Upp í vindinn - 01.05.2018, Síða 44

Rakaáíag a bYggingarhluta og
afleiðingar þess
Björn Marteinsson
Almennt Niðurbrot efna vex almennt með hækkandi hita og efnisraka, áhrif
þessa á gæði innilofts eru almennt óheppileg og einnig getur þetta
aukið hættu á örveruvexti s.s. myglu. Auk óhollustu þá veldur þetta
auknum viðhaldskostnaði. Umf]öllun hór mun einkum taka mið af
áhættu varðandi mygluvöxt.
Vaxtarskilyrði fyrir mygluvöxt eru ferns konar, þau eru háð;
umhverfishita, raka, æti, og loks eru vaxtarhraði og nauðsynlegar
kringumstæður tímaháðar. í Svíþjóð er miðað við að byggingarefni
megi vera við stofuhita í nokkrar vikur við gildi á umhverfisraka eins
og tafla 1 sýnir án þess að hætta á mygluvexti verði teljandi.
Töflugildin eru fyrir hrein efni, óhreinindi á efnum valda aukinni
hættu á mygluvexti, þröskulgildi raka lækkar í 75-80%HR fyrir
Efnishópur Þröskulgildi hlutfalls- taka (%HFR)
• Timburogtrjákennd efni . 75-80
• Gifsplötur með pappír . 80-85
• Steinull ogglerull . 90-95
• Frauðplasteinangrun (EPS) . 90-95
• Steypa . 90-95
Tafla 1 Nauösyniegur loftraki (%HR) svo mygla geti vaxið á efnum við stofuhita
jafnvel þolnustu efnishópana. Jafnframt ofannefndum mörkum þá
gildir að efni mega ekki vera mjög blaut nema í 2-3 daga án þess að
hætta á mygluvexti verði umtalsverð.
Orsakir rakaálags á byggingarefni og byggingarhluta eru einkum
eftirtaldar fimm ástæður; (i) byggingarraki, (ii) loftraki innilofts, (iii)
úrkoma (og leki), (iv) leki frá lögnum og votsvæðum bygginga, og
loks (v) grunnvatn og yfirborðsvatn.
Af þessum orsökum verða einungis þær tvær fyrsttöldu ræddar
hér.
LLLL
I I
...upp 'vindinn