Helgarpósturinn - 23.11.1979, Qupperneq 15

14
Jóhann Ingi Gunnarsson er yngsti landsliðsþjálfari í
handknattleik í heimú 25 ára gamall. Hann les líka sál-
fræði i Háskóla IslandS/ og leiðbeinir Islendingum um
sólarstrendur Spánar á sumrin.
Helgarpósturinn hitti Jóhann Inga á einu kaffihúsa
höfuðborgarinnar einn morguninn fyrirskömmu/ ogeft-
Föstudagur 23. nóvember 1979 he/aarpósturínru

simtal var hringt frá Islandi og
ég beðinn að ihuga þjálfun ís-
lenska landsliðsins.
Ég gerði mér vel grein fyrir
erfiðleikunum. Margir héldu að
stjórnarmenn Handknattleiks-
sambandsins væru orðnir kolvit-
lausir aö ráða strákling, sem eng-
inn vissi hvort myndi standa sig
eðaekki. Égmátti reikna með að
það yrði erfitt að ná virðingi liös-
mannanna bara vegna aldursins.
Helmingur liðsmannanna var
eldri en ég og margir með meiri
reynslu.
ir nokkra kaffisopa og snakk um yeðrið/ komum við að
sálfræðinámi hans.

__he/oarpásfurinrL Föstudagur 23. nóvember 1979
l
„liandboilinn
cr ckki Idið”
Jðhann Inqi Gunnarsson f iteigðrpóstsvíðtaií
landsliðið aldrei verið mjög nei-
kvæð. Égman tildæmisekki eftir
þvi að það hafi verið sett verulega
útá val liðsins. Það er mjög
óvenjulegt, þvi að aðrir vita alltaf
beturum þáhluti. Þetta hefur allt
verið fremur jákvætt. Gagnrýnin
á þó eflaust eftir að koma, þegar
ég vel næsta lið”, segir Jóhann
Ingi. Hann ætlar sér að yngja all
verulega upp þá, og nota suma
þeirra leikmanna sem stóðu sig
svo vel úti i Danmörku fyrir
skömmu. ,,Ef maður yngir ekki
upp núna, gerir maður það
aldrei”, segir hann. Og við höld-
um áfram með gagnrýni.
„Gagnrýni er auðvitað náuð-
synleg. En það er til tvenns konar
gagnrýni, jákvæð og neikvæð, og
það virðast þeir sem hérna
skrifa um handknatHeik ekki
gera sér næga grein fyrir. Þeir
virðast lita á sig sem einhvers-
konar stjórnarandstöðu. Það er
hægt að gagnrýna á jákvæðan
hátt og af þekkingu.
íþróttaskrifurum er i rauninni
vorkunn hér á landi, vegna þess
að þeir þurfa að vera sérfræð-
ingar i nánast öllum iþrótta-
greinum sem stundaðar eru hér á
landi. Það kann ekki góðri lukku
að stýra. Mér hefur komið til
hugar að ISl ætti að gefa iþrótta-
fréttariturum kost á námskeiðum
þar sem kenndar væru undirstöð-
menn. Þú verður að herða þig
töluvert, vera samkvæmur sjálf-
um þér, og öruggur með sjálfan
þig. Þú verður að hafa trú á þvi
sem þú ert að gera og framfylgja
þvi i' hvivetna. Fyrir bragðið
virkar maöuralltaðþvimontinn.
Það er lika að minum dómi
nauðsynlegt fyrir þjálfara, ekki
sist hérna á tslandi, að hafa
hvorki samúð né andúð á
leikmönnunum. Það gæti komið
upp sú staða að gdður persónuleg-
ur vinur minn i hópi leikmanna
styrkti ekki liðið lengur, en annar
ákaflega leiðinlegur persónuleiki
væri góður handboltamaður, og
ætti þess vegna frekar að vera i
liðinu. Maður má alls ekki láta
svona hluti hafa áhrif á sig.
Maður er að fást við einstaklinga,
og engan einstakling má með-
höndla á sama hátt. Þetta er 50%
sálfræði.”
Jóhann segist sannfærður um
að sálfræðinámið hafi komið að
góðu gagni í þjálfuninni. En hann
lék sjálfur handknattleik á sinum
tima, fyrst i Val og siðar i 1R.
