Helgarpósturinn - 26.10.1979, Blaðsíða 8

8
—helgar
pósturinn—
Utgefandi: Blaðaútgátan Vitaðsgjafi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins, en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð-
mundsson.
Ritstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaóamenn: Guðjón Arngrímsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Þorgrimur
Gestsson.
Ljósmyndír: Friðþjófur Helgason.
Auglýsingar: Elin Harðardóttir.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Oreifingastjóri: Sigurður Steinarsson
Ritstjórn og auglýsingar eru að Síðu-
múla 11, Reykjavik. Simi 81866. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Símar:
81866, 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
4.000,- á mánuði. Verð i lausasölu er
kr. 200,- eintakið.
Ár timbursins
Ég geri mér grein fyrir þvi aö
þessi dálkur ætti aft fjalla um
pólitik. Ég geri mér grein fyrir
þvi aft um þessar mundir sérstak-
lega snýst allt á lslandi um póli-
tik, og þaft er ábyrgftarhluti aft
taka ekki afstöftu I pólitik og fjalla
ekki um pólitik i dálkum eins og
þessum. Ég geri mér grein fyrir
þvi aft lifift er pólitfk. Þess vegna
ætla ég aft skrifa um vimugjafa.
Núna stendur yfir eitt af
þessum tyllitimabilu.m. Eins og
öllum er kunnugt léttum vift
okkur upp annaft slagift meft þvi
aft halda þaft hátiftlega tiltekinn
tima sem samviska okkar segir
aft vift höfum vanrækt. Samanber
til aft mynda Ar barnsins, Fimm
minútur bilsins, AOfangadagur
jóla og nú siftast Vika gegn vimu-
gjöfum.
Hugsandi islenskir karlar og
konur (skammstafaft HIKK) hafa
tekift sér fyrir hendur aft vekja
athygli á þeim skaftvaldi sem
brennivin, heróin, hass, valium,
neftóbak, sigarettur, campari,
librium, mogadon, strepsils irskt
kaffi og aftrir vimugiafar eru.
Þarft er þaft verk og þjóftþrifa,En
þegar menn ætla aft berjast gegn
einhverju, aft maftur tali nú ekki
um ef þeir ætla aft eyfta heilli viku
i þaft, þá er ekki verra aft vita
nákvæmlega hver óvinurinn er.
Orftabókin hans Arna Bö gefur
tvær skilgreiningar á oröinu
„vima”. Sú fyrri er svohljóftandi:
„ölvun, þaft aft vera dálitift
drukkinn, leiftsla, svimi”.
„Vimugjafi” er afturámóti ekki
komift inn i bókina, en gera má
þvi skóna aft orftift merki efni sem
geri menn ölvafta, dálitift
drukkna, komi þeim I leiftslu og
valdi þeim svima. Gegn slikum
efnum beinist sem sagt sú vika
sem nú stendur yfir.
En: Hvers vegna skyldu jafn
margir og raun ber vitni gripa
jafn oft til vimugjafa og raun ber
vitni? Hvers vegna er vima svona
eftirsóknarverft? Þarna eru
verftugar spurningar.
„Vima” er „annarlegt” efta
„óeftlilegt” ástand. Ætli sé ekki
rökrétt aft álykta aft „óeölilegt”
ástand sé eftirsóknarvert vegna
þess aft „eftlilegt” ástand er þaft
ekki? Og er „eölilegt” ástand
ekki, aft bestu manna yfirsýn,
þessi hversdagslega tilvera, svo-
kallaöur raunveruleiki, lifift
sjálft, sem svo er nefnt? Þaft
kæmi mér aft minnsta kosti ekki á
óvart.
Og var ekki einhver aft seeia aft
lífift væri pólitik?
Ég fæ afturámóti ekki betur séft
en pólitik sé skæftasti vimugjafi
islensku þjóftarinnar, jafn hættu-
legur og hann er vanabindandi.
Þaft er kaldhæftni örlaganna, og
til marks um þaft aft óvinurinn
hefur ekki verift rétt skilgreindur,
aft á meftan Vika gegn vimu-
gjöfum stendur yfir er hálf þjóftin
á pólitisku fyllerii. Sú þjoftfélags-
lega vlma flokkast undir siftari
skilgreininguna hjá Arna Bö:
„Deyfft dofti”. Og hún er talsvert
varhugaverftari en sú fyrri.
Ergó, lógiskur hringur: Lifift er
vima. t tveimur merkingum,
samkvæmt Arna Bö.
Skál. -AÞ.
