Goðasteinn - 01.09.2011, Blaðsíða 93

91
Goðasteinn 2011
þeim tíma þegar Ísland var án efa fátækasta land evrópu og svartnættið og böl-
móðurinn réð oftast ríkjum í hugum flestra landsmanna. Ekki má gleyma við-
brögðum og eftirfylgni hreppsnefndarinnar né bændanna sem unnu svo verkið
með nánast berar hendurnar einar að vopni.
Þessi garður var fyrsti vísirinn að því að bægja Markarfljóti að fullu frá
byggðinni sunnan þess og reyndist hann ágætlega vel. Hann var síðan lengdur
og styrktur á árunum 1917 og 1918. Garðurinn var einnig styrktur árið 1939. Á
síðari áratugum hefur hann enn verið lengdur og er nú 3,3 km langur. ennþá
er rætt um að það þurfi að lengja hann því fljótið leiti enn til austurs og nú um
Gljána sunnan byggðarinnar. flóðgátt var sett í garðinn árið 1922, ekki langt
frá upphafi hans, til að veita Seljalandsánni og álum úr Markarfljóti suður á
aurana og suðaustur á engjalönd og mýrar Sandhólmabæjanna. Í frosthörkum
og skyndilegum leysingum að vetri til braust fljótið í gegnum garðinn á níunda
áratugnum og olli gróðurskaða austan hans.
næstu garðar
Árið 1926 var gerð tilraun til að beina Markarfljóti niður á aurana austur af
Þórólfsfelli. Allháir timburlaupar voru settir í álana og sandpokar á þá en þessu
skolaði burtu í næstu vatnavöxtum fljótsins. Þetta var aftur reynt árið 1931 en
það fór á sama veg.
Vatnafélag Rangæinga var
stofnað árið 1928 fyrir tilstilli
Jónasar Jónssonar frá Hriflu
og fékk það Ásgeir l. Jóns-
son ráðunaut Búnaðarfélags
Íslands til að hæðarmæla og
kortleggja landið á vatna-
svæði Þverár og Markarfljóts.
framkvæmdir við Markar-
fljót voru síðan á næstu árum
hannaðar eftir mælingum
Ásgeirs. Vatnafélagið álykt-
aði um og barðist fyrir fram-
kvæmdum við samgöngubæt-
ur og varnir gegn landbroti.
Meðal annars fyrir atbeina þess voru samþykkt lög á Alþingi árið 1932 um
fyrirhleðslu Þverár og Markarfljóts. Í lögunum var kveðið á um að sýslusjóður
greiddi 1/8 en ríkissjóður 7/8 af kostnaði við fyrirhleðslur. Þessi skipting hélst
Unnið við grjótnám í Stóru-Dímon vorið 1934.
Eigandi myndar: Vegagerðin.