Helgarpósturinn - 31.08.1979, Blaðsíða 8

8
Föstudagur 31. ágúst 1979—flQ/cjdrpOSturinrL..
—he/gar
pósturinrL-
útgefandi: Blaðaútgáfan Vitaðsgjafi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins. en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð-
mundsson
Ritstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaðamenn: Guðjón Arngrlmsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Halldór Hall-
dórsson.
Ljósmyndir: Friðþjófur Helgason
Auglys<ngar: lngiD|org siguroaraoinr
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Dreifíngarstjóri: Sigurður Steinars-
son
Rilstjórn og auglýsingar eru að Síðu-
múla 11, Reykjavik. Simi 81864. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Simar:
8184*. 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
3.500.- á mánuði. Verð i lausasölu er
kr. 180.- eintakið.
ALIÞJÖÐIN
Ég hjó eftir þvi núna I vikunni
þegar breskt mikilmenni aö nafni
Mountbatten var myrt af irskum
ofbeldishundum þá var hringt
til tslands. Ástæöan var sú aö
hérlendisvar þá statt annaö
breskt mikilmeenni, Karl prins.
Hingaö á ritstjórnina hringdi til
dæmis breskt dagbiaö og spuröi
hvort viö gætum ekki gert þeim
dáldinn greiöa. Nefnilega aö
spyrja prinsinn hvernig honum
heföi oröiö innanbrjósts þegar
hann frétti aö frændi hans jarlinn,
væri farinn til feöra sinna. Svo
kaldrifjaða blaöamennsku erum
við ekki farnir aö stunda enn þá
hér á Helgarpóstinum. En þaö er
nú annað mál.
Mér datt hins vegar i hug aö
þaö kynni aö færast i vöxt aö
hringt yrði til tslands út af
útlendum mikiimennum. Ég fæ
sem sagt ekki annaö séö en viö
séum aö drukkna I alls kyns ffnu
slekti aöutan. t sumarhefur frést
af Kalla prins .ballettkappanum
Baryshnikov, prinsinum af
Saudi—Arabiu, einhverjum kóngi
eöa fursta frá Nepal eöa þar um
kring, og ég veit ekki hvað og
hvaö. Ogþað sem merkilegast er:
Þettafólk kemur hingaö af fúsum
og frjálsum vilja. Þaö kemur hér
ekki I opinberum viöskipta
erindum, heldur upp á sport.
Þetta filum viö i botn. Til
dæmis greindi Morgunblaöiö frá
þvi aö eftir birtingu fréttarinnar
um komu höfðingjans frá
Saudi—Arabiu heföi aragrúi fólks
boöist til aö hýsa hann og gera
honum dvölina eins dægilega og
unnt er. Afturámóti afþakkaði
höföinginn þessa gestrisni inn-
fæddra og kaus frekar aö búa á
tveimur gistihúsum. Hvaö um
þaö: höföingslund okkar er klár
eftir sem áöur.
Og er ekki ástæöan fyrir hylli
okkar lands hjá útlendum mikil-
mennum jafn klár? Skyldi nokkur
önnur þjóö eiga jafn mikiö af
stórmennum og tslendingar?
Tvö-hundruöþúsund og vel þaö?
Þaö eru áreiöanlega ekkimargar
þjóöir sem státa af allt aö 100%
mikiimennskunýtingu. Auövitaö
stendur landiö sjáift fyrir sinu.
En þaö hefur svo sem gert þaö
öldum saman án þess aö hingaö
flykktist útlent fyrirfólk óbeöiö og
óboöiö. Sú skýring hlýtur þvi aö
biasa viö aö út um heiminn og
ekki slst í haliir og aörar vistar-
verur höföingja hefur spurst aö á
islandi búi heil þjóö af snilling-
um, stjörnum og andlegum
aristókrötum. Eins konar aliþjóö.
Þegar maöur var aö byrja i
blaöamennsku fyrir ekkert ó-
skaplega mörgum árum var al-
gengasta verkefniö sem maöur
fékk, ekki sist yfir heLsta feröa-
mannatimann á sumrin, aö elta
uppi annan hvern útiending sem
hingaö kom, hvort heldur var á
tjaldstæöiö i Laugardal eöa Hótel
HoIt,og spyrjatHow did you like
Iceland? Ég tek eftir þvf aö þetta
efni hefur dregist saman f blööun-
um siöustu árin, og sést varla nú
oröið. Er þaö I takt viö þá þróun
sem nefnd var hér aö ofan. Núna
sýnist mér stutt i mark aö útlend-
ingar komi til okkar og spyrji:
How did Iceland like me? Og þá
eru málin komin i rétt horf.
