Helgarpósturinn - 16.11.1979, Blaðsíða 4

NAFN: Ragnar Stefánssoii ATVINNA: Veöurfræöingur og 1. maður á lista Fylkingarinnar FÆDDUR:
14. ágúst 1938 HEIMILI: Sunnuvegur 19, Reykjavík Rvík HEIMILISHAGIR: Ástríður Ákadóttir og
eiga þau þrjú börn TRÚMÁL: Trúlaus BIFREIÐ: Hálf Volga árgerð '73 ÁHUGAMÁL: Pólitík
77
VILDI HAFA FORYSTUHÆFILEIKA CASTRO
Bylting á islandi? Fjarstœöa myndu eflaust flestir segja — en ekki allir. i islenskri pólitlk eru
nefniiega fómennir hópar yst á vinstri vseng, sem stefna aö verkalýösbyltingu á islandi — vopn-
aöir eöa óvopnaöir. Fylkingin er einasti hópurinn af þessum, sem býöur fram viö næstu kosning-
ar. Þcssi samtök hafa veriö viö lýöi alllengi, en voru á siöasta óratug ungliöasamtök Alþýöu-
bandaiagsins. Þau slitu siöan ailri samvinnu viö Alþýöubandalagiö og héldu f átt tii vinstri.
Fylkingin er ekki fjölmenn. Fengu þau innan viö 200 atkvæöi I sföustu kosningum. Þó hefur
ávallt boriö talsvert á starfi og baráttu samtakanna. Einstakiingar þar hafa veriö litrikir. Vmsir
hræöast þó þessa byltingaseggi eins og þeir eru stundum nefndir og kalla þá óvini iýöræöisins nr.
1. Þaöer Ragnar Stefónsson 1. maöur á iista Fylkingarinnar hér i Reykjavík og margreyndur
baráttujaxl samtakanna, sem er f Yfirheyrslu Helgarpóstsins.
Veröa þeir settir á samyrkju-
búin?
77
Nú vöktu fulltrúar Fylkingar-
innar talsveröa athygli i sjón-
varpinu á þriöjudaginn fyrir
nýjan stil — einskonar amerisk-
an sjónvarpsstjörnu stíl. Eru
þetta nýjar baráttuaöferöir
Fylkingarinnar?
„Ég vil nú ekki kalla þetta
ameriskan sjónvarpsstjörnu-
stil. Hins vegar var þaö mikiö
rætt i okkar r ööum, m e ö hvaöa
hætti viö gætum komið mál-
flutning okkar á framfæri á
þeim stutta tima sem okkur var
ætlaö. Þaö var þaö sem viö
stefndum aö.”
Nií virkaöi þetta sem mjög vel
æft prógram. Var þaö vel æft?
„Nei, þetta var nú ekki vel æft
prógram, en aö visu vel undir-
búiö.”
Geriröu þér raunveruiega
nokkrar vonir um fjöldafylgi tii
Fyikingarinnar i þessum kosn-
ingum meöhliösjón af sáralitiu
fylgi undanfarnar kosningar?
Þaö er beöiö um hreinskiliö
svar.
„Það sem viö teljum okkur
geta náö fram í slikri kosninga-
baráttu, er aö hafa áhrif. Viö
vonumst til þess að viö getum
lagt okkar lóö á vogarskálina,
til aö verkalýöshreyfingin
standibetur aö vigi i komandi á-
tökum. Aö hún geti varist at-
lögu ihaldsaflanna og burgeis-
anna, betur heldur en áöur. Ef
viö getum hjálpaö til i þessu til-
liti i kosningabaráttunni, þá
teljum viö árangur Fylkingar-
innar mikinn og góöan.”
Eruö þiö ekki á atkvæðaveiö-
um? Má fólk ekki kjósa ykkur?
„Viö berjumst fyrir atkvæö-
um, vegna þess aö sérhvert at-
kvæði sem viö fáum er styrkur
viö okkar stefnu og bætir aö-
stööu okkar. Þess vegna berj-
umst viö vissulega hatramm-
lega fyrir atkvæöum, en hlaup-
um ekki á eftir þeim. Viö viljum
einungis atkvæöi til stuönings
þeirri stefnu sem viö berum
fram. Meöan stefna okkar á
ekki meira fylgi en raun ber
vitni, þá getum viö aldrei biiist
við mjög mörgum atkvæöum.”
