákvæðum sýnum var síðan komið á
sýklafræðideild Landspítala til ræktunar og næmisprófa. Næmispróf
voru framkvæmd með E-test aðferð fyrir ampicillin, clarithromycin,
levofloxacin, metronidazole og tetracycline.
niðurstöður: Af 615 þátttakendum reyndust 138 (22%) jákvæðir fyrir
H. pylori. Tókst að rækta upp og framkvæma næmispróf á 105 stofnum.
Lyfjaónæmi reyndist vera 0% fyrir ampicillin og tetracycyline, 10% fyrir
claritromycin, 4% fyrir levofloxacin og 1% fyrir metronidazole. Séu þeir
sem áður höfðu fengið upprætingarmeðferð útilokaðir var lyfjaónæmi
0% fyrir ampicillin og tetracycline, 7% fyrir clarithromycin, 3% fyrir
levofloxacin og 1% fyrir metronidazole. Ónæmi gegn clarithromycin
reyndist 60% hjá þeim sem höfðu fengið upprætingarmeðferð saman-
borið við 7% hjá þeim sem ekki höfðu fengið slíka meðferð (p=0,0001).
ályktanir: Niðurstöður þessarar rannsóknar benda til þess að hin
staðlaða þriggja lyfja meðferð hæfi áfram á Íslandi, a.m.k. hjá þeim sem
ekki hafa fengið upprætingarmeðferð áður.
v61 Bráður nýrnaskaði eftir hjartaaðgerð - áhættuþættir og
langtímaeftirfylgd
Sólveig Helgadóttir1, Runólfur Pálsson1, Gísli H. Sigurðsson1, Martin I. Sigurðsson2,
Arnar Geirsson1, Tómas Guðbjartsson1
1Landspítala, 2Brigham and Women´s Hospital, Boston
inngangur: Bráður nýrnaskaði (BNS) er alvarelgur fylgikvilli hjartaað-
gerða en skort hefur á rannsóknir á langtíma útkomu þessa sjúklingahóps.
efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 1512 sjúklingum sem
gengust undir hjartaaðgerð á LSH á árunum 2001-2011. BNS var skilgreint
með hinum alþjóðlega viðurkenndu RIFLE skilmerkjum. Gögnum var
safnað úr sjúkra-, svæfinga-, aðgerðar- og dánarmeinaskrá og úr skilunar-
grunni LSH. Ein- og fjölbreytugreining var notuð við úrvinnslu gagna og
Kaplan-Meier aðferð við mat á lifun.
niðurstöður: 201 (13,3%) sjúklinga greindust með BNS, þar af voru
59 með skerta nýrnastarfsemi fyrir aðgerð (≤60 mL/mín/1,73 m2). 148
sjúklingar féllu í RISK flokk, 40 í INJURY flokk og 13 í FAILURE flokk.
Sjúklingar sem fengu BNS reyndust marktækt eldri, líklegri til að vera
með háþrýsting (HTN), sykursýki og sögu um hjartabilun, höfðu hærri
NYHA, CCS og EuroSCORE, lægra útstreymisbrot og voru lengur á
hjarta- og lungnavél. Í fjölbreytugreiningu reyndust hærra EuroSCORE,
HTN og bráð aðgerð vera sjálfstæðir áhættuþættir fyrir þróun BNS.
BNS hópurinn dvaldist marktækt lengur á spítala og á gjörgæslu, voru
x x I þ I n g l y f l æ k n a
f y l g I R I T 8 1