Föstodagur 26. október W* hglrjarpn^h ,rjnn
Þaft veröur sannkölluft kosn-
ingahelgi, sú helgi sem nú fer i
hönd. Um allt land verfta kosn-
ingasmalar á ferö hvort sem
það heitir prófkjör, skoöana-
könnun eöa forval. Meira aö
segja hálft Alþýöubandalagiö
verður á kafi i prófkjöri nú um
helgina, þótt þeir séu ekki svo
litið búnir aö skammast út i
prófkjörin hjá Sjálfstæöismönn-
um á undanförnum árum. Og
auðvitað gátu þeir ekki nefnt
hlutinn sinu rétta nafni, nei i
þeim herbúöum mátti ekki tala
um prófkjör eöa skoöanakönn-
un. Þar heitir þaö forval. Þetta
er nýyrði i islensku, ef ég man
rétt og var fyrst tekiö upp þegar
einhverskonar forval fór fram á
verktökum við virkjunarfram-
kvæmdir. Þaö fer vel á þvi aö
Alþýðubandalagsmenn sæki
þetta nýyröi sitt i stjóriöjufram-
kvæmir og næst þegar þeir
komast I stjórn og fara meö
orkumálin, þá verða stóriöju-
framkvæmdir áreiöanlega ekki
nefndar þvi nafni, heldur ein-
hverju öðru, svonatil aö setja
annan blæ á hlutina.
ÞAÐ ER VERIÐ AÐ KJÓSA
ÞINGMENN, EN EKKI BARA
RAÐA Á FRAMBOÐSLISTA
Þetta er ekki
bara kosningaleikur
Það tekur ákveöinn tima fyrir
fólk að venjast prófkjörum,
skoðanakönnunum, forvali eöa
hvað það nú er sem flokkarnir
nefna þessar forkosningar sin-
ar. Hér áöur fyrr vildi það
brenna við aö fólk tæki þetta
frekar sem einskonar kosninga-
leik, en alvöru forkosningar.
Menn fóru á kjörstaö hjá mörg-
um flokkum viö hverjar kosn-
ingar svona bara til aö taka þátt
i leiknum og gera vinum sinum
og vandamönnum greiða. Nú
um helgina þarf fólk að gera sér
grein fyrir þvi, aö það er aö
velja menn á þing, ó já, bókstaf-
lega að kjósa menn á þing, með
þvi aö krossa eöa númera viö
ákveöin nöfn á kjörseölunum.
Þeir stuðningsmenn Birgis Is-
leifs Gunnarssonar fyrrverandi
borgarstjóra sem kjósa hann til
dæmis i fimmta sætiö svo eitt-
hvað sé nefnt, eru aft kjósa Birgi
isleif á þing, og hann veröur þá
væntanlega ekki borgarstjóri
eftir næstu borgarstjórakosn-
ingar i Reykjavik. Hann veröur
þá liklega frekar orðinn ráö-
herra, en hætt er þó við aö von-
biðlarnir mörgu i Sjálfstæöis-
flokknum verði ærið súrir á
svip, þegar Birgir Isleifur skýst
upp i ráöherrastól á undan
þeim. Annars veröur aö segja
um Birgi að hann er eina nýja
blóðið á lista Sjálfstæðisflokks-
ins, sem á „nokkurn séns”, eins
og krakkarnir segja, af nýlið-
um, að komast i öruggt sæti.
Þaö er erfitt aö segja um hvaö-
an fylgi Birgis kemur, Gunnar
og Geir fá fylgi hins örugga og
trausta flokksfólks, Ellert B.
Schram fær KR-ingana, og þeir
eru ekki svo fáir. Guðmundur H.
Garðarsson eygir nú þingsæti á
ný eftir úrslit skoöanakannana.
Hann er meö mikla breiðfylk-
ingu á bak viö sig þar sem er
Verslunarmannafélag Reykja-
vikur — langstærsta verkalýðs-
félag landsins. 1 þessu próf-
kjöri nýtur Guðmundur H. ekki
aðeins fylgis sjálfstæöismanna
innan VR heldur lika þeirra sem
eru utan við hans flokk. Þá hafa
sjómenn unniö ötullega aö þvi
undanfarið aö tryggja Pétri
„sjómanni” aftur sæti á þingi.
Nú Ragnhildur Helgadóttir er
kona og fær mikið fylgi út á þaö,
ekki sist hjá körlum!
Friðrik Sophusson fær fylgi
sitt fyrst og fremst úr rööum
ungra manna I flokknum, enda
er hann góöur fulltrúi þeirra og
hann hefur að baki sér marga og
góöa skipuleggjara, eins og Pét-
ur Sveinbjarnarson. Svo er þaö
hann Albert. Hans fylgi er alveg
sérstakt. Annarsvegar eru það
peningamenn sem styðja Albert
og hinsvegar fólk sem á varla
fyrir mat sinum, en eygir pen-
inga og framtið sina I Albert.