„Ég var skemmtilegur leik-
maður”, segir Jóhann og hlær,
þegar hann er spurður hvort hann
hafi verið góður handboltamaður.
„Ég var tekniskur, en hafði
kannski ekki nógan skotkraft.
ur för piltalandsliðsins.
Saudi-Arabarnir vöktu til að
mynda mikla athygli okkar.
Þegar við spiluðum við þáuvorum
við 21 marki yfir þegar rúmlega
ein minúta var til leiksloka. Þá
var einum besta leikmanna
þeirra vikið af velli fyrir grófan
leik. Hann neitaði að fara útaf, og
það þýddi ekkert fyrir dómarimn
að fást við hann. Svo var reynt aö
spyrja hann af hverju hann léti
svona, og þá benti hann á leik-
manninn við hliðina og sagði að
hann ætti að fara útaf — hann
væri þrællinn sinn.
Þetta lið Saudi-Arabanna
virtist samansett úr eintómum
prinsum og súkkulaði drengjum.
Þeir gátu spilað þokkalega
saman, og á æfingum spiluðu þeir
alltaf á tvö mörk. Þegar þeir
hvildu sig á milli var þjónustulið-
ið strax komið með blævængi og
huggulegheit. Svo einhvern-
timann flautaði þjálfarinn og
sagði að nú ætti að æfa hraðaupp-
hiaup. Þá settust drengirnir allir
niður og bentu þrælunum að fara
inná!
Ég geröi það upp við mig tiltölu
lega snemma að ég yrði aldrei
nema þessi venjulegi leikmaður,
og fékk þá áhuga á þjálfun.
Sextán ára gamali var ég t.d.
Gengu með vegglum
Við ræðum um þjálfun um
stund og Jóhann segir að þegar
aðstöðumunurinn sé haföur i
huga sé árangur okkaralveg stór-
kostlegur.
Það • er nauðsynlegt að viö
komum okkur saman um hvaöa
kröfur á að gera. Við verðum aö
setja okkur raunhæf markmið.
Heimsmeistarakeppnin i Dan-
mörku i fyrra varð svona mikið
áfalhvegna þess að það var búist
við alltof miklu. Það var jafnvel
búið að koma þvi inni höfuöið á
sumum leikmönnunum að viö
ættum möguleika á að verða
heimsmeistarar. Vonbrigðin
þegar heim var komið voru siðan
svo mikil að landsliðsmennirnir
gengu með veggjum. Það hlýtur
að vera hrikaleg tilfinning i
áhugamáli.”
„íþróttir hafa að minu mati
menningarlegt gildi, ekkert síður
en sinfóniuhljómsveit. Og ef
iþróttafólki einnar þjóðar gengur
vel á alþjóðavettvangi, er fólkið
geysilega stolt. Ég er viss um það
að skattborgararnir heföu ekkert
á.móti þvi að borga örlitið til að
bæta aðstöðu iþróttafólks. Meðan
þessi starfsemi er svona f.é vana,
og fyrir bragðið skipulagslaus er
nánast ekkert hægt að gera, og ég
er orðinn þreyttur á þvi”.
Ég hef i hyggju að ljúka námi I
sálfræði og fara svo i framhalds-
nám. Ég hef áhuga á aö kynna
mér ennfrekar, mennta mig enn
frekar i þessum menningarsjúk-
dómum, enda tel ég mig hafa
hæfileika til að umgangast fólk,
og vil gjarnan taka að mér eins-
konar ráðgjafastörf i sambandi
við þá, Ég geri mér þó grein fyrir
að erfitt verður að segja bless við
handboltann. Reyndar er iþrótta-
sálfræði merk grein sálfræöinnar,
og þar gefst gott tækifæri að
fylgjast með aggressjónum i
eðlilegu umhverfi — inná vellin-
um.
Það er mikil spenna i kringum
iþróttir, sérstaklega fyrir leiki.
Og hjátrú allskonar. Það eru
mörg skemmtileg sálfræðileg
ferli i iþróttamönnum. Viða er-
lendis er það talið hafa mikla
þýðingu, frá geðverndarsjónar-
miði að láta fólk stunda iþróttir.
