Helgarpósturinn - 23.11.1979, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 23. nóvember 1979
he/garpásturinn.-
Hugrækt í streátuþjóðfélagi:
VERIÐ HREIN AT-
HYGLI OG GLAÐ-
VAKANDI KYRRÐ
Við reynum að öðlast sálarró hjá Sigvalda Hjálmarssyni
— Verið hrein athygli, giaðvakandi kyrrð. Látið
hugsanirnar streyma framhjá. Reynið ekki að ýta þeim
frá ykkur, en spinnið heldur útfrá þeim. öll utanaðkom-
andi hljóð eru á jaðri vitundarinnar, þið heyrið þau, en
vitið ekki hvaðan þau koma. Andið hægt frá ykkur —
beinið athyglinni að andardrættinum. Verið hrein at-
hygli.
Viö erum stödd á hugræktar-
námskeiöi. Sigvaldi Hjálmars-
son, rithöfundur, fyrrum blaöa-
maöur og fréttastjóri, og
Indlandsfari, situr bakviö skrif-
borö sitt og fyrir framan hann
logar á kerti. Reykelsisilmur
fyllir herbergiö. Hann situr réttur
i stólnum, en afslappaöur, hallar
sér upp aö stórum skjalaskáp, og
ýmist lygnir aftur augunum eöa
horfir meö athygli á hópinn fyrir
framan sig.
Hópurinn er ekki stór. Fimm
manneskjur sitja á tveimur
stólaröðum fyrir framan skrif-
boröiö, og meira kemst ekki fyrir
i litlu skrifstofunni i súðarher-
berginu að Gnoðarvogi 62.
Röddin er seiöandi, og þaö er
eins og allir viöstaddir sitji i hálf-
geröu dái. Jafnvel blaðamaður
Helgarpóstsins, sem fékk leyfi
Sigvalda til aö slást i hópinn —
undir lokin i byrjendanámskeiði,
finnur einhverja djúpa ró leggjast
yfir sig. Skyndilega — og þó ekki
skyndilega, þvi i slfku hugar-
ástandi gerist ekkert skyndilega
— byrjar Sigvaldi að tóna, ósköp
lágt og hljóölega:
Öóóóóóómmmm. Og þaö er sem
þetta einfalda tón fylli hvert horn
herbergisins og loks likt og tekur
allur likaminn undir.
Omiö deyr út, og Sigvaldi opnar
augun, segir meö sömu rólyndis
röddinni: Jæja, nú látum viö
þessari lotu lokiö. Hvernig fannst
ykkur?
öllum ber saman um, aö þeim
hafi tekist aö varpa frá sér allri
streitu og slappa af. Ein
kvennanna i hópnum hefur orö á
þvi, aö sér gangi mun betur aö
slappa af hér en heima.
— Það er vegna þess að ég hef
þjálfað andrúmsloftiö hérna svo
vel, segir Sigvaldi og kimir.
önnur kvartar yfir þvi, aö
þegar hún á að beina athyglinni
aö andardrættinum aukist hjart-
slátturinn, og sér liði hálf illa.
Sigvaldi spyr hana nánar út i
liöanina, og segir henni siðan aö
sleppa öndunaræfingunni aö
sinni. ,,En þetta er ekkert hættu-
legt,” bætir hann við.
önnur lota hefst og stendur i
um það bil tiu minútur. í fyrstu
lotunni eiga þátttakendur að
beina athyglinni að önduninni:
anda hægar frá en aö, þvi hún
kyrrir, en aööndunin vekur. Næst
er athyglinni beint að snerti-
punktum likamans, allt annaö er
ekkert í þriðju lotunni er hlustaö
á þögnina, en sú siðasta er ný: að
finna „ekkineittiö”, eins og Sig-
valdi orðar þaö. Og á milli lot-
anna rabbar hann rólega viö fólk-
iö og hvetur það til að æfa sig vel
heima. 15—20 minútur i allt, og
skipta þvi i þrennt ef vill.
ANDSTREYMI
— sagan bak við sjónvarpsþættina
Polly hlynnir aö Mary Mulvane.
Þessar vikurnar sýnir sjón-
varpiö ástralskan myndaflokk
sem nefnist Andstreymi,
„Against the Wind”, og gerist i
Astraliu á árunum um aldamótin
1800. Sagan hefst á þvi aö ung
stúlka á Irlandi, Mary Mulvane
er dæmd til sjö ára útlegöar i
fanganýlendunni Nýju-
Suöurwales I Astraliu fyrir heldur
litla yfirsjón aö okkur finnst sem
rijum upp atburöina 180 árum
siöar.
Sömu sögu er aö segja af ýms-
um samföngum Mary. Vinkona
hennar, Polly McNamara, fær
strangan dóm fyrir hnupl og Will
Price, sem tekist hefur aö eignast
krá i nýja landinu var dæmdur
fyrir aö stela netstúf.