Afram Island.
—AÞ.
Rikisstjórnin er eins árs. Hún
var mynduö á siöasta augna-
bliki fyrir mánaöamótin ágúst-
september i fyrra. Kannski hafa
landsmenn veriö aö uppskera
þaö alla tiö siöan aö stjórnin var
mynduö í timaþröng og ekki
gengið eins vel frá öllum endum
og æskilegt heföi veriö. Allt
bendir lika til þess aö nú veröi
algjör uppstokkun á efnahags-
málum á næstunni og viröist
ekki veita af.
Þaö er ekki lengra siðan en i
april aö svokölluö Olafslög voru
samþykkt. Þar var gert ráö
fyrir rösklega 30% veröbólgu.
Nú eru hinSvegar allar horfur á
þvi aö verðbólgan i ár veröi á
bilinu 45 til 50 prósent. Oliuverð-
hækkanir eiga aö visu drjúgan
þátt i þvi hvaö veröbólgan er
miklu meiri en gert var ráð
fyrir, en stjórnin getur ekki
skellt allri skuldinni á oliuverö-
hækkanir, eins og tilhneiging
virðist vera til hjá sumum, —
þar kemur annaö og meira til.
Svo viröist sem hagspekingar
okkar geti ekki ennþá sagt meö
nokkurri vissu fyrir um efna-
hagsþróunina aðeins nokkra
mánuöi fram i timann. Ætti þaö
þó aö vera auöveldara i ár en oft
áöur, þegar allt kaup er svo til
bundiö og kjarasamningar
flestir i föstum skoröum.
Ólafur
Hlutverk Ólafs Jóhannesson-
ar i þessari rikisstjórn, eins og
reyndar siöustu vinstri stjórn
lika, hefur oft á tiöum veriö
fólgiö I hlutverki sáttasemjara.
Ólafur hlýtur aö vera orðinn
þreyttur á þessum sifelldu upp-
hlaupum i rikisstjórninni. Þau
eruoröin aö minnsta kosti fimm
meiriháttar upphlaupin sem
orðiö hafa i sambandi viö efna-
hagsmál á þessu eina ári. Ólaf-
ur situr og hlustar, fer svo heim
og semur slnar tillögur, og þeim
veröur litiö haggaö. Þrátt fyrir
þreytuna eru engin merki þess
aö hann ætli aö segja af sér sem
forsætisráöherra, enda ekki vist
aö hann treysti öörum til aö
taka viö póstinum.
Benedikt
Benedikt er heiðarlegur mað-
ur og hefur viöurkennt þaö fús-
lega aö hann sé lengi búinn aö
biöa eftir utanrlkisráöherraem-
bættinu. Hann ætlaði sér I upp-
hafi aö veröa mikill og eftir-
minnilegur utanrikisráöherra,
en nú viröist sem hann hafi
misst tökin á þessu. Hann er i
slæmri stööu aö þurfa jafnframt
ráðherrastörfum aö vera for-
maöur flokksins þar sem næst-
um allir þingmennirnir eru viö-
vaningarog byrjendur. Kannski
róast liöiö nú þegar þingiö kem-
ur saman og menn eru búnir aö
átta sig á veruleikanum. Þá get-
ur Benedikt kannski tekiö sig á I
utanrikisráöherrastööunni.
Ragnar
Ragnar Arnalds hefur færst of
mikiö I fang aö taka aö sér bæöi
menntamálaráðuneytiö og sam-
gönguráöuneytið. Hann veldur
ekki hvoru tveggja og aö vera
auk þess I stórpólitikinni fyrir
flokkinn. Ragnar er of oft i vörn,
enda er staöa hans svolltið
Svavar
Svavar Gestsson er meiri
pólitikus en viðskiptaráöherra.
