Goðasteinn - 01.09.2010, Side 65

63
Goðasteinn 2010
fólki úr sveitinni á íþróttamót austur undir Eyjafjöllum og var farið á hestum.
Það sem meðal annars gerir þessa ferð svo ógleymanlega var hið góða veður
sem við hrepptum. Samkoman var ágæt og fór vel fram og allir skemmtu sér
vel. Lagt var nokkuð seint af stað heimleiðis og farið yfir Markarfljót vestur af
Seljalandsmúla. Fljótið var ekki djúpt en breiðir nokkuð úr sér. Einhver kunn-
ugur reið á undan og valdi leiðina. Það var eitthvað sérstakt og ógleymanlegt
að fara á þennan hátt yfir Markarfljót þessa undurfögru sumarnótt. Þegar kom
heim undir bæ heima er mér einnig í minni hvað allt umhverfið var fagurt.
Döggin glóði á grasi og allt var baðað í ólýsanlegri birtu sumarnætur.
Áður en sláttur hófst var sauðfé rúið og lömbin almörkuð. Í minni sveit
gengur féð í heimahögum því að engir afréttir tilheyra sveitinni að því undan-
skyldu að nokkrir efstu bæjanna eiga þess kost að reka féð inn á Gunnarshólma
eða inn á Hólma eins og sagt var.
Þegar búið var að rýja féð þurfti að þvo ullina áður en farið var með hana
í kaupstaðinn. Algengast mun það hafa verið á þessum árum að þvo ullina
úr hlandi eða keytu eins og sagt var. Keytunni var safnað saman í stóra ámu
í útihúsi. Þegar svo ullin var þvegin var stillt svo til að veður væri þurrt og
hagstætt. Keytan var svo hituð í sérstöku stóru íláti, gjarnan á útihlóðum við
rennandi læk. Ullina varð að þvæla og skola síðan vandlega til þess að forðast
alla vonda lykt og svo varð hún að vera létt, hvít og fín. Krakkarnir söfnuðu
hagalögðum sem þau fundu út í haga. Þeir fengu svo að fljóta með í ullarþvott-
inum og fengu sömu meðhöndlun og önnur ull. Það var spennandi að fá aura
fyrir hagalagðana og kaupa sér eitthvað gott í poka fyrir.
Kúavarsla var öðru fremur embætti krakkanna yfir sumarið. Kýr frá báðum
bæjum gengu saman í högum yfir sumarið. Barn sitt frá hvorum bæ sótti þær og
rak kvölds og morgna, sinn daginn hvorn. Kýrnar voru reknar heim á svokall-
aðan stöðul þar sem þær voru mjólkaðar. Stöðullinn var eiginlega traðir sem
lágu heim að bæ að norðanverðu. Venjulega var farið gangandi að sækja kýrnar
nema að þær hefðu rásað lengra en venjulegt var eða að leita þyrfti að þeim.
Eftir morgunmjaltir voru þær oftast reknar út að Magnúsartóft en vestur fyrir
Hulduhól á kvöldin. Magnúsartóft er nokkuð langan spöl norðvestur af bænum
út undir Svörtubökkum sem eru sandrof út undir bænum Hólmi. Hulduhóll er
rétt norðvestan við bæ, skammt frá túngarði. Þar átti að búa huldufólk og var
aldrei hreyft við hólnum og hefur ekki verið gert til þessa. Á þeim árum sem
ég er að segja frá og allnokkru lengur var alfaravegur sunnan við Hulduhól,
vestan og norðan að bænum og þar voru djúpar reiðgötur. Þessa leið voru kýrn-
ar einnig reknar á sumrin. Aldrei varð ég neins vör þarna en til gamans vil ég
geta þess að frænka mín sem átti í æsku heima í Hildisey sagði mér eitt sinn