Helgarpósturinn - 23.11.1979, Page 21

—he/garpásturinn.- Föstudagur 23. nóvember 1979
21
njóta vinsaelda á næstunni td.
„popplögin” Kinda Kute og Get
That Girl, Geraldine And John,
og þaö sem mér þykir besta lag
plötunnar The Band Wore Blue
Shirts (A True Story).
Boomtown Rats — The
Fine Art Of Surfacing
trska pönkhljómsveitin
Boomtown Rats sendi frá sér
breiðskifu fyrir skömmu sem
heitir The Fine Art Of Sur-
facing.
Boomtown Rats hafa allt frá
stofnun verið i fremstu röð
pönkhljómsveita á Bretlands-
eyjum og allar plötur þeirra
hafa selst i stórum upplögum.
Og fyrir stuttu munaði minnstu
að tveggjalaga plata með laginu
flestir vel gerðir, og skipa
Boomtown Rats i flokk með-
vitaðra pönkara.
Ég held ég megi segja að The
Fine Art Of Surfacing sé besta
plata Boomtown Rats hingaö til
og örugglega pönkplata ársins,
ef undanskilin er plata XTC,
Drums And Wires.
Toto — Hydra
Bandariska rokkhljómsveitin
Toto vakti mikla athygli siðast-
liðinn vetur með fyrstu plötu
sinni, en Toto er skipuð hljóð-
færaleikurum og söngvurum
sem um árabil hafa verið i
fremstu röð „sessionleikara” i
háborg poppsins, Los Angeles.
Nú er önnur plata þeirra komin
á markaðinn, og heitir Hydra.
/T%
■ jEJP Popp
eftlr Pál Pálsson
■ ■ imM
I Don’t Like Mondays, sem tekið
er af The Fine Art..., hnekkti
sölumeti Paul McCartneys með
Mull Of Kintyre, en gamli
hjartaknosarinn Cliff Richard
kom McCartney til hjálpar með
laginu We Don’t Talk Anymore.
The Fine Art... inniheldur 9
lög, öll eftir söngvarann Bob
Geldof, annaðhvort einan eða
með aðstoð annarra, utan eitt,
Vögguvisa Johnny Fingers. Still
Boomtown Rats er mjög sjálf-
stæður, miðað við flestar aðrar
pönkhljómsveitir, en þó má
greina áhrif frá nokkrum
meisturum i tónlist þeirra, eink-
um Ray Davies, Bowie og
Stones.
Sterkasta lag plötunnar er I
Don’t Like Mondays, sem er
talsvert ólikt öðrum lögum sem
Boomtown Rats hafa sent frá
sér, „poppaðra” ef svo má
segja. Annars eru öll lög plöt-
unnar mjög góð og erfitt að gera
uppá milli þeirra. Textarnir eru
Tónlist Toto er kröftugt rokk
einsog það gerist best, og
flutningur hennar óaöfinnanleg-
ur, enda valinn maður i hverju
rúmi. Þeir sem kannski skara
frammúr, eru gitarleikarinn
Steve Lukather, sem tekur
nokkra eftirminnilega spretti á
þessari plötu, og söngvarinn
Bobby Kimball. En sá sem er
atkvæðamestur við laga-
smiðarnar er hljómborðsleikar-
inn David Paich.
Hydra er plata sem uppfyllir
flestar óskir þeirra sem eru
hrifnir af kraftmiklu rokki. Það
eina sem ég finn að henni eru
textarnir. Þeir eru innihalds-
laust bull en hafa ber það i huga
að i tónlist sem þessari eru text-
ar yfirleitt aukaatriði, það er
filingurinn sem blivur, orðin að-
eins hljóð sem fylla uppi
heildarmyndina. Boðskapurinn
er dansinn. Sé tekið tillit til
þessa, er Toto ein fremsta rokk-
hljómsveit heimsins.
Leikfélag Reykjavíkur:
Breskur ærslaleikur í janúar
Leikfélag Reykjavfkur hefur
mörg undanfarin ár verið með
miðnætursýningar i' Austur-
bæjarbiói til fjáröflunar fyrir
hiisbyggingasjóð féiagsins.
Sýningar þessar hafa ávallt notiö
mikilla vindælda og orðið fastur
Kður i skemmtanalifi borgar-
innar.
I janúar næstkomandi er
ætlunin að halda þessu áfram og
verður þá tekinn til sýningar
breskur ærslaleikur, sem heitir
„See how they run” eftir Philip
nokkurn King. Leikstjóri veröur
Siguröur Karlsson.
Að sögn Vigdisar Finnboga-
dóttur leikhússtjóra er þarna um
að ræða grin og gaman.
Er ekki að efa að fólk lætur sig
ekki vanta á þessar sýningar,
svona til að lyfta sér upp úr eftir-
jólaþunglyndinu.
— GB.
húsið.
Iðunn Rvik 1979. 208 bls.
Kápa: Thor Vilhjáimsson og
Páll Steingrlmsson.