Ef marka skal mörg ummæli
hans hlýtur hann aö hafa megn-
ustu andúö á mörgu þvi sem
verið er aö gera i hans ráðuneyti
fyrir verslun og viöskipti I land-
inu. Nú er Svavar búinn að
skrifa krassandi leiöara I Þjóö-
viljann i mörg ár og ekki sist um
heildsala, verslunarhallir,
brask og svinari. Hvernig
skyldu leiöararnir hans veröa ef
hann skipti nú aftur um stól og
settist i ritstjórnarstólinn i fina
húsinu þeirra Þjóðviljamanna i
Slðumúlanum? Þaö er ekki nóg
að skrifa um hlutina Svavar,
þaö þarf lika aö koma þeim I
framkvæmd!
hákarl
Ríkisstjórnin eins árs:
Hvernig hafa
ráðherrarnir
sjóast?
skritin þar sem hann er svotil
nýhættur að vera formaður
Alþýöubandalagsins en veröur
jafnframt ráöherra. Völd hans
innan flokksins minnka aö sama
skapi sem þau aukast meö þeim
miklu völdum sem þaö hefur I
för meö sér aö vera bæöi
menntamála- og samgönguráð-
herra. Ragnar er ekki öfunds-
veröur af þeirri stööu sem hann
hefur skapað sér gagnvart for-
sætisráöherra meö friöun Torf-
unnar, — Ólafur gleymir engu.
Steingrimur
Verkfræöingurinn i embætti
dómsmálaráðherra hefur bara
sloppiö vel á þessu eina ári.
Hinsvegar hefur stjarna Stein-
grims sem landbúnaöarráö-
herra stööugt falliö. Hann ætlaöi
sér aö gera stóra hluti I land-
búnaöarmálunum, en honum
tókst þaö ekki, var liklega ekki
nógu mikili refur I viðureign viö
aöra þingmenn um málið. Stein-
grimur er svo hreinskilinn og
opinn aö hann kemur mönnum
oft I opna skjöldu með þvi
hvernig hann talar. Þaö er ekki
vist aö lögfræöingunum I dóms-
málaráöuneytinu líki alltaf vel
þaö sem þeir lesa eftir Stein-
grim i blööunum.
Kjartan
Kjartan Jóhannsson er meö
erfitt ráöuneyti, þvi veröur ekki
á móti mælt, en hann getur lika
helgaö sig þvi aö mestu. Þaö er
ekki eins og meö fyrirrennara
hans, sem voru meö önnur ráöu-
neyti og erfiö jafnframt. Þaö er
sama meö Kjartan og suma
aöra ráöherra, ab þaö eru geysi-
leg viðbrigöi aö vera allt I einu
hættur sinum daglegu störfum
og orðinn bæöi þingmaöur og
ráöherra. Kjartan hefur veriö
nokkuð röggsamur sem sjávar-
útvegsráöherra enda getaö lært
mikið af Matthiasi Bjarnasyni
hvernig ekki á aö tala og haga
sér i þeim stól. Kjartans biöa
erfiö verkefni þaö sem eftir er
ársins aö takmarka enn frekar
sóknina i þorsk og loönu ef hann
ætlar aö vera samkvæmur sjálf-
um sér.
Tómas
Tómas Arnason er frekar
Ihaldssamur maður sem vill
hafa hlutina „correct”. Hann er
likur Ólafi Jóh. meö þaö aö vilja
ekki segja mikið um hlutina
fyrirfram, og ekki fyrr en allt er
klappað og klárt. Tómas viröist
ætla að standa viö þau fyrirheit
sem hann gaf vib afgreiðslu
fjárlaga I desember siöastliðn-
um. Honum likar greinilega
ekki aö strákar eins og Vil-
mundur ráöi of miklu um ferö
hjá rikisstjórninni. Hann litur of
stórt á sjálfan sig til þess og vill
aö menn taki tillit til sin innan
flokks og utan sem fjármála-
ráöherra.
Magnús
Magnús H. Magnússon er litiö
I stórpólitikinni og reynir af
fremsta megni aö bera klæöi á
vopnin i Alþýðuflokknum þegar
strákahópurinn þar er með upp-
steit. Magnús vinnur samvisku-
samlega ab þeim málum sem
honum hefur verið trúað fyrir
og vill öllum vel. Þessvegna er
hann i mikilli klipu þegar hann
er búinn aö lofa tveimur mönn-
um sömu stöðunni eins og hann
á aö hafa gert á dögunum. Svar
hans viö þvi var aö ráöa báöa!
Þetta lýsir manninum vel.