Býstu viö aö þiö fariö yfir 200
atkvæöa markið i næstu
kosningum?
„Þaö finnst mér alveg eins
geta gerst.”
Ná hafiö þiö staöið i þessari
baráttu lengi, en litíll árangur
sjáanlegur. Er ekki sýnt aö
alþýöa manna hefur hafnaö
ykkur?
„Alþýöa manna hefur ekki
hafnaö stefnu okkar. Alþýöa
manna hefur bara allt of lítiö
tekiö afstööu til stefnu okkar.
Viö finnum þaö i þeim verka-
lýösfélögum þar sem viö stör.f-
um, aö stefna okkar á upp á
pallboröiö varöandi þau
afmörkuöu mál, sem þar er tek-
ist á um. Viö höfum ákveðnar
kröfur um ákveöna baráttu og
viöa eigum viö mikinn hljóm-
grunn innan ákveöinna verka-
lýösfélaga. Þessir stuönings-
menn okkar hafa þó ekki kosið
okkur i kosningum og þá liklega
vegna þess aö þeir hafa taliö aö
viö ættum ekki möguleika á
þingmann.”
Hvaö ætliö þiö Fylkingar-
menn aö standa lengi i þessu
strögli — og komast ekki áleiö-
is?
„Þangað til sigur vinnst.”
Ef þú kæmist á þing, myndir
þií þá mótmæla óréttlátu þjóö-
félagskerfi meö þvi aö brjóta
borö og stóla niður i Alþingis-
húsi?
„Nei, Fylkingin stefnir ekki
aö þingsalabyltingu.”
En stefnir Fylkingin aö byit-
ingu?
„Já.”
Vopnaðri byitingu?
„Vopnuö og vopnuö ekki.
Þetta er hlutur sem viö getum
aldrei sagt um. Þaö fer eftir
þróun baráttunnar. Stóttabar-
áttageturoröiö vopnuö. Viöa Uti
i heimi — ekki einungis I Afrlku
og Asíu — eru verkföll barin
niöur meö vopnavaldi. A meöan
verkalýöurinn ekki leggst I duf t-
iö og gefst upp þá getur hann
búist viö vopnuöum árásum.
Þaö er þó ekki takmark verka-
lýösins aö lenda i vopnuöum
viöskiptum. Viö stefnum aö
byltingu sem grundvallast á
miklum meirihluta þjóöfe'lags-
þegna. Hættan felst I því aö
minnihlutinnn neiti aö láta
svipta sig þeirri aðstööu sem
hann hefur haft og beiti vopn-
um.”
Og þá veröiö þiö aö verjast
meö vopnum?
„Þaö mætir náttúrlega enginn
vopiuðum sveitum berhentur.”
Hafa Fylkingarmenn komiö
sér upp vopnasafni ef til átaka
kæmi þegar byltingardagurinn
rennur upp? Att þú t.d. skamm-
byssu og önnur sllk verkfæri?
„Ætli viö séum ekki gjörsam-
lega óvopnaöir.”
Ætli? Eruö þiö þaö?
„Ja, ég er gjörsamlega ó-
vopnaöur, utan þess að ég hef
mina pólitik sem ég byggi mina
baráttu á, og svo er um aöra
mlna félaga.”
A Fylkingin i dag uppruna aö
rekja tii Æskulýösfylkingar
Alþýöubandalagsins sem var
og hét?
„Þegar sýnt þótti aö Alþýöu-
bandalagiö hneigöist æ meira til
kratisma, þá náöu vinstri menn
i Æskulýösfylkingunni þar
meirihluta. Þetta var áriö 1966
og áriö 1968 var slitiö öllum
tengslum viö Alþýöubandalag.
Nii eru þiö ekki eina flokks-
brotiö á vinstri væng islenskra
stjórnmála ogbaráttan kannski
hvergi haröari en á milli þess-
ara brota. Eru þessir vinstri
smáflokkar nokkuö annað en
samsafn pólitiskra „kverú-
lanta”?
