Helgarpósturinn - 07.03.1980, Side 9

Helgarpósturinn - 07.03.1980, Side 9
9 htalrjarpn'rti irinn Föstudag ur 7. mars 1980 REYKJAVÍK FYR- IR REYKVÍKINGA Vinur minn heldur þvi fram aö grunnhugmyndin aö baki skipulagi Reykjavikur sé a6 hrúgá fólki i háhýsi sem allra lengst frá Miöbænum svo þa6 ey6i sem mestum tima og benzini I aö komast til vinnu. Þetta sé hluti af dreifbýlishug- sjóninni og sé kallaö Aöalskipu- lag Reykjavlkur. Risavaxin há- hýsi sem rými þúsundir Ibúa séu reist á vindmelumv uppl bæingar og Breiöhyltingar. Lif- andiMiöbæ? Skemmtanahverfi, kaffihúsagötu? Trúlega eiga þeir þaö eitt sameiginlegt aö búa I mestu dreifbýlisborg sem byggö hefur veriö. Og hvaö hefur svo öll dreifbýlismennsk- an kostaö? 011 þessi þensla út I þúfur og mela? Hvaö hefur hún kostaö i. skolplögnum, gatna- gerö, rafmagnslögnum, strætis- vagnaleiöum o.s.frv.? Og hvaö Hringborðið_________________ I dag skrifar Hrafn Gunnlaugsson Breiöholti, en á lóöum innan borgarmarkanna séu eingöngu byggö smáhýsi sem rúmi örfáa Ibúa. Þetta sé angi af þeirri stefnu aö halda við byggö I óbyggöum landsins og sé kallað Aöalskipulag Reykjavikur. Þótt þessi skoöun vinar mlns 'sésettframihálfgeröu grlni, þá hef ég á tilfinningunni aö á bak við orö hans leynist miklu meiri alvara en séö verður I fljótu bragöi. Ég gef honum oröið: Siðan er reynt aö búa til nýjan Miöbæ. Hvaðan I ósköpunum er sú delluhugmynd komin? Aö búa til nýjan Miöbæ er álíka snjallt og aö ætla sér aö búa til fornminjar eöa náttúrufegurð. Og hvaö eiga svo allir þessir einstaklingar sem kallaðir eru „Reykvlkingar” sameiginlegt? Allir þessir Vesturbæingar, Ar- á þessi dreifbýlismennska aö ganga langt? Þaö er búiö aö rugla almenning með gegndar- lausum áróöri um opin svæöi og græna reiti. Opin svæöi sem eru ekkert annaö en leiksvæöi fyrir noröanbáliö bróöurpart ársins og græna reiti sem eru gráir af sinu eöa drullusvað nema þenn- an eina sólskinsdag sem kemur annaöhvert sumar. Þessi borg er byggö eins og úthverfi sólbaösstrandborgar, þar sem logn og blíöa rlkir aö jafnaöi, allan ársins hring, nema einn dag á tveggja ára fresti. Þurfi þessi borg á einhverju aö halda er það skjól og stytting á vegalengdum milli Ibúanna. Hvert sem maður lltur I borginni blasa viö uppblásin eyöisvæöi og hvergi skjól aö finna. Svo eru uppi hugmyndir um aö þenja borgina enn meira Vantar lóðir? út. Jafnvel upp fyrir Rauöa- vatn. A hvaöa tlmum lifa þeir menn sem ganga lmeö slikan útblástur I maganum? Er ekki búiö aö gera þennan landsbý sem viö köllum Reykjavik nógu félagslega fjandsamlegan þótt ekki sé fariö út I aö breyta borg- inni endanlega I útkjálkadreif- býli? Reykvlkingar þurfa á nýrri hugsun aö halda viöuppbygg- ingu borgarinnar. Nýjum skiln- ingi sem byggist á þvi að Reykjavlk sé fyrir Reykvlkinga og þaö sé gott og gaman að búa I Reykjavlk. Vanti lóöir á aö byrja á þvl að byggja t.d. á þeim auöu svæðum sem eru allt I kringum okkur I staö þess aö hrekja fólk I óra fjarlægö. Gangtu um borgina og littu í kring um þig. Hvert sem litið er blasir auðnin viö. Þá á Reykjavik að hætta aö ganga undir rassinum á nágranna byggöarlögunum. Hugsanlegt er aö gefa út sérstakt Reykja- vikurskírteini fyrir alla þá sem eru raunverulega búsettir I Reykjavlk. Þeir gætu slöan framvlsaö sklrteininu þegar þeir þyrftu á þjónustu aö halda san borgin niöurgreiðir. Þeir sem gætu hins vegar