Goðasteinn - 01.09.2010, Blaðsíða 74

72
Goðasteinn 2010
um mikið hey var að ræða á útengi þurfti helst að ná í öll bandvön hross. Það
gat stundum orðið tafsamt því að sum þeirra áttu það til að vera stygg og duttl-
ungafull. Þegar búið var að ná hrossunum saman var lagður á þau reiðingur og
þau lestuð hvert á eftir öðru eins og ég hef áður lýst. Venjulega var stilltur og
rólegur hestur hafður fyrstur í lestinni en minna bandvön hross síðast. Alltaf
varð einhver að teyma lestina til og frá út á tún eða engjar og aftur heim. Sá
var nefndur milliferðamaður. Þegar hirt var úr engjum var hann ætíð ríðandi.
Fyrst þegar ég man eftir á mínum bæ var það bróðir minn sem hafði þennan
starfa á hendi. Síðar kom það í minn hlut þegar ég varð eldri.
Milliferðarmaður þurfti að hafa augun hjá sér og fylgjast vel með lestinni.
Alltaf þurfti að vera að líta aftur öðru hvoru og aðgæta hvort allt væri í lagi.
Ef að einhvers staðar hallaðist varð að fara af baki og toga í þann baggann
sem ofar lyftist. Oftast var það ráð sem dugði. Ef að svo óheppilega vildi til
að það snaraðist undir kvið þótti það slæmt. Baggana varð að skilja eftir ef
milliferðarmaður var ungur og einsamall, órói gat komið að hrossunum og
svo varð milliferðarmaður að standa fyrir máli sínu. Sum hross áttu það til að
vera gjarnt á að vilja slíta sig aftan úr lestinni. Þá stóðu þau allt í einu kyrr og
kipptu í svo að bogabandið slitnaði. Fulla gát varð að hafa á ef að meri með
folaldi var í heylestinni. Venjulega rölti það á eftir en ef að styggð komst að eða
stansað var og folaldið fór kannske að sjúga varð að hafa aðgát að það hlypi
ekki á tauminn.
Ævinlega þurfti að gera bráðabirgðabrýr á fljótið sem ég hef minnst á og
svo læki og áveituskurði. Ekki átti þetta síst við þegar verið var að heyja í
Uppengjum. Sterk tré eða plankar voru lögð yfir farartálmann og síðan tyrft
vel yfir með grastorfi. Þetta varð vel að vanda því að álagið var mikið þegar
heylest fór margar ferðir yfir.
Um eða eftir 10. ágúst var farið að slá í Uppengjum. Eðlilega fór það samt
eftir tíðarfari hverju sinni. Þangað var nokkru lengra að fara á teig eða allt
að 45 mín. gangur eða meira eftir því hvar verið var að slá. Lengst var leiðin
þegar verið var að heyja meðfram svokölluðum Silungalæk. Ekki var nú mikil
von til þess að þarna væri silungsveiði því að víða var þetta leirug lækjarsytra.
Einhvern tímann hefur hann ef til vill borið nafn með rentu.
Uppengjar voru víða blautar og illar yfirferðar. Þar voru sums staðar slæmar
keldur og pyttir, það varð að fara með gát þegar farið var þar með hross. Þarna
voru slægjur dreifðar um nokkuð stórt svæði. Tæplega voru þessar engjar eins
sléttar eins og þær syðri, þó að þar væru sléttar skákir einkum meðfram Sil-
ungalæk. Fullorðna fólkið var yfirleitt ekki hrifið af því að heyja í Uppengjum
enda lengra á teig. Það fór eftir sprettu og tíðarfari hvort þar var slegið allt sem