Fréttablaðið - 28.10.2017, Qupperneq 40

40
HELGIN • FRÉTTABLAÐIÐ
28. OKTÓBER 2017 LAUGARDAGUR
Ljósubók og bíll líflegir safngripir
Einn hlutur í Safna-
húsi Borgarfjarðar
bætir stöðugt við
gildi sitt. Það er
bók sem ljósubörn
Jóhönnu Jóhanns-
dóttur skrá nöfn
sín og fæðingarár
í þegar þau heim-
sækja safnið. Á níu
árum hafa safnast í
bókina nöfn á þriðja
hundrað manns.

Gunnþóra
Gunnarsdóttir
gun@frettabladid.is
jósubókina setti ég fram
áriö 2008 og hún er
orðin í senn verömæt
heimild um starfsævi
mikilsvirtrar ljósmóöur
og merkur safngripur."
Þetta segir Guörún Jónsdóttir, for-
stöðumaður Safnahúss Borgar-
fjaröar, um leið og hún sýnir bók
meö fjölda nafna og fæðingarártala
fólks sem Jóhanna Jónsdóttir, ljós-
móöir í Borgarnesi, tók á móti á
starfsferli sínum sem stóð frá 1942
langt fram á áttunda áratuginn.
Guörún gleðst yfir hverju nafni
því gögn Jóhðnnu um fæðingar
eru glötuð, en hennar umdæmi
náði yfir Borgarnes, Álftanes-
hrepp, Hraunhrepp og Borgar-
hrepp. „Jóhanna fór á heimilin og
sat yfir konum, sumar tók hún heim
til sín ef hún hafði sérstakar áhyggj-
ur af þeirri," segir Guðrún.
Nöfnin í bókinni eru komin á
þriðja hundrað og alltaf bætist við.
Þannig er sagan í sífelldri sköpun.
„Við fengum sex ný nöfn einn dag-
inn nýlega," segir Guðrún. „Tvær
mæður komu og skrifuðu börnin
sín. Við leyfum að mæður skrifi
fyrir fjarstödd börn. Sumar geta
þess hvar þau fæddust - í Brákarey,
í Olgeirshúsi. Þær hafa líka skrifað
fyrir börn sem dóu í fæðingu eöa
næstum fullburða, óskírð. Nokltrir
sem ritað hafa nöfh sín í bókina eru
Iátnir nú."
íbúar Hong Kong og Grikklands
Fólk kemur misjafnlega langt að til
að auka við heimildirnar, eins og
Guðrún lýsir. „Á ég ekki að skrifa
í einhverja bók hér?“ spurði ein
kona sem kom hér inn og var þá
' búsett í Hong Kong en er Borgnes-
ingur að uppruna. Hingað kom líka
maður fýrir fáum dögum sem býr í
Grikklandi núna og var hér á ferð
en fæddist í Borgarnesi árið 1951.
Móðir hans var með honum, hún er
rétt um nírætt. Það er ekki oft sem
móðir og barn eru bæði á staðnum
þegar skrifað er.“
. Guðrún rekur upphaf skráning-
arinnar til opnunar fastasýningar
safnsins árið 2008. Sýningin nefnist
Börn í 100 ár. Einn safngripanna þar
er Willys-jeppi Jóhönnu ljósmóður,
sem hún keypti ársgamlan 1952. „Á
opnunardaginn urðum við vör við
að fólk var að skoða jeppann og tala
um að Jóhanna hefði tekið á móti
p* því. Þáhljópéguppáloftognáðií
bók sem við áttum þar með auðum
blöðum, maður verður að bregðast
hart við þegar svo ber undir," segir
Guðrún og ítrekar að nú sé bókin
orðin ómetanleg.
,Þad hafa aðeins tveir átt bilinn á eftir Jóhönnu, Örn Símonarson fyrst og svo Kristján Björnsson ökukennari sem á hann nú.“ segir Guðrún fréttablaðið/ernir
Safnahúsið i Borgarnesi erskammtfrá hjarta gamla bæjarins. Þareru sýningarnar Börn í 100 ár og Ævintýri fuglanna.
Jón Jónasson,
sem fæddist i
Borgarnesi árið
1951, ritarnafn
sitt, kominn frá
Grikklandi. Móðir
hans, Guðriður
Jónsdóttir, fylgist
með.
MYND/GUÐRÚN
jónsdóttir
bamme
:or M;iia
Ostetria
jtoínictwo
demoder
B
Á súlu í safninu er orðið Ijósmóðir
ritað á nokkrum tungumálum.
Bókin sem stöðugt safnar í sig heimildum.
99
JÓHANNA FÓRÁHEIMILIN
0G SATYFIR K0NUM, SUM-
AR TÓK HÚN HEIM TIL SÍN
EF HÚN HAFDI SÉRSTAKAR
ÁHYGGJUR AF ÞEIM
Æskan miðpunktur
Sýningin Börn í 100 ár er sett upp af
Snorra Frey Hilmarssyni á heillandi
hátt. Uppistaðan er myndir af börn-
um. „Snorri fékk frjálsar hendur að
öðru leyti en því að við vildum segja
sögu íslands á 20. öld gegnum börn.
Við völdum æskuna því hún er
alþjóðleg, hún er alltaf miðpunktur
í samfélaginu og hluti af framtíð-
inni. Við vildum að allir, hvaðan
sem þeir kæmu og á hvaða aldri sem
þeir væru, gætu tengt sig við hana.
Þetta leysti Snorri snilldarlega. Valdi
myndir af öllu landinu og byrjar
söguna á mynd frá Daniel Bruun
frá 1898. Svo lætur hann fólk stíga
inn í 20. öldina og býr til tímalínu,
þannig að gestir ganga meðfram
veggjum salarins í hring og enda
bak við jeppann sem er tákn fyrir
hina stórkostlegu starfsgrein ljós-
móðurinnar. Enginn texti myndar
múr milli safnsins og gestanna en
þeir geta opnað hólf í veggjunum
víðs vegar því þar er byggðasafns-
sýning falin, Snorri valdi alla gripina
sem þar eru,“ útskýrir Guðrún.
Enn á sömu dekkjum
Jeppinn er í einkaeign en safnið fær
að sýna hann í ótilgreindan tíma,
þökk sé eigandanum, að sögn Guð-
rúnar. „Það hafa aðeins tveir átt bíl-
inn á eftir Jóhönnu, Öm Símonar-
son fyrst og svo Kristján Björnsson
ökukennari sem á hann nú. Báðir
fagurkerar sem viðhéldu honum
sem upprunalegustum, hann er
enn á sömu dekkjunum og teppið
hennar Jóhönnu er á aftursætinu.
Þannig að hér er mikill dýrgripur."