Læknaneminn - 01.12.1968, Qupperneq 11

LÆKNANEMINN
11
tiltölulega auðvelt að skýra fyrir
konum í hinum siðmenntaða heimi,
en hjá vanþróuðum þjóðum hefur
reynzt tilgangslaust að gefa pill-
una nema einstaka konum, því
ómögulegt reyndist að fá fjöldann
til að skilja nauðsyn þess að taka
hana inn reglulega á hverjmn degi.
Nefnd á vegum heilbrigðisstofn-
unar Sameinuðu þjóðanna, sem fór
til Indlands fyrir nokkrum árum,
gerði ýmsar tilraunir í þessa átt.
Var útbýtt fjölda skammta ókeyp-
is í nokkriun þorpum og borgum
um nokkurn tíma. Eftir fáa daga
gengu pillur þessar kaupum og
sölum, sem meðul við alls konar
kvillum bæði til barna, ungmenna
og jafnvel karlmanna. Niðurstaða
nefndarinnar var sú, að ógerlegt
væri að treysta notkun hennar,
einmitt þar sem þörfin er brýnust
í heiminum.
Um notkun pillunnar hér á landi
er það að segja, að könnun, sem
gerð var á innflutningi hennar frá
því hún fyrst kom til landsins ár-
hluta, eða hluta úr málmi, sem
settir eru í leg konunnar. Tilraun
Gráfenbergs á árunum kringum
1930, að láta hring úr silfri í
cavum uteri hlaut skjótan endi. I
námsbókum um kvensjúkdóma-
fræði hefur oft verið á þessa til-
raun hans minnzt, en vanalegast
til þess að nefna dæmi um það,
hvað ekki eigi að gera.
Hugmynd Gráfenbergs var í
sjálfu sér mjög snjöll og reyndist
í mörgum tilfellum ágætlega til
frjóvgunarvarna. Hann var hins
vegar svo óheppinn að vera ekki
uppi á dögum antibiotica. Hjá
nokkrum sjúklinga hans, gekk
hringurinn í gegnum legvegginn
út í kviðarhol og kom þá fyrir við
aðgerðir til þess að fjarlægja
hringinn, að konumar fengu líf-
himnubólgu og dóu. Þótt þessi til-
felli, sem slíkan endi fengu, væru
fá, var aðferðin fordæmd og lá síð-
an í þagnargildi um nálega 30 ára
skeið.
Á þeirri ,,plastöld“, sem við nú
ið 1960, reyndist vera sem segir: hér lifum á, hafa komið fram mörg efni, sem lítilli eða engri ertingu
Árið 1960 vom fluttir inn nokkrir tugir mán. skammta
_ 1961 _ _ — rúml. 500 — skammtar
— 1962 — — — 4.600 — —
— 1963 — — — 8.300 — —
— 1964 — — — 28.000 — —
— 1965 — — — 50.000 — —
— 1966 — — — 57.000 — —
— 1967 — — — 82.000 — —
Innflutningur þessa árs bendir
til að um eða yfir 7 þúsund kon-
ur noti pilluna að staðaldri í land-
inu.
„Lykkjan“.
Á engum frjóvgunarvörnum
hefur skoðun manna breytzt jafn
mikið á undanfömum árum, eins
og á notkun ýmissa tegunda plast-
valda í líkamanum. Hefur þessi
þróun m.a. leitt til þess að menn
hafa hrist rykið af hugmyndum
Gráfenbergs, og útbúið ýmsar
gerðir plastlykkja, gorma eða
þráða og þrætt upp í leg konunnar
til hindrunar meðgöngu.
Fyrstu tilraimir síðari ára, sem
nokkuð kveður að, á þessu sviði
voru hafnar á ámnum 1958 og