ekki framvlsaö þessum skírteinum nytu i engu þeirra niöur- greiðslna sem borgir veitir. Það er búiö aö ganga nóg á rétt Reykvikinga, en ekki bara meö þvi aö atkvæöi þeirra I kosning- unum vega miklu minna en flestra annarra iandshluta, heldur hafa pólitisku flokkarnir verzlað meö hag borgarbúa á Alþingi fyrir hagsmuni sem koma borgarbúum ekkert viö. Nú þarf aö safna liði og blása til andspyrnu undir kjörorðinu: Reykjavlk fyrir Reykvikinga. Helgi Sæmundsson — Hrafn Gunnlaugsson —Jónas Jónasson — Magnea J. Matthlasdóttir — Páll Heiðar Jónsson — Steinunn Sigurðardóttir — Þráinn Bertelsson VETTVANGUR fjölda lifandi fólks og höföu hin og þessi jákvæö og neikvæö áhrif. Ef einhverjir skyldu nú halda þvl fram að skemmtirit, klámsögur og reyfarar 16. aldar væru okkur eins mikiö viökomandi og leikrit- in miklu myndum viö afgreiöa máliö I besta falli meö þvi, aö halda aö rökræöarinn væri bók- menntafræðingur er villst heföi inn á hliöargötu I faginu, en I versta falli myndum viö telja manninn leiöinlegt fífl. Þegar fjallaö er um tónlist er þvl oft hampaö aö til séu tvær tegundir tónlistar, þ.e. „góö” og „slæm”. reynt aö skapa menningarlega stéttaskiptingu meöal þjóöarinn- ar. Sterkasta vopnið I baráttunni er hlustendakönnun er gerö var aö frumkvæöi Rlkisútvarpsins og leiddi I ljós aö hlustun á klasslska tónlist — I útvarpi — er vægast sagt takmörkuö. Þessi könnun er meira en Iltiö umhugsunarefni. Ef hún speglar tónheyrn þjóöar- innar er meiri ástæöa til aö kvarta yfir þjóöinni en þeirri tónlist sem um er kennt. Viöbrögö þeirra er verja klass- isku tónlistina er mest forherö- ing. Þeir hártoga niðurstöðurnar TÓNLISTAROFSÓKNIR Alltaf leynist meö þjóöinni fólk sem óttast, hatar og ofsækir þaö skásta sem viö hugsum og búum til. Þaö nær ekki andanum fyrir bræöi sem alltaf er réttlætt I nafni „fjöldans” og „almenn- ings”, yfir þvl aö sumir þegnar skuli reyna aö hugsa ofurlítið eins og menn. Þaö er önnur geövilla fjandmanna sæmilegra siöa aö gera sér mat úr því auöviröileg- astaog heimskul^asta sem hver kynslóð buröast meö og deyr und- antekningalaust út meö henni og öft löngu fyrr. A hverjum tlma er I gangi ný- sköpuná verklegum og andlegum sviöum. Þeir sem lifa hverju sinni túlka þannig sjálfa sig og veröld- ina. Og þaöer gertá ýmsan máta, allt frá listrænum og vlsindaleg- um meistarasmlöum sem oft skiljast ekki fyrr en af seinni kyn- slóöum og til alls kyns dægra- dvala sem fást viö llöandi stund frá alls konar sjónarhornum (sumum hundómerkilegum) og ekkert þar framyfir. 1 daglegri og lifandi önn er sllk iöja merk og nauösynleg. En fátt af þessu lifir áfram og veröur framtlöinni verömæti. Af tónlist fyrri alda hefur þaö geymst sem hefur ótimabundiö gildi eins og I öörum greinum lista. Viö leikum og lesum núna Shakespeare en lltum ekki vib reyfurum er settir voru saman af samtlöarmönnum hans og af ýmsum ástæöum sklrskotuöu til Þetta er mest notað til aö sýna fram á aö til geti verið „vond” klasslsk músik og þá „góö” popp- músík. Og þykir þetta bera vott um frjálslyndi. En hér gleymist stór þáttur. Tónlist sem oröin er t.d. hundrað ára og eldri og enn er flutt hefur nær undantekning- arlaust eitthvaö mikilvægt aö flytja. Þaö er eingöngu þess vegna aö hún er flutt. Hljómleik- ar I formi sagnfræöi eru fátlöir. Timinn er mjög áreiöanlegur mælikvaröi á tónlist. Hér I landi bókanna njóta þær