Helgarpósturinn - 08.08.1980, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 8. ágúst 1980. Ji&lgarpósturinn.
Umsjón: Sigurveig Jónsdóttir
Arni og Pétur
HJÓLREIÐAR
SKELLINÖÐRURNAR VÍKJA
FYRIR 10 GÍRA HJÓLUM
BLÓMARÆKT
„Ahuginn er
fyrir mestu”
segir Kristinn Helgason áhugamaður
um dalíuræktun
,,Þaö er engin blómategund
sem kemst i hálfkvisti viö dal-
iurnar hvaö fjölbreytileika snert-
ir,” sagöi Kristinn Heigason inn-
kaupastjóri hjá Skipaútgerö
rikisins, en hann er mikill áhuga-
maöur um garöyrkju og þá sér-
staklega daliurækt.
Fyrir 13 árum stofnaöi Kristinn
Daliuklúbbinn, sem hefur starfaö
siðan meö miklum blóma. Krist-
inn var þá formaður Garöyrkju-
félagsins og hugsaði hann sér
Daliuklúbbinn sem sérhæföan
klúbb innan Garöyrkjufélagsins
og taldi aö i honum yröu aöeins 5-
10 áhugamenn. Reyndin hefur
oröiö sú, aö klúbburinn hefur
starfaö aiveg sjálfstætt og klúbb-
féiagar hafa yfirleitt veriö um 40
talsins. Formaöur klúbbsinsnU er
Aslaug Pétursdóttir.
„Við teljum áhugann vera fyrir
mestu,” sagði Kristinn. „Þess
vegna er hann eina skilyröiö fyrir
þátttöku i klúbbnumu Ef viö verö-
um vör viö aö menn séu aöeins i
klúbbnum til aö fá ódýra lauka,
eru þeir fljótt útilokaöir. Hins
vegar skiptir engu máli þótt fólk
viti ekki mikiö um daliuræktun.
Hinir klúbbfélagarnir hafa bara
gamanafað miölaaf sinum fróö-
leik.”
Kristinn sagöi, aö um 60þúsund
mismunandi tegundir dalia væru
Kristinn hefur ræktaö 7-800 af-
brigðiaf dallum. Hérer hann meö
eitt þeirra.
nú til skráöar, en sjálfur hefur
hann ræktaö 700-800 tegundir
siöan hann byrjaði aö stunda
þetta áhugamál fyrir 20 árum.
Daliuklúbburinn pantar daliu-
lauka erlendis frá fyrir félags-
menn sina og auk þess skiptast
menn á plöntum á hverju vori.
Fljótlega þótti mönnum stakkur
klúbbsins of þröngur og þá var
fariðútí fleiriblómategundir, svo
sem animónur, begóniur og ýmsa
runna, sem ekki hafa verið
reyndir hér áður. Kristinn kvaö
margtskemmtilegthafa komið út
úr þvl.
Núna er unniö að þvi aö taka
saman yfirlit yfir þær runna- og
blómategundir, sem félagarnir
hafa reynt hérna og þá ætti að
koma I ljós, hvaöa tegundir una
sér vel viö islensk skilyröi.
Á hverjum vetri eru haldnir 5
fræöslufundir i klúbbnum, þar
sem sérfræöingar gefa góö ráö og
myndir frá sumrinu eru skoð-
aðar. A vorin eru sérstakir
plöntuskiptafundir. Þá koma allir
félagarnir meö plöntur, sem þeir
hafa grisjað hjá sér og fá þeir jafn
mörg númer og piönturnar eru
margar. Siöan er haldin eins
konar tombóla um plönturnar. A
haustin eru svo haldnir blóma-
fundir, sem eru öllum opnir. Þeir
eru haldnir I stóra skálanum i
grasagarðinum i Laugardal og
þar eru sýnd blóm og skreytingar
og verölaun veitt fyrir stærstu og
fallegustu blómin. Þessa fundi
sækja fleiri hundruö blómaaödá-
endur.
Auk alls þessa fara félagar i
Daliuklúbbnum i heimsóknir I
garða hvers annars á sumrin og
tvisvar hefur verið farin hópferð
til Englands og Skotlands. Þar
voru skoðaöar gróörarstöðvar og
garðyrkjuáhugamenn heimsóttir.