Þetta eru nú þeir sem mesta
möguleika viröast eiga i próf-
kjöri Ihaldsins um helgina, en
verum minnug þess, að þetta er
ekki bara prófkjör, háttvirtir
kjósendur eru ekki bara aö láta i
ljós ósk um hvar hver eigi að
vera á listanum, — háttvirtir
kjósendur eru að velja menn á
þing, og allir þeir sem eiga
nokkra möguleika hjá Ihaldinu
á efstu sætunum eru marg-
þvældir i pólitik.
Véfréttin mikla
Hverskonar leikur er þetta
sem Ólafur Jóhannesson fyrr-
verandiformaður Framsóknar-
flokksins hefur verið aö leika
undanfarna daga? Allt frá þvi
ungkratarnir gerðu upphlaup i
þingflokknum, að Benedikt fjar-
verandi, hefur Ólafur veriö hin
mikla véfrétt og reyndar oft áö-
ur á sinum pólitiska ferli. Hann
hefur haldið mönnum i mikilli
spennu að undanförnu, og hvað
býr að baki? Er hann að reyna
aöná sérniöri á Steingrimí Her-
mannssyni nýkjörnum for-
manni flokksins með þvi að gefa
kostá sér til framboðs i Reykja-
vik, eða hvað er þaðsem að baki
býr? Samkvæmt siðustu heim-
ildum ætlar hann að gefa kost á
sér i framboðið i Reykjavik, og
gerir þar meö að engu þing-
mannsdraum Guðmundar G.
Þórarinssonar verkfræðings og
gjaldkera Framsóknarflokksins
að sinni. Haraldur Ólafsson
sannaði yfirburði sina i skoð-
anakönnun innan flokksins fyrr
i vikunni og hann á eftir ab ná i
fylgi i kosningunum langt út
fyrir raðir framsóknarmanna i
Reykjavik. Það á Óli kallinn
Jóh. reyndar eftir að gera lika,
og hyllir nú undir að Framsókn
nái aftur tveimur mönnum á
þing I Reykjavik. Nú svo við
höldum áfram með véfréttina
miklu, þá er það annaðhvort að
Ólafur er eitthvað að ná sér
niöriá Steingrimi, sem mun siö-
ur en svo vera hrifinn af áskor-
unum á „leiötogann mikla”
Hinsvegar eru getgátur um að
Olafur biði þess aö fá tækifæri
til að taka Vilmund ærlega á kné
sér. Hingað til hefur það verið
hæstvirtur núverandi dóms-
málaráðherra, sem hefur haldiö
Ólafi við efnið, en kannski hugs-
ar „leiötoginn mikli” sér aö
snúadæminu viö.Nú hefur hann
nógan tíma, og þarf ekki að tala
eins og ábyrgur forsætisráð-
herra ár og siö.
Hræðslupólitik
Benedikts
Forsætisráðherrann i Krata-
strófunni, Benedikt Gröndal tók
þann kost að reka hræðslupóli-
tik eftir að kunnugt varð um
framboð Braga Jósefssonar, af-
sakið doktors Braga Jósepsson-
ar námsráögjafa með meiru I
Fjölbrautaskólanum i Breið-
holti, en sem nú stundar nám
eða kennslu i Bandarikjunum.
Gráungarnir segja að héöan ætli
hann svo i prófkjör i forseta-
kosningunum i Bandarikjpnum.
Ég held nú að Benedikt þurfi i
raun ekki að óttast um sætið,
eða hverskonar fólk er það ann-
ars sem tekur þátt i prófkjöri
hákarl
flokksins I Reykjavik? Nú er
það siður lausafylgið og
menntaskólakrakkar eins og
þegar Vilmundur var kosinn,
heldur frekar hreinir og sannir
Kratar — og þeir hljóta frekar
áð vilja formann flokksins i
fyrsta sæti en Braga.
Forvalsfólkið
Hjá Alþýðubandalaginu I
Reykjavik er Svavar Gestson
öruggur sigurvegari og þar með
öruggt að verður þingmaður á
næsta þingi. Ólafur Ragnar
Grimsson hefur verið harður i
smöluninni, en Guðmundur J. á
stóran hóp stuðningsmanna.