nokkurs sannmælis. Hins vegar eru engir eins fundvisir á leiöindi og leiöinlegt fólk,og hefur nú risiö upp heill her leiöindapúka sem ó- notast gegn öllu þvl sem sæmi- lega hefur verið gert I tónlist. Þaö má nú heita hálf-opinber skoöun, aö þaö sem best er itónlist og er slst ómerkilegra en þaö sem skást er á bókum, veröi helst jafnað til hungursneyöa og hallæra. Blaöa- menn slðdegisblaðanna, sem eru höfundar þessarar söguskoðunar breytast hreinlega I umskiptinga er þeir fjalla um klasslska músik, ekki slst I útvarpi. Þessi tónlist er þó jafn snar þáttur I lífi ýmissa Evrópuþjóöa og Passlusálmarnir hjá okkur sem enn eru lesnir I út- varpið, fáum til hrellinga. Fastir dálkahöfundar slödegispress- unnar þreytast aldrei á aö gera klassiska tónlist aö hlægilegri „snobblist”, óskiljanlega öllu „venjulegu” fólki. Þaö er sem sé án þess þó aö kanna málið frekar og bera viö slæmum útsendingar- skilyröum og lélegri kynningu. Margir hafa reyndar veriö meö svipaöar vangaveltur. Rétt eins og tónlist sé aöeins skiljanleg af töluöu eöa rituðu máli! Bókmennt þessarar þjóöar, sem hún hefur montaö sig svo mikiö af, er aö gera hana óöan skrll. Fáum hefur dottiö í hug aö eitthvað sé bogiö yiö tónlistarþroska þjóöarinnar. Eftir könnuninni er hann þó ekki upp á marga fiska. Viö sæjum þaö ef viö settum bókmenntir I staö- inn fyrir tónlist. A Islandi hefur múslk aöeins þekkst I fimmtlu ár. Ef ritöld heföi llka hafist þá, — en ég vona aö samanburðurinn viö bók- menntir sé ekki alltof hæpinn. — En hvernig stendur þá á þvl aö klasslska grein tónlistarinnar veldur öörum eins pirringi, en poppafbrigöiö gert aö fagnaöar- erindi* Þaö sannar aö þjóöin er aö minnsta kosti ekki heyrnarlaus. Margt virðist leggjast á eitt aö gera almennilega múslk aö böli I eyrum þjóöarinnar. Þegar ég var strákur voru söngtlmar I skóla einn óslitinn bófahasar og er kannski enn. Fálæti stjórnvalda hefur loks snúist I nlö eins og sést á þeim lúxusskatti er lagöur var á hljóö- færi og hljómplötur. Afleiöingin er sú aö nú þegar getur bara rlkt fólk hlustaö á músik heima hjá sér. Þarf þá ekki aö spyrja hvaöa hlutverk tónlist mun leika I póli- tiskri sögu framtlöarinnar. Hjá sjónvarpinu viröast engir fá vinnu nema þeir séu fullkom- lega hljóðvilltir af popprugli. Hlutur Utvarpsins er aftur á móti heill harmleikur I mörgum þátt- um sem ekki er tlmi til aö ræöa enda geröi ég þaö einu sinni ann- arsstaðar allýtarlega. En þaö eru síödegisblööin meö fjölmiölakrít- Ikera óöasta I fararbroddi sem halda uppi hatrammastri útrým- ingarherferö gegn ærlegri múslk. Er alveg llfsins ómögulegt hjá tvö hundruö þúsunda manna þjóö aö velja I þau ritstörf sæmilega skynsamlegt og heilbrigt fólk til eyrnanna? Ég er viss um aö síðan slödegis- blööin tóku aö gæla viö lág- mennsku I múslk — eins og ýmsu ööru — hefur tónlistarnautn þjóö- arinnar fariö þverrandi. Verst er að hún virðist ætla aö falla I fast- ar skorður, þannig aö tvær séu tegundir ' tónlistar: poppmúslk eöa góö múslk og svo klasslsk músík eöa vond múslk. Ef þetta er þaö sem koma skal, gætum viö hæglega haft þá viðmiöun eftir tiu ár aö tvær séu greinar bókmennta: út I óvissuna bækur eöa góöarbækur og svo allar aör- ar bækur eöa vondar bækur. Ekki nenni ég aö leggja mat á sllka þróun. En menn geta velt henni fyrir sér.

x

Helgarpósturinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.