En sjónvarpiö hefur áöur gert
svipuöu efni skil, þ.e. haröræöi og
miskunnarieysi sem þeir eru
beittir sem litils mega sín, m.a. i
islensku leikriti, 1 Múrnum, eftir
Gunnar M. Magnúss. Þetta leikrit
var sýnt fyrir nokkrum árum og
gerist á nákvæmlega sama tfma
og Mary er aö taka út sinn dóm.
„Múrinn” var fángelsiö i Reykja-
vik sem slðar varö stjórnarráös-
hús. Einnig er sameiginlegt meö
báöum þessum ieikritum aö uppi-
staöa þeirra eru viöburöir sem
raunverulega áttu sér staö.
Umbrotatimar
Þegar Mary var 18 ára hlaut
hún sjö ára útlegðardóm fyrir þá
sök eina að hafa ætlað að endur-
heimta einu kú fjölskyldunnar úr
höndum ágjarns yfirvalds. Þessi
tilraun kostaöi unnusta hennar
lifiö.
Mary og félagar hennar liföu á
umbrotatimum, árum baráttu og
uppreisnar. Arið 1798 var viötæk
uppreisn á Irlandi og 1804 geröu
fangar á fangelsisjörðinni
Kastalahóli i Astraliu uppreisn en
hún var bæld niöur meö haröri
hendi á tæpum sólarhring.
Yfirmenn breska hersins sem
átti að halda uppi friöi og reglu i
álfunni voru spilltir og grimmir
og undirmennirnir sist skárri.
Þótt menn reyndu einstöku sinn-
um aö verja hendur sinar gegn
yfirgangi hersins virtist þaö vita-
gagnslaust.
Sakamannanýlendan
Breskum stjórnvöldum hefur
þaö áreiðanlega þótt þjóöráö á
sinni tiö að senda sakamenn hálfa
leið yfir hnöttinn til aö taka út
refsingu sina. Alþýöa manna sem
komst i kast viö lögin fékk eins
stranga dóma og hugsast gat, það
var t.d. algengt aö menn væru
dæmdir til sjö ára dvalar i
Astraliu. Þessir ströngu dómar
sem felldir voru fyrir tveimur
öldum leiöa hugann óneitanlega
aö haröstjórum ýmsum sem eru
uppi nú um stundir.
Þegar til Astraliu kom voru
flestir karlmenn sendir i fangelsi
uppi til sveita og settir i refsi-
vinnu á rikisjörðum eöa lánaöir
bændum sem fóru verr með þá en
skynlausar skepnur.
Föngunum var skylt aö vinna
niu stundir á dag fimm daga vik-
unnar og fimm tima á laugardög-
um. Auk þess máttu þeir — og
uröu reyndar — að vinna i fri-
stundum til aö hafa i sig og á.
Þó að fangarnir væru komnir til
að afplána refsingu mátti þyngja
hana með ýmsu móti ef þeim varö
eitthvað á i messunni. Stundum
var fangavistin lengd en oftast
voru menn hýddir, þetta frá 50
upp i 1000 svipuhögg eftir eöli
brotsins. Arin 1830-1837 voru
42.000 fangar eöa fimmtungur
hýddir.
Læknirinn fyrirskipar,..
Irski uppreisnarmaðurinn
Joseph Holt hefur lýst meðferð-
inni á félaga sinum. Paddy
Galvin tvitusum pilti. Paddy
hafði veriö dæmdur til hýðingar
og átti aö fá 300 högg. Fyrstu
hundrað svipuhöggunum var
beint að öxlum hans uns tók aö
skina i ber beinin. Læknir, sem
fylgdist með, fyrirskipaöi aö
svipunni yröi beint neðar á bak
Paddys. Eftir hundrað högg var
holdið i henglum og þá gaf læknir-
inn fyrirmæii um að siöustu
hundrað höggin yröi svipan látin
ganga á kálfum mannsins. Strax
að loknu siöasta höggi var Paddy
fleygt upp á vagn og ekið á
sjúkrahús.
Þaö liggur i augum uppi aö
margir hafa látist af hýöingum og
fjöldi manns var hengdur.
Enda þótt hinum hraustustu og
staðföstustu mönnum tækist aö
ljúka refsingunni nokkurn veginn
ósködduðum á sál og likama var
þrautin þyngri að komast aftur
heim. Fáir voru svo heppnir aö fá
skipsrúm og færri höfðu ráð á aö
greiða fargjaldið. Þvi varð það
hlutskipti flestra sem liföu af
harðræðið aö setjast að i Nýju-
Suðurwales; þeirra á meðal var
Jonathan Garrett, tilvonandi
eiginmaður Mary Mulvane.
Faðir Mary, Francis Mulvane,
hafði 600 fermetra jörð til umráða
á trlandi en smábændunum sem
settust að i sveitunum umhverfis
Sydney var úthlutaö mun stærri
jörðum, a.m.k. átta hekturum
hverjum bónda. A þessum slóðum
höfðu 350 bændur numið land um
aldamótin 1800.