Úrval - 01.04.1983, Page 24

22
ÚRVAL
inu. Hann fékk mikinn áhuga á sagn-
fræðilegu gildi rannsóknanna og nú
breyttist maðurinn sem leitað hafði
fjársjóða í áhugafornleifafræðing.
Hann sökkti sér niður f siglinga-
sögu Evrópu og eyddi öllum sínum
frístundum á bókasöfnum. Hann
skrifaði hjá sér nöfn skipa sem týnst
höfðu í hafi og reyndi að gera sér
grein fyrir aðstæðum og ástæðum
fyrir hvarfi þeirra. Smátt og smátt
hafði hann safnað saman miklum
upplýsingum og við hvern skiptapa
hafði hann sett þetta frá einni í þrjár
stjörnur sem gáfu til kynna hversu
auðvelt væri að finna skipin og hversu
merkilegur farmur þeirra hefði átt að
vera. Svo var það á þingi kafara sem
hann hitti Henri Delauze. Hann átti
lítið fyrirtæki sem stundaði neðan-
sjávarrannsóknir og björgunarstörf.
Fyrirtækið nefndist La Comex.
Delauze bauð að sjá honum fyrir
mönnum og tækjum eftir þörfum til
að kanna hvort athuganir hans hefðu
við einhver rök að styðjast. Delauze
fjármagnar enn þann dag í dag
leiðangra Sténuits.
Umsvifin aukast
Það sem hefur gert leiðangrana svo
árangursríka eru rannsóknarstörf
fornleifafræðingsins sjálfs. Tökum
sem dæmi skipið Girona. Hann hafði
sett þrjár stjörnur við þetta skip sem
hafði verið í spænska flotanum. Það
gerði hann af því að um borð í því
áttu að vera áhafnir fimm annarra
skipa sem farist höfðu en síðan sökk
Girona í stórviðri árið 1588. Meðal
farþega voru 60 spænskir aðalsmenn
sem höfðu allir haft með sér sína
fínustu skartgripi og skraut til þess að
geta skreytt sig á viðeigandi hátt við
sigurhátíðina eftir að spænski flotinn
hefði barið á Englendingum.
í opinberum skýrslum frá þessum
tíma er sagt að Girona hafi sokkið
undan mynni Bush-ár í Antrim-
héraði á Norður írlandi. Þegar kafarar
rannsökuðu staðinn fundu þeir ekk-
ert — þrátt fyrir það að í bréfi frá
spænskum skipstjóra, sem skrifað
hafði verið ári eftir skiptapann, hefði
þess verið getið að hann hefði séð
verðmæta hluti úr eigu ólánssamra
landa sinna í höndum írskra fiski-
manna á þessum slóðum. Vel gat
verið að íbúarnir á ströndinni hefðu
af ásettu ráði skýrt yfirvöldum rang-
lega frá strandinu til að sitja einir að
því sem þar kynni að vera að finna.
Grunsemdir Sténuits virtust vera á
rökum reistar þegar hann fór að
athuga gamalt kort og sá þar litla eyju
merkta inn á kortið fáeina kílómetra
fyrir austan Bush-ána; eyjan var
kölluð Port na Spaniagh —
Spánverjahöfn. Hafði þetta nafn
haldist í minnum manna og að
lokum komist til kortagerðarmanns?
Fornleifafræðingurinn kom til Port
na Spaniagh 27. júní 1967. Ekki var
iiðin klukkustund frá því hann
byrjaði að kafa þar til hann hafði
fundið blýstykki sem greinilega voru
úr ,,flotanum ósigrandi” — Girona
var eina skipið úr spænska flotanum