„Þessi samtök sem þd talar
um, endurspegla þá skoðun aö
Alþýðubandalagiö sé ekki
lengur sósialiskur flokkur. Þaö
eroft talaö um þaö, af hverju
þessi vinstri samtök geti ekki
staöiö algjörlega saman. En viö
veröum bara að lita á þetta sem
gerjunarstig i þá átt aö hér
veröi byggöur upp sterkur só-
sialiskur verkalýösflokkur.
Þetta er einungis gerjunará-
stand, þangaö til aöstæður eru
fyrir slikan sósialiskan verka-
lýösflokk.”
Má búast viö aö þetta veröi
látiö gerjast jafn lengi og úrvr ’s'
vínin? Jafnvel i nokkur hundr-
uö ár?
„Égheldaöekkillðiá löngu.”
Er ekki uppistaöan I Fylking-
unni ærslafullir krakkar úr
menntaskóla?
„Þaöer ekki rétt. Það er óra-
fjarri aö Fylkingin sé að mestu
leyti menntskælingar. Mikill
hluti Fylkingarmanna er búinn
aö vera meö frá 1968.
Þér er tiörætt um verkalýös-
stéttina. Hvar eru allir verka-
mennirnir á lista Fylkingar-
innar?
„Þaö eru ekkimargir verka-
menn á lista fylkingarinnar —
ekki verkamenn i hinum hefö-
bundna skilningi. Það er alltof
fátt verkafólk sem tekur þátt I
starfi Fylkingarinnar. Ég held
að þaö byggist ekki á þvi aö
Fylkingin hafi ranga stefnu,
heldur aö félagsleg deyfð sé
rikjandi meöal verkafólks,
meöal annars út af allt of löng-
um vinnutima”.
Hvaö ætliö þiö aö gera viö
burgeisana sem þiö kalliö svo,
þegarþiöeruökomnir til valda?
Hvaö veröur gert viö Ólaf, Lúö-
vik, Benedikt og Geir?
„Það er ekki spurning hvort
viö komumst til valda, heldur
hvort verkalýöurinn gerir þaö.”
En hvaö ætlar verkalýöurinn
þá aö gera viö burgeisana?
„Þeir verða sviptir þeim
völdum sem þeir hafa haft. Þeg-
ar sjálfskipulagning verkalýðs-
ins verður komin á þetta stig
verða þessir menn sjálfsagt
ekki kosnir til forystu. Ég skil
ekki i ööru en þeir geti starfað
eins og annað fólk.”
„Þaö veröa engir menn setttir
á ákveöna staöi. Menn verða
bara aö taka þvi aö þeir veröa
aö leita sér aö atvinnu þar sem
þeir geta fengiö hana, eins og
allur verkalýöurinn veröur aö
búa viö.”
Þeim veröur ekki refsaö fyrir
„kúgunina” og „arörániö” sem
þiö segiö þá hafa viöhaft?
„Spurning stendur ekki um aö
refsa. Spurningin stendur um
það, aö koma I veg fyrir aö kúg-
unaröflin nái völdum aftur. Só-
sialisminn byggir á jafnrétti
allra manna. Hann byggir raun-
verulega á þvi aö halda lifinuá-
fram. Þaö er mikill misskiln-
ingur aö þaö sé markmið
byltingarsinna að drepa. Mark-
miö byltingarsinnaöra sósial-
ista er aö berjast fyrir lifi þeirr-
ar alþýöu sem stendur viö hliö
þeirra. Spurningin er raun-
verulega um þaö þegar
borgarastéttin reynir aö ná
aftur af meirihlutanum sinum
fyrri völdum sem hún hefur
misst. Þeim völdum nær hún
aldrei nema með vopnum. Slik
árás er ekkert annaö en moihá-
rás.”
Þegar bylting verkalýösins og
Fylkingarinnar veröur hér á
islandi, veröur hún þá sér-
Islenskt fyrirbæri eöa Höur I al-
heimsbyltingu?
„Mér þykir langllklegast aö
bylting á íslandi veröi þegar
byltingarástand er víöar I heim-
inum.”