Hjörleifur
Liklega vinnur enginn ráö-
herranna I rikisstjórninni eins
skipulega og Hjörleifur Gutt-
ormsson. Þetta er raunar ekk-
ert nýtt fyrir hann, enda maöur-
inn menntaöur I landi þar sem
er áætlunarbúskapur. Hjörleif-
ur er greinilega mun meira
fyrir aö vinna aö sinum ráöu-
neytismálum, heldur en aö vera
aö vasast i almennri pólitiskri
umræöu. Oöru hvoru kemst
hann þó ekki hjá pólitikinni, og
þar er þaö sama uppi á teningn-
um, aö allthefur hann skipulega
á takteinum. Seinkun Hrauneyj-
arfossvirkjunar var eitt af
stefnumálum Alþýöubanda-
lagsins, en ef Hjörleifur stæöi
frammi fyrir þvi máli I dag eins
og fyrir ári sfðan, heföi flokks-
stefnan varla yfirhöndina.
Svona geta menn orðiö skyn-
samari þegar þeir kynnast hlut-
unum af eigin raun frá fleiri en
einni hliö, en fjalla ekki aöeins
um þá á þann hátt sem best
passar hugmyndafræöi og
stefnu flokksins. Hákarl.
Halldór
Kristjánsson:
Þegar Helgarpósturinn yfir-
heyröi Hilmar Helgason um dag-
inn komu þar fram viðhorf sem
ég vil ræöa ofurlitið nánar við les-
endur blaðsins.
Svavar Jólíusson, kaupfélagss |
Um nýja fry i
á Patreksfi
Ritsmiö Halldórs Halldórs-
sonar um byggingu frystihúss á
Patreksfiröi i Helgarpóstinum 24.
ágúst sl. er skýrt dæmi um þá
æsif réttablaöamennsku, sem
gripið er tilþegar hressa þarf upp
á blaösöluna og koma jafnframt á
framfæri sjónarmiðum, sem ekki
hafa notið stuönings réttsýnna
manna.
Hvert er svo efni greinarinnar?
Jú, það er ætlunin að fá einhverja
fleiri en þegar er vitaö um til aö
trúa þvi að þaö sé peningaaustur
oe sóun að bveeia unp nýtt hraö-
frystihús á Patreksfiröi. Þunga-
miöja greinarinnar, þaö, að sýna
fram á aö byrjað hafi veriö á
byggingu Hraðfrystihúss
Patreksfjaröar h/f án samráðs
við Framkvæmdastofnun rikisins
og aöra þá, er málið varöaöi, er
rakalaus tilbúningur.
Þegar hraðfrystihúsaáætlun
Framkvæmdastofnunar rikisins
hljóp af stokkunum voru tvö
frystihús á Patreksfiröi. Hraö-
frystihús Patreksfjarðar h/f,
stofnaö 1940 með reksturinn I hús-
um, sem voru á seinustu undan-
þágu varöandi hollustuhætti, og
Hraðfrystihúsið Skjöldurh/f,
stofnaö 1969 meö reksturinn i
nokkuð rúmgóöu húsnæði, sem
þurfti þó allmikilla breytinga og
lagfæringa við. Ljóst var aö veru-
legt átak þurfti aö gera varðandi
uppbyggingu frystiiönaðarins á
Patreksfirði ef hann ætti að halda
sinum hlut. Einsýnt þótti að ekki
yrði hagkvæmt aö byggja upp
gömlu aðstöðuna hjá Hraðfrysti-
húsi Patreksfjaröar h/f. 1 sam-
ráði viö aðila hjá Framkvæmda- -
stofnun rikisins og öðrum lána-
stofnunum var þvi ákveðiö aö
byggja upp nýtt frystihús.
Heildarkostnaöaráætlun var kr.
102.050.000 og var eigið framlag
Hraðfrystihúss Patreksfjaröar
tryggt, eöa sem svaraöi 15% af
byggingarkostnaöi.
Framkvæmdir voru áformaöar
á árunum 1973 — 1977.
Hagkvæm lóð fékkst viö höfn-
ina og var byrjað á grunninum
1973, en húsiö steypt upp og komiö
undir þak 1974. Eigið fé Hraö-
frystihúss Patreksfjaröar var
notað i þessar framkvæmdir,
ásamt lánsfé frá bönkum. Fram-
lag sjóöanna i þann verkáfanga
var skilvislega greitt, er hann
hafði veriö tekinn út. En eins og
allir vita, sem þessum málum eru
kunnugir greiöa sjóöirnir sin
framlög samkvæmt Uttekt á lokn-
um verkum. 1 þvi veröbólgubáli,
sem hér rikir brann eigið fé fyrir-
tækisins beinlinis upp og treglega
gekk aö fá lánsfé til frekari fram-
kvæmda. Krafist var af lána-
stofnunum aö hlutafé yröi aukið i