Sumstaðar hefur verið komið upp
iþróttaaðstöðu á vinnustöðum, og
afköstin hafa aukist um leið, og
veikindadögum fækkað.
— Hvaða áhrif hefur frægðin
haft á þig. Þú sagðist áðan
næstum orðinn montinn?
„Það hefur verið gaman að þvi
að fylgjast með þvi frá sálfræði-
sjónarmiðinu hvernig þetta hefur
virkað á mig. Fyrst var þetta
mikið styrkingaratriði — að fá
„Þetta nám mitt hefur tekið
svolitið lengri tima en til stóö j'
upphafi. Astæðan fyrir þvi er
væntanlega augljós. Annars hef
ég alltaf unnið með námi, og hef
haft þá skoðun að betra væri að fá
kannski einum lægra i einkunn og
fá meira en það sem skóla-
bækurnar geta gefið. Ég hef til
dæmis fengið tækifæri til þess að
ferðast mikið og kynnast lifi og
skoðunum annarra þjóða. Það
tækifæriheföi ég ekki fengið hefði
ég látið námið ganga fyrir öllu
öðru.
Éger vinnuman/ak, og mér lið-
ur ekki vel nema ég sé að vinna
eitthvað. Siöastliðinn fjögursum-
ur hef ég unniö sem fararstjóri á
Spáni, hjá ferðaskrifstofunni Or-
val. Mér þykir það sérstaklega
áhugavert starf, jafnvel þó I þvi
sé talsverö rútina. Ég er ekki
mikiö fyrir niu til fimm vinnu.
Það sem er mest gaman við
þessa fararstjóravinnu er sál-
fræöilega hliöin. Þarna úti tekur
maður á móti um þaö bil 120
manna hóp og allflestir eru ákaf-
lega stressaöir. Það kostar venju-
lega fjölskyldu geysilega fórn að
komast i slika ferö, fjölskyldu-
meðlimir hafa kannski unnið
aukavinnu mánuðum saman til
aðná þessari milljón sem til þarf,
ogalitmiöast viðdaginn sem á að
fara út. Og einmitt þann dag er
svo sagt við taugakerfið: Slapp-
aðu af. Auðvitað virkar'likaminn
ekki svoleiðis. Fyrir bragðiö
veröur fólk mjög erfitt fyrstu vik-
una á Spáni, eða svo. Fólk kemur
kannski á nóttunni sér flugu i
ibúðinni og kvartar samstundis —
þaö var ekkert um flugur i bækl-
ingnum, og svo framvegis. Svo er
kannski sólarlaust fyrsta daginn,
og þá er fararstjórnarnum sam-
stundis kennt um. Það.tekur fólk-
ið nokkra daga aö lækka spennu-
stigið, en önnur vikan er mjög
góð. Þriðja vikan er svo langbest.
Þá er fólkið i þvi ástandi sem það
ætti að koma i — vel afslappað, og
tilbúið að fara aftur heim og tak-
ast á við veruleikann sem þar biö-
ur. Þess vegna hef é haldið þvi
fram að enginn ætti að vera
skemur en i þrjár vikur i svona
ferðalagi.
Stjórn spennustigsins i likaman-
um er mitt stóra áhugamál —
með handboltanum auðvitað, og
um það verður BA ritgerðin min.
Ég er þeirrar skoðunar að
spennulaust ástand sé ekki til
nema i dauöa, þá fyrst hættir
maður að vera spenntur. Meöan
þú ert lifandi ertu spenntur.”
Spenna og íprOllir
Spenna og iþróttir fara mjög oft
saman, og þvi skyldi maður ætla
að menntunin kæmi Jóhanni Inga
að góðum notum þar.
„Ég hef mest fengist við svo-
kallaða „hvildarslökun”, sagði
hann. „Ég hef meöal annars beitt
henni á sjálfan mig meö góðum
árangri. HUnbyggist á einföldum
æfingum, sem bæði er hægt að
gera sem einstaklingur eöa meö
hóp. ÞU kennir ákveðna taakni, og
siðan beitir fólk þessari tækni á
sjálft sig. Þetta er einfaldur
prósess. Þú leggst á bakiö, til
dæmis, og slakar á stig af stigi.