Þiggur Fylkingin fjárstuön-
ing erlendis frá?
„Vissulega gætum við gert
þaö.”
Hvaöan?
„Þvi miöur fáum viö enga
peninga aö utan, en viö gætum
fengiö stuöning frá sósialiskum
hreyfingum og verkalýðsöflum i
útlöndum. Við munum þiggja
þennan stuöning þegar meiri
þörf er fyrir hann hér en er-
lendis.
Aöeins nánar. Hvaöan kæmi
þaö fé?
„Þaö skal ég ekki segja. En
eins og ég segi, þá þiggjum viö
enga sllka peninga I dag, en höf-
um á hinn bóginn tekið þátt i þvi
aö styrkja baráttuhreyfingu er-
lendis.”
Hvaöa samtök voru þaö?
„Ég get bent á samtök sem
starfa meö okkur i
Suöur-Ameriku og viðar.”
Hvernig fjármagniö þiö starf-
semi ykkar hérlendis — hvaö þá
þegar þiö sendiö fúlgur til út-
landa?
„Viö borgum félagsgjöld i
samtökin. Varöandi stuðningin
viö bræörahreyfingar erlendis
þá hafa fariö fram almennar
safnanir. Við erum meðlimiriá.
Alþjóöasambandinu og leggjum
þvi okkar af mörkum til alþjóð-
legu baráttunnar.”
Nú hafiö þiö oft staöiö 1
höröum mótmælaaögeröum og
þá m.a. lent upp á kant viö lög-
regluna. Breytiö þiö þjóöfélag-
inu meö þvi aö berja á lögg-
unni?
„Ég man nú ekki til þess aö
viö höfum reynt að breyta þjóö-
félagskerfinu meöþviaöberja á
löggunni. Ég man satt aö segja
aldrei eftir þvi, aö við höfum
bariö á löggunni. Hins vegar
hefur löggan barið á okkur
stundum. Ef þú getur bent mér
á dæmi á hinn veginn þá væri
gaman aö heyra þaö.”
Finnuröu fyrir þvl aö þú sért á
kolsvörtum lista hjá ýmsum aö-
ilum innan borgarastéttarinnar
og þá innan iögreglunnar?
„Stundum finnégnúfyrir þvi,
já.”
Meö hvaöa hætti?
„Ég held að þaö yrði allt of
langt mál aö fara út I þaö.”
Þú ert ekki i þessari baráttu
tíl aö fá persónulega útrás fyrir
tilfinningar þlnar og metnaö?
Þú ert ekki á svokölluöu
„egó-trippi”?
„Þaö er þannig meö alla bar-
áttumenn, að þeim myndi ekki
liöa vel ef þeir beröust ekki.
Baráttumaöur veröur baráttu-
maöur vegna þessaö hann þolir
ekki það ástand sem er rikjandi.
Hann veröur aö breyta þvi. Aö
þessu leyti getur þú kallaö á-
stand mitt „egó-tripp”.”
Vilt þú innst inni veröa
islenskur Castro?
„Ég vildi gjarnan hafa þá fw-
ystuhæfileika sem Castro heftir.
Þó myndi ég ekki aö öllu leyti
fara að á sama hátt og hann.”
Getur þú og Fylkingin bent á
fyrirmyn darrik iö?
„Nei. Ég sé hvergi fyrir-
myndarriki og við eigum ekki
aö lita til slíks fyrirmyndarrik-
is. Baráttan fyrir sósíalisma
grundvallast á þvi aö afnema ó-
réttiö innan auövaldsskipulags-
ins og koma á sósialisku þjóö-
skipulagi. Við sjáum hvergi só-
sialiskt þjóöskipulagfyrir okkur
i heiminum i dag.”
Núbýrö þú á Sunnuveginum I
Reykjavik ogersú gata talin til
finni gatna borgarinnar. Hvern-
ig ltkar þér þar I þinni kjallara-
leigufbúö innan um aila „auö-
mennina” og „burgeisana”?
„Ég hef afskaplega litiö af
þeim aö segja. Hins vegar er
þetta frá sjónarmiöi náttúrufeg-
uröar mjög indæll staöur.”
eftir Guömunú Árna Stefánsson