Úrval - 01.05.1976, Síða 104

102
URVAL
gjarnan niðri við ána og horfði á
mórauða elfina líða hjá. Stundum
fóru flokkar á vesturleið framhjá
hæðinni, þar sem hann sat og sá vítt
til, hvíldi gömul og giktveik beinin
upp við tré, með riffilinn hendi nær.
Og stundum gengu þeir á hæðina til
að heilsa upp á hann, fimir, skarp-
skyggnir, ungir menn. Þeir voru að
fara til að nema nýtt land, og hann
gat ekkert annað gert en að sitja hjá
og horfa á þá.
Það olli honum hugarangri að geta
ekki framar verið langveiðimaður,
geta ekki farið langar ferðir með
gildrurnar sínar, geta ekki lengur
haldið út í bláan og heillandi
fjarskann. Það voru bestu ár ævi
hans, ævilaunin hans. En það vom
ekki laun, sem hann gat sett í banka
eða látið börnum sínum í arf. Engu
að síður vom þau honum raunvem-
leg. Hann hafði séð landið meðan
það var nýtt, og það hafði fært
honum meiri gleði en auðævi hefðu
megnað. Nú loks tók honum að
skiljast, af hverju honum hafði aldrei
lánast að verða ríkur. Hann hafði
aldrei skeytt því nógu miklu, hann
hafði ekki lagt sig fram um það. Það
var það, sem máli skipti, að leggja sig
fram.
Hann dó í vetrarbyrjun árið 1820,
mánuði fyrir 86. afmælisdaginn sinn.
Hann hafð verið fluttur með hita
heim til Jemimu, en þar herti hann
sig upp og reið heim til Nathans,
sonar síns. Þar fékk hann sér ríflega í
svanginn af sætum kartöflum, sem
vom hans uppáhalds réttur. Þá fann
hann til vanlíðunar á ný og hélt til
sólríka hornherbergisins, sem var
afaherbergið í þessu húsi. 26. sept-
ember sofnað hann hljóðlega út af í
miðjum þeim auðævum, sem börnin
hans og barnabörnin voru honum.
ÁRIN LIÐU, og þjóðsagan um
Daniel Boone magnaðist. Árið 1845
krafðist Kentucky beina stofnanda
síns, og Missouri lét þau í té. Daniel
og Rebekka Boone vom endurlögð til
hinstu hvíldar með hermennskupragt
undir miklu steinminnismerki. Þá
höfðu þónokkrar harla uppblásnar
„ævisögur” hans verið gefnar út.
Þegar hundraðasti afmælisdagur hans
reis, hafði á verið nefnd eftir honum,
átta sýslur, sautján borgir og fjöldinn
allur af götum.
En hinn raunverulegi Daniel
Boone, sem skipar áhrifamikinn sess í
sögu Norðurameríku, var nærri horf-
inn þjóðsöguský. Og það voru meira
að segja nokkrir strangir vísinda-
menn, sem endurmátu þátt hans í
sögunni og fundu hann léttvægan.
Milli þessara tveggja öfga lifir
Boone einhvern veginn áfram. Því
það er ekki það merkilegasta við sögu
Ameríku, hve langt hún nær aftur,
heldur hvernig hún Ieiðir sífellt
meira í ljós af því, sem við þurfum að
vita. Allir þeir, sem hafa haft
áhyggjur af tilbúnu oki mannsins á
síðari hluta 20. aldar — breiðari
akvegum og síminnkandi óbyggðum,
meiri sköttum og minna frelsi, stærri