Helgarpósturinn - 27.06.1980, Síða 13

hnlrjnrph^fi irinn Föstudagur 27. júnr 1980
„Þau eru sjálfsagt öftruvisi. A
finnska þinginu eru 25% þing-
manna konur. A sama tima eru
Finnar aö ræöa það hvort konur
eigi að fá að halda föðurnafni sinu
eftir giftingu eöa ekki. I dag geta
þær fengiö að halda eftirnafninu
sinu með þvi að hnýta eftirnafn
eiginmannsins aftan í. Þeir sem
ihaldsamastir eru vilja halda þvi
fram að ef konur fái að halda
eftirnafni sinu eftir að þær gifta
sig muni þaö leiða til upplausnar
fjölskyldunnar.”
Eru Finnar gott fólk?
„Agætis fólk, a.m.k. þetta ein-
tak sem ég hef með mér , segir
Borgar og brosir striðnislega
framan i konu sina. „Islendingar
eru að sumu leyti likir Finnum en
að öðruleyti ekki. Þeir eru hjálp-
samari og láta sig annað fólk
máli skipta. í Finnlandi fá menn
að vera I friöi, jafnvel fólk sem
þarfnast hjálpar eins og alkó-
hólistarnir i Helsingfors er bara
látið eiga sig.
Finnar eru lika ein af þeim
þjóðum sem ekki gagnrýna aðrar
þjóðir. Það urðu blaðaskrif út af
þvi I Finnlandi þegar finnskur
ráðherra leyfði sér að gagnfýna
Hefuröu eitthvað reynt að fylgj-
ast með þvi sem gerist. hér
heima?
„Ég hef reynt það en þaö er
ekki alveg hlaupið að þvi. Blöðin
koma i búntum og þaö fara svona
2—3 dagar i aö lesa þau og mað-
ur hefur ekki tlma i það. Svo fjar-
lægist maður með timanum og
fær annað að hugsa um. Þarna
gæti norræna samvinnan komið
til skjalanna. Ég vil endilega nota
tækifærið og reka áróður fyrir
Norðurlandasamvinnunni. Við
Ann erum einmitt hingað komin á
vegum Norræna f'élagsins I
Helsingfors; við erum finnska
sendinefndin á norrænu móti sem
nú stendur yfir i Reykjavik, ef
nota Skyldi orðið sendinefnd, yfir
tvær manneskjur. Almenningur á
Norðurlöndum veit sáralitið um
ibúa hinna Norðurlandanna. A
íslandi vita menn að vísu meira
um veröldina en á hinum Noröur-
löndunum. lslendingar eru sér
þess meðvitandi aö Island er eyja
og reyna fyrir vikið að fylgjast
betur meö þvi sem gerist i veröld-
inni fyrir utan, en Finnar hafa
ekki gert sér grein fyrir þvi ennþá
aö þeir eru eyja."
Finniand er ey|a
Myndir þú segja að Finnland
væri eyja?
„Já^miklu meiri eyja en nokk-
urn timann Island, ekki bara i
menningarlegu tilliti heldur að
öllu leyti. Þeir eiga erfitt með að
komast nema vestur á bóginn og
þar mætir þeim t.d. fólk sem ekki
skilúr þá. Og i Finnlandi fáum við
ekkert miklar fréttir frá Norður-
löndunum Það ætti ekki að vera
svo mikiö fyrirtæki að koma upp
norrænni fréttaþjónustu. Ef
tsland sendi t.d.*út til hmna
Norðurlandanna, 10 minútna
útvarpsfréttapistil um það helsta
sem hér er að gerast svona hálfs
mánaöarlega og fengi i staðinn 10
minútna fréttapistla frá hverju
hinna Norðurlandanna þá væru
Islendingar komnir með 40
minútna útvarpsefni sem kostaöi
þá ekki neitt nema þessar 10
minútna fréttir sem þeir þyrftu -
að leggja i púkkið. Það yrði strax
bót að þessu, þetta gæti verið á
skandinavisku. Þaö er ekki hægt
að hugsa sér betri skandinavisku
en dönsku sem er töluö meö hörð-
um Islenskum hreim. Almenn-
ingur fengi þarna tök á aö fylgjast
betur með frændþjóðum sinum.
I finnska útvarpinu eru þeir t.d.
alveg steinhættir aö segja frá þvi
þó Islenska krónan lækki, það
þykir ekki lengur i frásögur
færandi” segir Borgar og hlær að
þessu sérislenska fyrirbæri sem
hann er blessunarlega laus við að
sinni. En hann er tekinn að ókyrr-
ast og farinn að lita á klukkuna og
blaðamanni Helgarpóstsins er
það ljóst að nú er kominn timi til
að tina saman pjönkur sinar og
kveðja.
allt i einu komin rigning og slydda
og fjöll og fisklykt og þá var
þetta svolitiö erfitt, og mig lang-
aði heim til Islands. En ekki þeg-
ar ég er I Finnlandi, enda liöur
mér gifurlega vel þar og þaö
stendur náttúrulega ( sambandi
við leikhúsið og svo auðvitað
mina ágætu konu”.