Eitthvaö verður það nú erfitt
fyrir Alþýðubandalagið að
koma konu i öruggt sæti fyrir
þessar kosningar samkvæmt
úrslitum forvalsins. þvi ekki fá
þeir fjóra menn aftur i Reykja-
vik, það er nær óhugsandi. Ann-
aðhvort verður þvi ekki kona i
þremur efstu sætunum eða upp-
stillingarnefnd tekur ekki full-
komið mark á niðurstöðum for-
valsins. Hugsanlegt er að gefin
verði út dagskipun i Allaballan-
um! „Kjósið Guörúnu Helga-
dóttur i þriöjasætið,” en hvort
veröur það þá formaður fram-
kvæmdastjörnar flokksins Ólaf-
ur Ragnar Grimsson eða for-
maður Verkamannasambands
íslands og kandidat i focsetastól
ASl, Guðmundur J. Guðmunds-
son, sem verður látinn vikja.
Þetta er höfuöverkur Alþýðu-
bandalagsins nú um helgina.
Gömlu kjördæmin enn
viðlýði
1 forkosningabaráttunni sem
nær hámarki nú um helgina hef-
ur það sannast, að gömlu kjör-
dæmin eru enn við lýði hér á
landi. Hversvegna var til dæmis
Dagbjört Höskuldsdóttir látin
vikja úr öðru sæti á lista Fram-
sóknarmaddömunnar á Vestur-
landi. Jú, það er of stutt á milli
heimila þeirra Alexanders
mikla I Ólafsvík og Dagbjartar i
Stykkishólmi. Svo var dreginn i
annað sæti Daviö Aðalsteinsson
á Arnbjargarlæk. Frá þeim bæ
hafa komið kempur miklar, en
hver þekkir Davið þennan, ekki
lausafylgið á Akranesi, eina
kaupstaðnum i kjördæminu og
ekki sjóararnir i ólafsvik.
Annað glöggt dæmi um bar-
áttuna milli gömlu kjördæm-
anna, er hjá Sjálfstæðismönn-
um á Suðurlandi. Þeir vilja
Steinþór á þing sem von er, en
betri leikur hjá þeim hefði nú
verið að koma með virkilega
sterkan mann frá Selfossi eða
annarsstaðar úr Arnessýslu, —
eða er hann kannski ekki til?
Hefur farist fyrir þar eins og i
svo mörgum öðrum kjördæm-
um að ala upp pólitikusa? Stein-
þór er góður maður og þó betri
söngvari eins og alþjóð veit. En
eins og staða Sjálfstæðisflokks-
ins er nú, er bara þriðji maður-
inn á lista þeirra i Suðurlands-
kjördæmi, öruggur með þing-
sæti, og þvi ættu þeir að láta
skynsemina ráða, setja niður
deilur og berjast þvi harðar
fyrir Steinþóri á Hæli.
Skoðanakannanir etja
Krötum saman
Skoðanakannanir siðdegis-
blaðnna hafa ekki aðeins sett
mikinn skjálfta i Krata heldur
orðið til þess að etja þeim sam-
an. Sérstaklega er þetta áber-
andi i Reykjaneskjördæmi og
Norðurlandskjördæmi eystra.
Kjartan Jóhannsson er öruggur
i fyrsta sætinu i Reykjanesi en
annað sætið er alls ekki öruggt
þar, og það þriðja hreinlega
tapað. Þessvegna berjast þeir
Karl Steinar og Gunnlaugur
Stefánsson hart um annað sætið.
Þá er það ljóst að annar mað-
ur á lista Alþýðuflokksins i
Norðurlandskjördæmi eystra
fær ekki þingsæti i næstu kosn-
ingum og þessvegna er harður
slagur um fyrsta sætið. Margir
héldunú að Bragi gæfi kost á sér
i ráðherrastól og ætlaði að láta
þar við sitja I pólitikinni, enda
orðinn roskinn maður, Nei,
hann hyggst berjast áfram, og
þeir eru þrir sem vilja komast i
fyrsta sætið. Bragi, Arni
Gunnarsson, kunnastur sem út-
varpsmaður og Jón Armann
Héðinsson. Arni geldur þess að
verabúsettur iReykjavik, en nú
kemur honum vel að hafa sýnt
af sér röggsemi i Harðinda-
nefndinni i vetur. Hann á
áreiðanlega inni mörg atkvæði
fyrir starf sitt þar i þorpunum á
Norð-Austurlandi og einnig hef-
ur verið harður kjarni um hann
á Akureyri að sögn. Arni leggur
allt i sölurnar nú um helgina,
þvi hann verður atvinnulaus á
mánudaginn takist honum ekki
að sigra i slagnum. Bæöi Bragi
og Jón Armann geta horfið til
sinna starfa. Jón er á kafi i
sjávarútvegsmálum og þótt
Bragi færi ekki aftur i Útvegs-
bankann á Akureyri og héldi
áfram að útdeilda þar pening-
um, þá er hann ritfær maður og
skáld gott og þarf engu að kviða.
En þetta verður mikill slagur
þarna nyröra um helgina.
hákarl