Goðasteinn - 01.09.2003, Page 72

Goðasteinn 2003
Guðjón Marteinsson
Þegar Skúli fógeti strandaði
árið 1933
Við fórum frá Reykjavík um eða eftir mánaðamótin mars og apríl og var
ákveðið að fiska í salt á Selvogsbanka. Tíð var umhleypingasöm og óstöðug. Þó
gekk fiskiríið allvel eftir tíð og öðrum ástæðum. Að morgni 10. apríl var vindur
allhvass sunnan og suðvestan með dimmum hríðaréljum og þungum sjó. Akveðið
var að fara til Reykjavíkur um kvöldið til að vera mættur þegar vinna hæfist næsta
morgun, enda var skipið orðið fullt af fiski og því talið heppilegt að nota versn-
andi veður til affermingar á aflanum. Ekki fylgdist ég nákvæmlega með, hvenær
lagt var af stað heim, þar sem ég og vaktfélagar mínir áttum kojuvakt kl. 6 um
kvöldið til kl. 12 á miðnætti.
Þegar klukkuna vantaði 15 mínútur í 12 vorum við ræstir eins og lög stóðu til
og vorum við naumast komnir fram úr þegar skipið tók niðri. Ég svaf í káetunni
og fyrstu sýnilegu afleiðingar strandsins þar voru að kolakyntur ofn fór á hliðina.
Ég bjóst fljótlega til að fara upp, en stakk þó úrinu mínu á mig sem ég var ekki
vanur að gera.
Flestir af skipshöfninni voru staddir í eldhúsi og borðsal, enda búið að hita te
eins og venjulega á þessum tíma sólarhrings. Þó var þetta síðasta te, sem hitað var
um borð í Skúla fógeta af flestum aldrei drukkið og voru yfirstandandi kringum-
stæður ekki taldar heppilegar til að setjast við tedrykkju, enda ýmislegt meira
aðkallandi. Við fórum því allir upp á bátadekk með það fyrir augum að fíra björg-
unarbátunum, þó aðstæður til þess væru mjög tvísýnar. Við höfðum heldur ekki
dvalið þar nema skamma stund þegar veður og sjór versnaði mjög skyndilega og
um leið rambaði skipið til á skerinu og féll út um. Það hallaðist mikið í stjórn-
borða og lagðist móti sjó og vindi og skapaði það okkur mörgum sinnum hættu-
legri aðstöðu heldur en ef það hefði fallið yfir í hléborða og eftir þetta mátti segja
að yfir skipið bryti næstum látlaust, svo hvergi var flóafriður. Þó komust margir
fram á hvalbak og þar á meðal ég, og hefur ef til vill ráðið mestu þar um, að
bróðir minn var á skipinu, ungur og óvanur, og taldi ég að hann hefði farið
þangað, eins og líka var. Nokkrir komust í brúna, en Stefán fyrsti stýrimaður og
einn háseti, Jón, forðuðu sér upp á afturreiðann og bundu sig þar fasta. Við, sem á
hvalbakinn komumst, vorum um eða yfir 20 manns og röðuðum við okkur með
rekkverkinu þeim megin, sem íjær var sjó og vindi. Þarna var allþröngt, því allir
-70-