Helgarpósturinn - 08.08.1980, Blaðsíða 22

Föstudagur 8. ágúst 1980. —he/garpásfurínru
22
T/LRAUNAL/ST AÐ
KORPÚLFSSTÖÐUM
Lengi hefur rikt nokkuö und-
arlegt sambandsleysi milli nor-
rænna listamanna. Þessi lönd
sem byggja samfélagsform sitt
á áþekkri menningararfleifö,
hafa þróast i listrænum efnum
viö fádæma litiö samstarf sin i
millum. Þrátt fyrir viötæka
kynningu gegnum norrænt
menningarsamstarf, samsýn-
ingar af hvers konar tagi og
mikiö upplýsingastreymi, hefur
litiö samstarf komist á meöal
listamanna þessara þjóða. Þótt
mikill samgangur hafi verið
milli islenskra og danskra
myndlistarmanna fyrr á tim-
um, var þaö einstefna.'lslend-
ingar héldu til náms í Kaup-
mannahöfn, ilentust þar um
lengri eða skemmri hriö, en
slitusvosamskiptum þegar þeir
komu aftur út. Hingað komu fá-
rami menningarsjóöurinn hljóp
undir bagga og veitti styrk.
Lagt var á ráöin um sýningu
sem færi land úr landi yfir sum-
artimann, þannig aö listamenn-
irnir ynnu hana i sameiningu á
hverjum staö fyrir sig. Sýning-
arhaldiö spannar þvi fimm ár,
þ.e. sýning i hverju þátttöku-
landi aö sumri til. Fastur kjarni
um 30 listamanna mun fylgja
sýningunni allan timann. Viö
þennan kjarna mun svo bætast
hópurfrá þvilandisem sýningin
fer um. Þegar hefur veriö gefin
út 200 bls. bók, þar sem lista-
menn eru kynntir meö verki
hvers og eins. Þessari útgáfu-
starfsemi veröur fram haldið
stig frá stigi, þannig aö viö lok
sýningarinnar mun hvert atriöi
hennar vera skrásett.
Frá Norræna menningar-
sjóönum hafa sýnendur fengiö
um 75.000 danskar krónur, auk
30.000 dk. kr. sem hópurinn fékk
irDanir. Hiðsama gildir um hin
Noröurlöndin. Frumkvæöiö aö
nánum tengslum milli
skandinaviskra myndlistar-
manna vantaöi, þeir sóttu frek-
ar á fjarlægari miö.
Fyrir tveimur árum, að lok-
inni sýningu íslenskra lista-
manna i Málmey, kynntust
hjónin Rúri og Jón Gunnar
dönsku listamönnunum Henrik
Pryds Beck og Jörgen Humle.
Þetta var i Kaupmannahöfn,
nánar tiltekið i gömlu pakkhúsi
viö Sikið. Þar haföi hópur
danskra myndlistarmanna sett
upp verkstæöi undir heitinu
Kanal 2/Galleri 38. Þama fóru
fram vibræður og siöar nokkurs
konar ráöstefna, þar sem Nor-
til útgáfu og ráöstefnuhalds.
Menntamálaráöuneytiö hefur
veitt 2.000.000 — til sýningar-
innar og Reykjavikurborg hefur
veitt listamönnunum ómetan-
lega aöstoð.
Þegar ég átti leiö fram hjá
Korpúlfsstööum, þar sem sýn-
ingin skyldi opnuö tveim dögum
siöar, voru allir i óöa önn viö
undirbúning. Mátti sjá ýmis
verk, þegar uppsett i Korpúlfs-
staöatúninu. Akjósanlegri staö
til umhverfissýningar er vart
hægt að hugsa sér. Viö 50 verk
sem standa munu á túninu,
veröa performansar, kvik-
myndir, litskyggnur og bækur
gestum til glöggvunar. Sýningin
veröur þvi i staðbundnu og
Aöeins örlitil hreyfing eftir Erling Rohde I forgrunni myndarinnar.