„En var þá ekki hugarburður-
inn jafn raunverulegur og ann-
að? Allt sem þú skynjar I vöku
eða svefni, það sem vaknar og
lifir I hugsun þinni, er það ekki
veruleikinn?” (Turnleikhúsið
77).
Mér sýnist vel mega nota
þessa stuttu tilvitnun i nýja bók
Thors Vilhjálmssonar til þess að
lýsa i hnotskurn aðferð og við-
horfi hennar. Allt er veruleiki —
eða ekkert er veruleiki, skynjun
mannsins sem alltaf er einn
verður lokamyndin sem hann
getur gefið af tilverunni.
Þetta sýnist mér lika vera i
ágætu samræmi við aðferð og
viöhorf höfundar I fyrri skáld-
sögum sinum. Þar hefur löngum
verið elst viö leit mannsins að
sjálfum sér, meira og minna
vonlausa viðleitni hans til að
skilja umhverfi sitt. Hér verður
leit þessi i sjálfu sér einföld,
einkanlega vegna þess aö sögu-
sviðið er þröngt, öll gerist sagan
i einu húsi — þjóðleikhúsi. Þar
verða martraðir og draumsýn-
ir, jafnt sem hversdagsleg til-
raun til að fá miöa aö sýning-
unni —sem reyndar er að hefj-
ast þegar bókinni lýkur.
Sá sem gengur inn i skáldsög-
ur Thors hinar slðari gerir best i
að skilja eftir fyrir utan vonina
um hefðbundna episka fram-
vindu mála. Honum er hollast
að leita ekki söguþráðarins lagt
yfir skammt og heimta ekki að
atburðarás sé i venjulegri röð
eða samhengi. Hann verður að
fallast á að hann sé kominn til
að skoða rétt eins og hann sé
genginn inn á myndlistarsýn-
ingu ellegar horfi á súrrealiska
kvikmynd. Þetta virðist mér
vera forsendur sem séu nauð-
synlegar til þess að unnt sé að
lita Turnleikhúsið með nokkurri
sanngirni.
En þrátt fyrir þessar gefnu
forsendur eiga lesendur með
mina lestrarhefð mitt lestrar-
uppeldi, býsna erfitt meö að
rata gegnum myrkviðinn. Þvi
Likt og ljóðmyndir fléttast
myndir Turnleikhússins, vef jast
um lesandann og skila honum
smám saman út i hversdaginn
aftur — hugsanlega litlu nær, en
þó rikari reynslu, a.m.k. ef hann
fellst á hugmyndina sem lýst
var með tilvitnuninni i upphafi.
Still Thors Vilhjálmssonar er
orðinn svo öruggur og agaður að
hann bregst höfundi sinum ekki.
Samlikingar og myndir orðaval
og oröaröð þola smásmuguleg-
an nærlestur og vangaveltur. Og
kannski kemst hann þannig eins
langt i listrænni blekkingu og
það er reyndar ekki nóg að geta
gefið sér hvað maður á ekki að
gera.
THOR VILHJÁLMSSON
hægt er: Þegar lesanda finnst
stillinn hafa gert sig sjálfur,
hvers verður þá frekar krafist?
Hitt er svo miklu meiri spurn-
ing — og kemur málinu ekki við
sé bara verið aö ræða um list og
listrænar ‘ kröfur — hvort bók
eins og Turnleikhúsið sé likleg
til að skila árangri i þá veru sem
virðist vaka fyrir höfundinum:
Að varpa ljósi á samtið sina,
kryfja hana á óvæginn hátt,
sýna miskunnarlaust tilgangs-
leysi hennar með myndum úr
leikhúsi þjóðarinnar. Þessi
spurning held ég sé fjarska
mikilvæg, og hún svarar sér
reyndar sjálf: Til þess bók nái
árangri i þessa veru þarf hún aö
vera þannig gerö að hinn
hjálparvana hversdagsmaður
leiti til hennar. Og þaö hygg ég
gerist ekki hér. Til þess eru leik-
myndir Thors of tormeltar —
eða eins og stundum er sagt:
bókin of erfiö. Hún laðar aö sér
þá sem þegar hafa frelsast, og
þurfa þeir meiri frelsun?
Með öðrum orðum: Turnleik-
húsið er vandað listrænt verk,
sem i sjálfu sér bætir ekki við
hæð höfundar sins, staðfestir
hana hins vegar. En hún er ekki
bók sem likleg er til mikilla vin-
sælda né stórra afreka til aö
hjálpa hversdags manneskjunni
til að skilja sjálfa sig, hvaö þá
aöra. HP
LE/KMYND/R
Thor Vilhjálmsson: Turnleik-
Fyrir hönd Breiðholtsbúa
Guðjón Albertsson: Breiðhoits-
búar. Safn tiu sagna. 137 bis.
Útg.örnog örlygur Rvlk 1979.