Allt þetta starf ber vott um
mikinn áhuga og árangurinn læt-
ur ekki á sér standa. 1 garöi
Kristins og gróöurhúsum má sjá
mikinn fjölda af stórum og fal-
legumdalium í ýmsum afbrigö-
um. Auk þess eru þar rósir af
mörgum geröum og blómstrandi
runnar. Þaö ætti engum aö leiöast
i þeim garöi.
Aö undanförnu hefur ný della
veriö aö ryöja sér æ meira til
rúms hér á landi. Þetta eru hjól-
reiöar á 10 gira hjólum, en þau
virðast vera aö útrýma skelli-
nöörunum aö mestu. Unglingar,
og reyndar fullorönir lika, þeys-
ast nú um allar götur á þessum
hjólum og sennilega hafa aldrei
áður sést svo mörg hjól á götum
Reykjavfkur, svo dæmi séu tekin.
Árni Eirikur Bergsteinsson og
Pétur Magni Jóhannsson eru
meöalþeirra, sem hafa komið sér
upp 10 gira hjólum. Þeir eignuö-
ust hjólin i vor og hafa siðan notað
allar sinar frlstundir til aö hjóla.
„Viö höfum alltaf átt hjól, en
þetta er þaö nýjasta og besta og
viö höfum hjólað meira eftir að
við fengum 10 gira hjólin,” sögöu
þeir. Hjólin þeirra eru frá Stell-
master I Taiwan og DBS i Noregi.
A þeim eru hraöamælar, sem
sýna mest 60 km hraöa. Þeir
félagarnir segjast oftast hjóla á
40—45 km hraöa og sjaldan kom-
ast hærra, enda aðstæður ekki
sem bestar hér.
„Þaö er erfitt að hjóla á götun-
um hérna,” sögðu þeir. „Þaö er
stöðugt flautað á mann og svinað
fyrir mann. Bilstjórarnir taka
ekkert tillit til hjólreiöamanna.”
Sem betur fer viröast lög-
gæslumenn ekki taka mjög hart á
þvi aö fólk hjóli á gangstéttum,
þótt slikt sé ólöglegt. Full þörf
viröist vera á að gera eitthvaö i
málum hjólreiðafólks, annaö
hvort að heimila hjólreiðar á
gangstéttum, eða leggja sérstak-
ar hjólabrautir. Reyndar verður
ekki séð að hjólreiöamenn séu
mikiö fyrir gangandi vegfarend-
um á gangstéttum utan miöbæj-
arins. Slysahættan er alla vega
minni.
Þeir Árni og Pétur sögðust nú
ekki nota alla 10 girana. Mest
nota þeir 2. og 5. gírinn. En gir-
arnir auövelda mönnum feröina
upp brekkur og þegar bein braut
er framundan gefur efsti girinn
góöan hraða.
„Þetta eru mjög skemmtileg
hjól,” sögðu þeir félagarnir og
bættu þvi viö, að þeir þekktu
marga eldri stráka, sem hefðu
fengiö sér svona hjól nýlega.
Meiraaö segja tvitugir strákar fá
sér frekar 10 glra hjól en bil. Það
munar lika svolitlu á verði, svo
ekki sé talað um rekstrarkostnað-
inn.
Skemmtileg eru peðin 2
1 siöasta þætti hurfum við frá
þeirri stöðu sem myndin sýnir
og spurningunni hvernig skákin
fer, ef hvítur á leik.
Ég lagöi þetta dæmi einu sinni
fyrir tvo unga vini mina,
nokkuö kræfa hraöskáka-
menn og bað þá að tefla
éíram. Þeir gerðu það og
ívrsta tilraunin fór þannig: 1.
Kg3 Ke2 2. Kg4 Kf2 3. Kxg5
Kxf3 4. Kf5 e4 og svartur
vinnur. En hvltur var fljótur
að sjá aö hann gat bætt tafl-
mennsku sina: 1. Kg3 Ke2 2.
Kg2! Ke3 3. Kg3 Ke2 4. Kg2
Kel 5. Kgi! og heldur jafn-
tefli.
Hvorugur kom auga á aö
svartur getur teflt betur, enda
lágu þeir ekki lengi yfir
þessu: 1. Kg3 Kel! 2.Kh3 Kf2
2. Kg2 Ke2og nú veröur hvit-
uraö láta undan: 3. Kg3 Kxfl
4. Kh3 Kf2 5. Kg4 Kg2 Og
svartur vinnur.