Oft er þetta byggt á hitatilfinn-
ingu eöa þyngslatilfinningu og
svo er hægt að blanda litum i
þetta.Grænn litur virkar tildæm-
is róándi á magann og ef þU ert
svartsýnn áttu að hugsa um gult
— sólarlitinn tilaðhressa þig upp.
Þe'tta er alltsaman huglægt að
sjáifsögðu en þetta virkar.
Iþróttamenn eru sumir hverjir
mjög spenntir. Nokkrir leikmenn
úr handboltalandsliði pilta sem
égvarmeði sumarvoru til dæm-
is mjög spenntir, og þeir fengu frá
mér lyfseðil um svona lækningu,
ogstóðusig mjög vel —mennsem
yfirleitt hafa ekki staðið sig vel
þegar mikið hefur reynt á.
Það stóð lika til aö halda hjóna-
viku úti á Spáni einu sinni, og þar
átti að kenna svona slökun. Það
var að visu ekki auglýst mjög vel,
en þátttakan var þó minni en við
höfðum ætlað. Islendingar virðast
vera syolítið hræddir við sálar-
fræði. Allir virðast tengja hana
við Freud. Það eru mjög algeng
viðbrögð þegar ég segist vera að
læra sálfræði að fólk segir: Ekki
sálgreina mig! Það virðist alls
ekki gera sér grein fyrir við hvaö
sálfræðin er að fást i dag.
Sálfræðingar geta í mörgum til-
fellum gert miklu meira en
venjulegirlæknar fyrir sjúklinga
sem leita til heimilislæknis með
einhverja smákvilla. Streitan,
svokallaða, er ótrúlega oft valdur
þessara kvilla, og þaö er þvi
nauðsynlegt aö kunna einhver
skil á orsökum hennar til aö kom-
ast fyrir rót sjúkdómsins. Það er
ekki bara almenningur sem mis-
skilurstarfsálfræöinganna. Ríkið
virðist gera það lika. Hinn al-
menni borgari verður aö borga
sálfræðiþjónustuúreigin vasa, en
pillumeöferð borgar rikið. Sál-
fræðingar geta unnið, og vinna
mjög gott fyrirbyggjandi starf,
bæöi i sambandi við likamlega
sjúkdóma og andlega. Hvíldar-
slökun er gott dæmi um fyrir-
byggjandi starf. Allar konur sem
eru aö fara að eiga börn læra til
dæmis undirstöðuatriöi i þessari
hvildarslökun. Flugumferða-
stjórar sem hafa hæstu tiöni
magasára allra starfsstétta ættu
ltka að kynna sér þá aðferð við
slökun. Þeim liði áreiðanlega bet-
ur.”
Ógnvehjðndi sijórnarlorm
Við vindum okkur úr sálfræð-
inni og yfir i lif handknattleiks-
land sliðsþ já lfarans.
,,Að mörgu leyti er nauösynlegt
fyrir mann i þessu starfi að vera
algjörlega laus og liðugur. Það
þarf að minnsta kosti að koma til
mikill skilningur frá eiginkonu
eða unnustu ef þetta á að ganga
stórslysalaust. Þetta er unnið
aðallega á kvöldin og um helgar
og þvl fylgja mikil ferðalög. Mér
reiknast til dæmis til að ég hafi
verið erlendis i tvo mánuöi á siö-
asta ári. Ég hef veriö svo hepþinn
aðeiga unnustu sem hefur jafnvel
tekið þátt I þessu með mér og
hvatt mig til dáða. Það hefur gert
það að verkum aö ég hef aUavega
dregið það frammá annað ár að
hætta. En ég hef lika verið hepp-
inn með aðstoðarfólk.
Þetta er ekki ósvipað pólitik.
Ég er einvaldur, sem er dálitið
ógnvekjandi stjórnarform. En ég
þarf náttúrlega aðstoð og ég vil
sérstaklega þakka Jóhannesi
Sæmundssyni, fyrir hans hlut, en
hann hefur gjörsamlega fórnað
sér fyrir þetta lið, algjörlega
endurgjaldslaust. Þeir sem að-
stoöa mig eiga ekki minni þátt I
velgengni, ef hún er einhver,
heldur en ég.