Margir vilja álita hjónabandið
úrelt sambýlisform; þú tekur þá
liklega ekki undir það?
„Ég fæ ekki séö að það hafi
komið fram neitf'betra. Það hafa
verið gerðar tilrgunir með stór-
fjölskyldpr eða kommunur. Og
það hefur ekki sýnt sig vera
heppilegra. Menn tala líka um
hjónabandiö stem sambýlisform,
rétt eins og öll hjónabönd séu
eins. Ég held aö hjónabönd séu
jafn mismunandi óg þau eru
mörg. Hjónaband getur llka verið
mismunandi eftir þvi viö hvort
hjónanna þú talar. Það hefur ver-
ið mikil umræða I gangi um þessi
mál á Norðurlöndum og hjóna-
bandið er þá yfirleitt talið vera
þrúgandi fyrir konuna. Sjálfsagt
geta bæði karlar og konur upplif-
að það bindandi að þurfa að
gegna skyldum sínum við maka
og börn. Þaö er erfitt að alhæfa
um þessi mál. Bara álkróna, þó
hún sé ómerkileg og fljóti á vatni
hefur tvær hliðar. Og mannleg
samskipti hversu margar hliðar
hafa þau þá? Alveg óteljandii'
25% linnshra
pingmanna konur
Er mikill munur á jafnréttis-
málum hér og i Finnlandi?
;ki spurning um
u þær réttu per-
m. Ég hef aldrei
afn mikið á sviöi
norskan starfsbróður sinn á sam-
eiginlegum ráöherrafundi land-
anna. Þaö þótti Finnum ósvifni og
einum of langt gengið af finnsk-
um ráðherra. Þeir eru mesta frið-
semdarfólk og ég held aö friðar-
stefna Kekkonens hafi haft mikið
að segja upp á heimsfriðinn að
gera.”
Peningamðlin
hér svipuo og
ð (lairu
Hvernig er að koma til Islands
sem gestur?
„Það sem maður tekur kannski
fyrst eftir eru peningarnir; þetta
eru svo háar upphæðir. Viö höfum
veriö á Italiu og þetta er svolitiö
svipaö. En dýrtiöin hér er
kannski ekki eins mikil og upp-
hæðirnar gefa tilefni til að halda.
Þaö er t.d. ódýrt að fara I laugina
og hitakostnaðurinn á hitaveitu-
svæðunum hér er ótrúlega litill, ef
maður hugsar um alla þá peninga
sem t.d. Finnar þurfa að eyða i
upphitun”.
leikhúsfólk er besta fólk sem ég
þekki. En það er oft erfitt fyrir
ungt fólk sem ekki þekkir til að
koma inn i hóp eins og Lilla
Teatren og það eru dæmi þess að
það hafi farið illa. Aö við höfum
ekki fundiö leiöina að viðkomandi
manneskju og hún ekki að okkur.
Kröfurnar eru það miklar að það
verður að vera töluverö harka i
þessu. Þaö er eins og La'ngbacka
segir „Það tekur þig ekki nema 10
sekúndur að segja þessa setningu
en i þessar 10 sekúndur gerist
ekkert annaö á Lilla Teatren en
þaösem þú ertaðsegja.” Þaðmá
ekkert út af bera og engin keðja
er sterkari en veikasti hlekkur-
inn”.
Ertu taugaóstyrkur þegar þú
átt að fara inn á sviöið?
„Já, ég held að allir séu það.
Það fer ekkert af með timanum.”
Þvi er stundum haldið fram að
leikarar séu alltaf að leika, ert þú
að þvi?
„Ég held ég nenni þvl ekki ef ég
fæ ekki borgað fyrir það. En það
er almennt álitið að leikarar séu
alltaf að leika. En þeir eru bara
manneskjur og geta ekki alltaf
veriðísviðsljósinu. Og ég held að
leikarar geti ekkert frekar en
aðrir dulið það hvernig þeim er
innan brjósts; þvert á móti þvi
yfirleitt eru leikarar mjög tifinn-
inganæmar verur.”
Pigning og siydOa og
pá langaöi mig heim
Hefur þú aldrei heimþrá?
„Ég hef ekki heimþrá þegar ég
er I Finnlandi, en skömmu fyrir
siðustu jól var ég I Bergen i leik-
för og þá fékk ég heimþrá. Þá var