Goðasteinn - 01.09.2010, Side 72

70
Goðasteinn 2010
hverju sinni. Gjarnan var miðað við kaffi-og matmálstíma. Móðir mín kenndi
mér að þekkja eyktamörkin þegar verið var á engjum. Man ég það enn sem
barn ef að maður var að hjálpa til við heyskapinn á engjum að maður gat orðið
dálítið óþolinmóður eftir því að skugga manns bæri í réttan stað í fjallahringn-
um. Annars hafði bróðir minn á sér úr og kallaði til fólksins á réttum tíma.
Eitt er víst að húsmóðirin á heimilinu hafði nóg að gera. Hún þurfti að sjá
mannskapnum fyrir mat og kaffi auk þess að vera á engjum þegar færi gafst.
Það þurfti líka að sjá til þess að kýrnar væru mjólkaðar kvölds og morgna. Svo
voru auðvitað þvottar og viðgerð á fatnaði. Allt þetta var svo miklu meira verk
áður en tæknin kom til sögunnar.
Eitt vil ég sérstaklega taka fram þegar ég er að tala um sumar og heyannir
að ég man örsjaldan eftir því að farið væri í heyskap á sunnudögum. Það henti
aðeins ef verið hafði óþurrkatíð og mikið lá undir af blautu heyi og svo kæmi
þurrkflæsa á sunnudagi. Ávallt þótti það sem neyðarúrræði. Helgi hvíldardags-
ins var virt. Ég tel að þessi hugsunarháttur hafi verið nokkuð ríkjandi á mín-
um slóðum á þessum árum og mætti vel vera til eftirbreytni nú á dögum. Ef
að veður var gott var stundum farið til kirkju á sunnudögum og þá gjarnan á
hestum. Karlmenn og ungt fólk af báðum kynjum riðu í hnakk en sumar eldri
konur í söðli. Móðir mín var í söðli þegar hún fór á hestbak þegar ég man fyrst
eftir. Síðan var hún svo farin að nota hnakk. Á þessum árum var hesturinn
sannarlega þarfasti þjónninn og aðalsamgöngutækið. Áætlunarferðir með bíl-
um voru þó hafnar úr Reykjavík að einhverju leyti.
Ein er sú minning í huga mínum frá þessum bernskuárum sem ég get ekki
stillt mig um að minnst á hér þegar ég rifja upp gamlar endurminningar. Þetta er
ekki bundið neinum sérstökum atburði, heldur aðeins undurfögru sumarkvöldi
og er í minningunni með næstum ójarðneskum blæ þegar þess er minnst. Þetta
var fyrri hluta engjasláttar. Á mínum bæ var verið að hirða í Siggastykki, bæði
við og aðrir í grendinni, áttum mikið af grænu heyi sem fólk hafði keppst við
að koma í sæti og var enn að því. Ég hafði verið á engjum einhvern hluta dags-
ins en verið send heim þegar leið að mjaltatíma til þess að sækja kýrnar. Þegar
ég kom heim á hlað, staldraði ég einhvern veginn ósjálfrátt við og virti fyrir
mér umhverfið.
Viðkvæmur barnshugur nam töfra þessa fagra sumarkvölds. Eins og ég hef
áður minnst á stóðu báðir bæir á þessum árum á bæjarhólnum þar sem hæst var
og bæjarstæði einna fallegast. Af hlaði sást vel suður og suðaustur á engjar. Þar
á meðal til engja nokkurra nágrannabæja. Vel sást til fólksins á mínum bæ sem
var búið að sæta mest af því heyi sem flatt hafði verið. Sæti frá hinum einstöku
bæjum myndaði eina samfellda heild. Það var eins og fljót dökkra díla á ljós-