Eftir alla þá umræou sem
fram hefur farið á undanförnum
árum um jafnrétti kynjanna og
stöðu verður maður eins og dá-
litið hissa við að fá í hendur bók
sem litur út eins og ekkert hafi
gerst. Þannig bók er Breiðholts-
búar eftir Guðjón Albertsson. A
kápusegir að þetta sé „safn tiu
sagna, tengdra saman I tima og
rúmi, eða skáldsaga I tfu sjálf-
stæðum köflum, eftir þvi
hvernig lesandinn litur á mál-
ið.” Þessu siöasta veröur að
andmæla. Það er engan veginn
á valdi lesanda að lita á tiu smá-
sögur sem ekkert eiga sam-
eiginlegt annað en vera stað-
settar i Breiöholti (það skiptir
reyndar aldrei máli og gæti
verið hvaða nýbyggingasvæði
sem er) og gerast á siðustu ár-
um (að þvi er viröist) sem
skáldsögu. Þær eru einfaldlega
smásögur.
Reyndar eiga sjö þessara
sagna annaö sameiginlegt en
hér hefur komiö fram. Þær eru
sagðar frá sjónarhóli
karlmanns og lýsa stöðu hans og
viðhorfum. Og af undarlegri til-
viljun eru allir þessir karlmenn
giftir þrautleiðinlegum konum
sem hafa kúgað þá og pint til
byggingarstarfsemi sem þeir
kæröu sig reyndar ekkert um.
Afleiðingarnar eru þær aö þeir i
hneigjast til drykkjuskapar og I
framhjáhalds (i teóriu eða
praxiseftir atvikum). Höfundur
hefur auk þess miklar mætur á
aö lýsa uppáferðum frá sjónar-
hóli þessara karla, þótt þvi
verði að visu ekki viö komið i
öllum sögunum.
Mér er ráðgáta hvers vegna
endilega þurfti að klina þessum
sögum á okkur Breiðholtsbúa.
Vitanlega er Breiðholtið
nýbyggt, en vandi þess sýnist
varla vera annar en vandi
Hliöanna var á sinum tfma, nú
eða Melanna eða Haganna.
Guðjóni Albertssyni tekst i það
minnsta ekki að sannfæra mig
um það, og ég leyfi mér fyrir
mina hönd og ýmissa annarra
Breiðhyltinga aö mótmæla þvi
sem rakalausri dellu sem segir
á kápusiðu að þarna sé „i skáld-
skarparformi lýst lifsháttum,
sambúðarvandamálum og
neyzluvenjum Breiðhyltir.ga”
(höfundur hefur reyndar ekki
bara komist hjá að taka eftir
félagslegum umræðum siðustu
ára, hann hefur ekki heldur tek-
iö eftir að menn eru hættir að
skrifa setu).
Látum nú vera að menn virði
afturhaldssamar skoðanir og
viöhorf „I skáldskaparformi”,
ef þeir gera það þá sæmilega
vel. Þvl miöur er þvi ekki til að
dreifa heldur. Skástir eru
frásagnarkaflar, stundum óbein
innri ræða. Þar kemur fyrir að
manni finnst þokkalega að oröi
komist og lýsingar verða meö
nokkru lifi. Það er hins vegar
þegar persónur Guðjóns taka til
máls sem þær gefa upp öndina.
Þvi eins og fólk talar i þessari
bók hefur aldrei nokkur
Breiðhyltingur talaö. Við tölum
nefnilega eins og manneskjur,
ekki eins og bók.
AÐ
TJALDABAKI
í þessari nýju skáldsögu heldur Thor Vilhjálms-
son áfram þeirri persónulegu mannllfsstúdlu
sem hann hefur iökað I verkum slnum af æ meiri
íþrótt. Nú er sviöiö leikhús og Ijósi varpað að
tjaldabaki áöur en sýning hefst. Höfundur
bregður á loft I svipleiftrum nærgöngulum
spurningum um llf og list en vlsar jafnharðan á
bug með beittu háði öllum einföldum svörum.
Hér er lesandinn leiddur inn I kynlegan heim þar
sem mörk draums og vöku eru numin burt: það
sem fyrir ber I senn nærtækt og framandlegt. Og
allt er hér gætt llfi og hreyfingu, sveipað Ijósi og
skuggum sem skynjunargáfa og orðlist höfund-
ar safnar I brennipunkt: vitund hins leitandi
THOR VILHJÁLMSSON
TURNLEIKHÚSIÐ
nútlmamanns. — Thor Vilhjálmsson hefur löngu
unniö sér viðurkenningu sem einn sérstæðasti
prósahöfundur vor á meðal. Að kunnáttu og
listrænni bragðvlsi stenst hann vafalaust
samanburð við þá listamenn sinnar samtlðar
sem hæst hefur boriö I álfunni. Ef til vill hefur
stllgaldur hans ekki fyrr náð meiri fullkomnun en
I þessari sérkennilegu sögu.
—
Bræöraborgarstíg 16 Sími 12923-19156