Upp í vindinn - 01.05.2018, Side 45

ByggingaiTaki
Byggingarefni (jafnt sem önnur efni) leita jafnvægis við raka-
umhverfi sitt; efnisraki nær jafnvægi við umhverfisraka. Allur
efnisraki, umfram þennan jafnvægisraka, nefnist byggingarraki.
Algengustu ástæður byggingarraka eru annaðhvortframleiðsluraki,
t.d. umframvatn í steypublöndun sem ekki nýtist efnahvarfinu (s.s.
mettivatn) eða væting á byggingartíma, t.d. rignir í byggingarefni
eða óvarða byggingarhluta.
Dæmi byggingarraka er þegar efnisraki í timburhluta þaks mælist
22% og vitað að jafnvægisaðstæður eru 80%HR (útiloft), af
jafnvægisrakalínuritinu (mynd 1), sést að 22% timburraki samsvarar
um 95%HR. Jafnvægisraki timburs við 80%HR og 0°C er um 15%
timburraki; timbrið þarf að þorna um 22-15= 7% áður en það nær
jafnvægi við umhverfisrakann. Byggingarhluta sem er lokað með
þennan umframraka; sem er vel yfir þröskulgildi fyrir mygluvöxt
(tafla 1), mun hafa óheppilega háan efnisrakajafnvel svo mánuðum
Timbur-
raki
[%]
Jafnvsegisraialínur fyrir furu
Mynd 1 Jafnvægisrakalinur fyrir timbur
b
Rakaalag a byggingarhluta og afleiðingar þess