Eins og flestir vita er þaö kallaö
andspæni þegar kóngarnir
standa hvor andspænis öðrum
eins og hér áöan á e2 og g2. Þá
veröur sá aö vlkja sem leikinn
á. Galdurinn er þá sá aö láta
andstæöinginn eiga leik þegar
kóngarnir standa i andspæni.
Sé þetta ljóst er ekki mikill
vandi aö betrumbæta tafl-
mennsku hvits i dæminu hér á
undan: hann verndar peöiö sitt
best meö þvi aö fara frá þvi i
bili:
1. Khl!
Nú getur hvitur alltaf mætt
svarti i andspæni: 1. — Kel 2.
Kgl eöa 1. — Ke2 2. Kg2. ögn
vandasamara veröur tafliö ef
svartur reynir 1. — Kd2. Þá
dugar Kg2 ekki vegna Ke2. En
hvitur leikur 2. Kh2! Kd3
3. Kh3! — ávallt reiöubúinn aö
mæta svarti i andspæni.
Kannske sakar ekki að geta
þess aö 1. Khl er eini leikurinn
sem nægir til jafnteflis. Kóngur-
inn fer á samlitan reit viö nafna
sinn.
Ef t.d. 1. Kh2 vinnur svartur
meö 1. — Kd2og nú er þaö hann
sem heldur andspæninu. Til
dæmis • 1. Kh2 Kd2 2. Kh3 Kel 3.
Kg3 Kfi og nú er peöið fyrir
kónginum svoaöhann verðuraö
vikja.
Og hér kemur svo ævagömul
peöaþraut handa þeim sem
ekki eru orönir þreyttir á
peöunum. Hvltur á aö vinna.
Hann getur mátaö I um þaö
bil 18 leikjum, ef ég hef talið
rétt. En þaö er óþarfi aö láta
leikjafjöldann hræöa sig, hug-
myndin er einföld og er end-
urtekin aftur og aftur. Ef ein-
hver skyldi veröa I vandræö-
um meö lausnina, má finna
hana aftast.
Eins og ég gat um i upphafi
þessa spjalls um peö hafa peöin
eitt fram yfir aöra menn skák-
borðsins: Þau eiga sér draum-
inn um nýja tilveru sem drottn-
ing eða eitthvert annað mikil-
menni, ef þau komast alla leiö
upp i borð. Þessi draumur rætist
stundum þegar minnst varir og
getur þá skipt sköpum. Ein-
hverntima rétt eftir aldamótin
siöustu var þessi skák tefld
vestur i Bandarikjunum:
1. d4-d5 4. Rc3-cxd4
2. c4-e6 5. Bxb8-dxc3
3. BÍ4-C5 g. Be5-cxb2
og nú gafst hvltur upp, þvi að
hótunin Bb4+ kostar hann hriSi-
inn.
Svolitið flóknara tilvik átti sér
staö I skák milli kunnra tafl-
meistara á alþjóðaskákmóti i
Karlsbad 1911.
Schlechter : Perlis
1. d4-d5
2. Rf3-Bf5
3. C4-C6
4. Db3-Db6
5. cxd5-Dxb3
6. axb3-Bxbl
7. dxc6!
Og nú sá Perlis hættuna og lék
Rxc6. Þannig slapp hann með
eins og hann hefur sjálfsagt
hugsaösér iupphafi: 7. — Be4 8.
Hxa7!! Hxa7 9. c7 og vekur
drottningu i næsta leik hvernig
sem svartur fer aö.
Aö jafnaði þykir þaö ekki góö
taflmennska aö leika peðum of
oft I byrjun tafls, einkum áöur
en hervæöingu er aö ööru leyti
lokiö. En einu sinni tókst
Marshall aö leika engu ööru en
peðum fyrstu fjórtán leikina i
skák og vera þá kominn meö
vinningsstöðu!
Marshall : Rogosin
New York 1940
1. e4-c5 6. c3-Re6
2. b4-cxb4 7. e5-Rd5
3. a3-Rc6 8. c4-Rdf4
4. axb4-Rf6 9. g3-Rg6
5. b5-Rd4 10. f4
Staöan eftir 10. f4. Svartur af-
ræöur aö fóma riddara.
10 .. Rxf4 13. h4-e6
11. gxf4-Rxf4 14. h5
12. d4-Rg6
Skák: Guðmundur Arnlaugjion — Spll: Frlðrlk
— Söfnun: Magnl R. Magnússon — Bllar: Þorg
Gestsson
Skák
I dag skrifar Guðmundur Arnlaugsson um skák