Freyja - 01.08.1909, Blaðsíða 3

XII. i.
FREYJA
3
Því veröur ekki ueitaö, aö margir menn giftast konum,
sem ekki eru viö þeirra hæfi. Þaö er og jafn satt á hina hliö_
ina, n. 1, að margar konurgiítast mönnum, sem ekki eru viö
þeirra hæfi — inönnum, sem engin stúlka gæti búiö meö. Aö
vísu er þaö g imul hugmynd aö hver inaö ír eigi sér hœfilegan
maka. En vandrœðin liggja í því, aö þær persónur eru eigi
sjaldan sitt á h orum heims enda, eða merkin frá náttúrunn-
ar hendi eru svo óglögg, að hiuaðeigendur villast á þeim og
giftast svo einhverjum sem öðrum voru ætlaðir. f slíkum
tilfellum bj'ggist framtíðar farsæld þeirra að miklu leiti á þvf,
hve vel þau kunna að laga sighvort eftir öðru.
Bæði reynzla manna og eftirtekt sýna, að hjá fáum er sá
eiginlegleiki —að laga sig eftir öðrum, fullkominn þegar >
byrjun, en að vel má þroska hann sem aðra ef alvarlega er
til þess reynt. Það mœtti fremur telja kraftaverk en hvers
dags viðburði, að persónur hittist ag giftist, sem svo eru líkar
að upplagi og háttum, að ekkert beri á milli. Nær skilt fólk,
eins og t. d, systkini eru oft mjög ólík að upplagi og þaö þó
að allar ytri kringumstœður og áhrif hafi verið hin sömu altí
frá barndómi þeirra, Það er því næsta eðlilegt að á þessu
beri þegar fram í sækir, þá um al-óskylt fólk er að rœða og
oft alið upp við ólík lífskjör og ólík áhrif. Ekki má heldur
gleyma eðlismismun þeim, sem æfinlega fylgir mismunandi
kynferði, sem réttilega meðfarið laðar persónur af gagnstœðu
kyni hvora að annari, bygt á því grundvallarlögmáli, aö gagn-
stætt dregur aö sér gagnstœtt. En það getu r líka verkað
öfuga átt —orðið fráhrindandi.
Uppeldi og kringumstœður eiga mikinn þátt í aö byggja
upp karakter hvers einstaklings. En samt geta meðfœddir eig-
inleikar —máske erfðafé, hverveit hvaðan, brotist út í ýms-
um myndum og þegar minst varir, Það er lítil von til aö fólk
alið upp við ólíka lífernisháttu, ólíkar lífsskoðanir, og alólíkt
upplag geti til lengdar búið saman í ást og eindrægni.
Fáar hygnar konur ráða til sín ókunna vinnukonu nema
því að eins að hún geti sýnt henni góðan vitnisburö, ogenginn
hygginn maður trúir óreyndum og ókunnum manni fyrir fé
sínu hversu hvggilega sem hann talar. Þetta er þó sú vara.