Freyja - 01.09.1904, Blaðsíða 7

VII. 2.
FREYJA.
3i
afSferS, aö hella sjúklinginn fullann af allskonar jurtablöndu og
þekja líkama hans svo viöbjóöslegum mökstrum og plástrum, að
djöflana sjálfa hryllti svo viö, aö þeir yfirgœfu herfang sitt meö
viöbjóöi.
MORGUNROÐI SANNLEIKANS.
Uppfynding prentlistarinnar og vaxandi landafrœöisþekking
15. og 16. aldanna gaf öllum vísindalegum rannsóknum nýtt líf og
nýjan þrótt. Um sama leyti kom og Andreas Vesalius—hol-
lenzkur læknisfroeöingur viö hirðina í Madrid—fram á sjónarsviðið.
Vesalius er einn af þessum fágætu snillingum og sannleikselskönd-
um sögunnar, sem lét sér ekkert fyrir brjósti brenna og rak af
kappi rannsóknir sínar þó ríkiö og kyrkjan með rannsóknarréttin-
um ógnuðu honum á allar lundir. I þarfir læknisfrœðinnar stal
hann líkum liðinna manna bœði af gálganum og úr gröfunum.
Ekki minnkaöi þessi kyrkjulegi fjandskapur gegn lœknisfrœö-
inni við komu siðabótarinnar. Trúin á djöfla, kukl og allskonar
yfirnáttúrlega hluti var alveg eins sterk þar, eins og hún hafði áð-
ur verið og var í hinni eldri kyrkju. Lúter, Kalvin, Melancton og
Beza héldu því fastlega fram, að allir mannlegir sjúkdómar væru
djöfulsins verk. Þeir kenndu auk heldur, að allar sorgir, þrautir
og þjáningar væru smá púkar, sendir af djöflinum til að kvelja þá
og snúa þeim frá guði. Um þá sem héidu sjúkdóma eðlilega,
sagði Beza:
Á mðti þeim er allt. heilagt og vanheilagt [ríki og kyrkja].
Galdrabrennutímabilið, sem hófst rétt á hæla siðabótarinnar,
er einn hinn svartasti þáttur í allri inni ljótusögu „prestalœkninga-
tímabilsins. “ Ohamingjusamir aumingjar.sérstaklega hjartveikt og
taugaveiklað kvennfólk, var pfnt til að játa sjálft sig göldrótt og
til að hafa áhrif á aðra, eða kenna öðrum galdra. Sporhundar
kyrkjunnar voru alstaðar til að handsama þá sem grunaðir voru,
var á þann hátt haldið uppi stöðugum ofsóknum og stöðugum
galdrabrennum, sem slóu ótta og skelfingu vfir lýð allan og hjálp-
uðu til að gjöra fólk grunsamt.
Áfram hélt stríðið óvœgið og uppihaldslaust gegnum i7.ogi8.
öldina ogtóknú vísindunumað veita betur og betur í þeirri baráttu.
Árið 1725 hafði lœknir nokkur við hirðina íParís, André að nafni,