„Það var töluverð tilviljun aö
églenti i þessuI upphafi. Það kom
aðminnsta kosti flatt uppá mig á
sinum tima. Það munaði ekki
nema 25 minútum að ekkert hefði
af þessu orðið, Ég var að fara aö
skrifa undir samning um aö
þjálfa i spænskum háskóla, þegar
„Þá settust drengirnir allir niöur og bentu „6g er einvaldur, sem er dálitiö ógnvekjandi stjórnarform.”
þrælunum að fara inná.”
„Þú verður að herða þig töluvcrt, vera
samkvæmur sjálfum þér, og öruggur með þig”
Yngja upp
Mér var þó vel tekið og hefur
ekki gengið neitt verr að eiga við
þá eldri heldur en þá yngri. Þetta
gekk alltsamanalveg þokkalega.
Aö visu kom smá kafli kringum
jólin þegar miður gekk, en þá
töpuðum við fyrir Dönum. Þá
uröu nokkrir blaðamenn alveg
æfir. Ég sagði þá að viö myndum
bara vinna Danina í Baltic keppn-
inni siðar um veturinn, og það
stóðst, þó ég hafi sagt það I grlni.
Eftir það hefur gagnrýnin á
ur iþróttagreinanna. Þannig að
þeir sem um iþróttir fjalla I fjöl-
miðlum skilji tæknina sem að
baki liggur.”
Sjállsöryggið
Við förum að ræða um hvort
það hafi ekki verið erfið ákvörðun
að ráðast i þetta starf.
„Maður verður að skoöa hug
sinn talsvert vel. Hvaða persónu-
leika maður hefur til að bera. I
þessu starfi er ljóst að allir verða
aldrei ánægðir.þú kemur til meö
að eiga óvildarmenn og öfunds-
Núna i sumar var ég eitthvað að
gera athugasemdir við skotin hjá
Sigurði Sveinssyni, og hann
notaði tækifærið og náði sér vel
niðri á mér. Hann sagðist hafa
verið að hlusta á lýsingu á leik
þegar ég lék meö 1R. Þulurinn
sagði svo einhverntimann: ......
og Jóhann Ingi skýtur .... og viö
setjum létt lag á fóninn á
meðan”. Það er talsvert til i
þessu.
Prælana inná!
Það gerðist annars margt
skemmtilegt i þessari Danmerk-
farinn að þjálfa kvennaflokka. Ég
fór siðan eitt sumar til Sviss, þar
sem ég spilaði handbolta. Undir
lok timabilsins var ég beðinn um
að taka að mér nokkrar æfingar
hjá liðinu, og þær likuðu mjög vel.
Þetta gaf mér byr undir báöa
vængi, og ég ákvað að fara til
Júgóslaviu. Þar er leikinn einn
besti handknattleikur i heimi og
jafnframt sá skemmtilegasti.
Æfingar eru þannig gerðar að
menn hafa gaman af þeim og eg
var svo heppinn að fá að fylgjast
með einum besta þjálfara þeirra
að störfum jafnframt þvi að
fylgjast með landsliðinu”.
Hðndboltínn er ekhi líllö
Ég spyr hvort hann sjái ekkert
nema handbolta I framtlðinni.
„Handboltinn er ekki lifiö”,
segirhann. „Það er engin ástæða
fyrir menn að fara i miklar
depressjónir þótt þeir tapi. Sumir
leikmenn i fyrstu og annarri deild
eru svo áhugasamir að þeir sofa
ekki ef þeir tapa leik. Að minu
áliti er það nauðsynlegt að leik sé
lokið þegar honum er lokiö, hvort
sem hann tapast eða ekki.
myndir afssér i blöðin, en þetta
venst auðvitað. Nú þykir mér
minna til þess koma.
Það hefur lika fylgt þessu að
fáir gömlu vinanna eru eftir.
Flestir mlnir vinir voru úr hand-
boltanum, en þegar það er komið
i mitt vald að segja: Þú ert ekki
nógu góður— getur verið erfitt aö
umgangast sama manninn sem
vin. En ég er félagsvera, og hef
gaman af þvi að umgangast
fóik”.
Viðlal: Guöjön Arngrímsson Myndir: Friöpjöíur
i