Korpúlfsstaöir i baksýn.
Cul — de — sac III eftir ólaf Lárusson.Gerningur — skúlptúr. Log-
andi pýramidi úr viöi, gleri, plasti og heyi.
hreifanlegu formi. „Experi-
mental Environment 1980”
byggir á ólikum nútimastefnum
áttunda áratugarins.
Þaö má segja að hér séu allir
straumar og stefnur nútima til-
raunalistar. Onnur eins sýning
hefur ekki veriö haldin á Norö-
urlöndum, tjáöi ólafur Lárus-
son mér, meðan hann hvildi sig
frá gerö 15 metra verks úr tréi
o g g 1 e r i .
Þetta er allt Rúri aö þakka,
sagöi Niels Hafstein, formaöur
Nýlistasafnsins. Rúri frábaö sér
þessu lofi og kvaö ósérplægni
hópsins og sjálfboöaliösstarf
allra sýnenda við þessa sam-
vinnu, undirstööu slíkrar sýn-
ingar.
Þaö hefur verið dýrt fyrir er-
lendu sýnendurna aö koma
hingaö, en neyslan er f lágmarki
og samhjálpin mikil, sagöi Rúri
að lokum.
Kort af sýningarsvæði
Experimental Environment
1980 mun fást aö Korpúlfsstöö-
um.
Könnun á landslagi i tima og rúmi eftir An titils eftir Grétar Reynisson. Ljósmyndun Valdis
Helga Röed. Háar stangir úr viöi meö ljós óskarsdóttir.
á endunum.
Hallgeröur + skreiö + hveiti, gerningur eftir Mette Aarre. Efni
sem notaö er f verkið: skreiö, hveiti, netabútur, jökulbrot frá Græn-
landi og margt fleira.
Djöflar og aðalsmerm
Það var mikil upplifun aö
hlýða á sveitir hertogans af
Ellington og greifans af Basie
sama kvöldiö i Regnboganum
og ekki spillti fyrir aö heil
djöflahjörð frá Kansas City
skemmtu sér og öörum á hvita
tjaldinu og fóru þar fremstir Joe
Turner, blúsbeljarinn mikli og
Jay McShann, einhver ágætasti
blúsbúggapianisti sem enn er
uppistandandi, en meira um þá
seinna.
Myndin er að miklu leyti tekin
i fhi-klúbbi þeirra Kansas-
manna. Þar rifja kapparnir upp
endurminningar um menn og
málefni og blása i lúðra, slá
strengi og þenja húðir. Count
Basie, Big Joe og Jay McShann
eru þarna. Gamlir kappar eins-
og altistinn Buster Smith (var i
Bláu djöflum Walter Pages),
trombónuleikarinn Eddie Dur-
ham ( sem lék lika á gitar og
var einn fyrstur til að nota raf-
Fyrir djassgeggjara voru
myndir þessar: The Last of the
Blue Devils um Count Basie og
Kansasi City liöiö og Duke on
the Koad hápunktur hinnar
stórmerku bandarfsku heimild-
arkvikmyndaviku i Regnbogan-
um. The last of the Blue Devils
eftir Bruce Ricker er trúlega ein
best gerba djassmyndin til
þessa, en þaö hefur æöi oft veriö
misbrestur á aö listgildi djass-
kvikmynda hafi veriö i réttu
hlutfalli viö listgildi efniviðsins.
Þvi miöur var ])aö ekki breib-
tjaldseintakiö i sterió sem hér
var sýnt en hvaö um þaö: bláa
sveiflan komst vel til skila.
gltar i heiminum), tenoristinn
Herman Wardelog trommarinn
Ernie Williams (voru meö
Benny Moten einsog Basie),
gamlir Jay McShann kappar
einsog tenoristinn Paul Quinic-
hette (seinna meö Basie),
bassaleikarinn Gene Ramsey,
trommuleikarinn Baby Lovett
og söngvarinn og trommarinn
Jessie Price. Þarna er fiölarinn
Claude Williams sem lék meö
Andy Kirk (hann lék á gitar hjá
Count Baise 1937), meist-
aratrommari Basiebandsins Jo
Jones kom i heimsókn og
parkeraltistinn Charlie McPer-
son hyllti lærifööur sinn.
Minningarnar streyma fram:
„Les (ster Young) var einstak-
ur þvi hann skapaði sérstakan
stil sem var ööruvisi en still
allra annarra’,’ segir Basie og
Lester birtist á tjaldinu meö
kýttar heröar og saxinn eilitið á
ská, þessa furöulegu blástur-
stellingu vandist hann á þegar
hann lék á þröngu sviöinu i Reno-j
klúbbnum I Kansas City. Lest-
er er alltof stutt á tjaldinu en
Charlie Parker, fyrrum liös-
maöur Jay McShanns blæs
lengur og McShann segir frá
hvernig hann fékk viðurnefni
sitt Bird: „Parker var vanur aö
kalla hænsni Yardbird. Eitt sinn
var bandiö á leiö til Lincoln þeg-
ar viö ókum yfir hænu. Párker
náöi i hænuna og á næsta hóteli
lét hann sjóöa hana handa
mannskapnum.” »
Svo er Basiebandiö sýnt á tón-
leikum i mars 1975. Basie og Mr.
Rythm, gitarleikarinn Freddie
Green, sjá um sveifluna og
sólóistarnir trylla, Bobby Mit-
chell, Erik Dixon aö ógleymd-
um Jimmy Forrest sem fer á
kostum i lagi sinu Night Train,
sem aö visu er aö hluta stoliö úr
Happy—Go—Lucky Local kafla
Deep South svitu Ellingtons. Og
myndin endar á geggjuöu One
’O Clock Jump, McShann og
Basie bandanna.
Duke on the Road eftir Robert
Drew er mun siöur gerö en
mynd Bruce Ricker um Bláu
djöflanna. Þaö er synd aö ekki
skuli hafa veriö gerö fullboöleg
heimildamynd um þetta höfub-
tónskáld aldarinnar, nægur er
efniviöurinn. Vel hefur tekist aö
festa frásagnarlist Ellingtons á
þessa filmu, sem tekin er 1967,
en verr tónlistina. Myndin hefst
er verib er aö gera Duke aö heib-
ursdoktor viö Yale háskólann
(hann var heiðursdoktor viö 15
háskóla auk annars titlafargs er
á hann hlóöst). Siðan sjáum viö
bandiö á tónleikum. Ellington
hristir standarkokteilinn og
Lawrence Brown biæs Do
Nothin’ till You Hear from Me.
Mörg atriöi myndarinnar eru
minnisstæö: sóló Johny Hodges
i upptökustúdiói RCA-Victors,
svipbrigðalaus að vanda er
draumfagur sólóinn er blásinn,
enda rann cherokeeblóð i æðum
hans, bandið tryllir i Traffic
Jam.Ellington rifjar upp fyrsta
tónverk sitt Soda Fountain Rag,
stendur upp frá flýglinum og
segir: „Ég hef ekki lengur fing-
ur til aö leika þetta.” Brot úr
fyrsta helgikonsert Ellingtons:
ilutt er In the Beginning God og
trompet Cat Andersons og
barrytonsaxofónn Harry
Carneys brúa himin og jörö.
Þegar mynd þessi var gerö
lést Billy Strayhorn, hægri hönd
Ellingtons: „William Thomas
Strayhorn mesta stórmenni
allra tima»’ sagöi Ellington viö
lát hans og varð aldrei samur
maöur á eftir aö Strayhorn hætti
aö útsetja meö honum fyrir
bandiö. Myndinni lýkur á trlóút-
gáfu á verki Strayhorns og
kynningarlagi Ellingtons: Take
the „A” Train. Þvilikur pianisti
Duke Ellington. Framúrstefnu-
maöur alla ævi.
Stórbandsjassistarnir — EUington og Basie