Helgarpósturinn - 09.01.1981, Blaðsíða 11

helrji=>rpn^fi irinn F°studa9ur» januar i98i
Smygl 3
lögregluþjón i sinni heimabyggð
að fara að afgreiða heilt skip og
komi i veg fyrir að smygl berist
ekki á land. Það er raunar von-
laust verkefni. Sveitir tollvarða
verða að vera til aðstoðar. Og þá
væru hreyfanlegir leitarflokkar
besta lausnin.”
Tollgæslustjóri sagði að það
kæmi fyrir að tollverðir væru
sendir á landsbyggðarhafnir til
leitar. Það hefði m.a. gerst i
haust og þá fundist umtalsvert
magn t.d. á Hofsósi og i Vest-
mannaeyjum. Nokkrir tollverðir
sem talað varvið, sögðu þó að allt-
of litið væri gert af þessu og i þau
skipti, sem þ;að væri gert þá
brygðist það ekki að komið væri
upp um stórfellt smygl. •
Kristján Pétursson sagði, að nú
lægu frammi tillögur frá honum
um bætt eftirlit á Keflavikurflug-
velli. ,,Ef þær komast i gagnið, er
það min skoðun að tollgæslan á
Keflavikurflugvelli verði allsterk
og öflug,” sagði hann. ,,1 dag er
hún þrátt fyrir það mun öflugri en
ef litið er til tollgæslunnar i
Reykjavik. Þar er ýmsu ábóta-
vant.”
17 þúsund spíraflöskur.
Fyrir fimm árum komu þeir
Kristján og Haukur Guðmunds-
son þáverandi rannsóknarlög-
reglumaður upp um smygl á 17
þúsund flöskum af spira. Þessu
hafði verið smyglað á fimm skip-
um. ,,Við upplýstum þetta mál á
rúmri viku, en höfðum undir-
byggt rannsóknina áður,” sagði
Kristján. „Þetta er samsvarandi
magn i smyglmálinu og tollgæsl-
an i Reykjavik flettir ofan af á
sex árum. 1 kjölfar þessa fór ég
þvi að hugsa minn gang og þótti
með endemum hvað tollgæslunni i
Rvik yrði litið ágengt i störfum
sinum. Sendi ég þvi dómsmála-
ráðuneytinu bréf, þar sem ég fór
fram á, að gerð yrði gagnger út-
tekt á tollgæslunni og störfum
hennar, þannig að það yrði upp-
vist hvar hundurinn lægi grafinn
og hvaða ástæður mætti rekja til
árangursleysisins. Þetta bréf
mitt var svæft af kerfinu og að-
gerðir urðu engar.”
Kristján lagði einnig áherslu á,
að þrátt fyrir fjármagnsleysið og
sinnuleysi fjárveitingavaldsins i
þessum efnum þá mætti stórum
lagfæra starfsaðferðir og hugs-
unarháttinn innan tollgæslunnar.
,,Ég lit svo á, að of litið sé gert að
þvi að rannsaka málin i landi,
rekja sig frá einni smyglaðri
áfengisflösku, i gegnum sölu-
hringina og siðan að skipshlið.
Það þarf ekki endilega að byrja
við skipshlið.”
Tollgæslustjóri sagði starfandi
rannsóknardeild við embætti sitt
og störfuðu þar tveir menn.
Þeirra hlutverk væri m.a. að leita
upplýsinga i landi og vera vak-
andi gagnvart smyglvarningi i
umferð. Þá sagði Kristinn toll-
gæslustjóri að ágætt samstarf
væri við lögreglu i þessu sam-
bandi.
Upplýsingamiðlun títil?
Helgarpósturinn spurði Hall-
varð Einvarðsson rannsóknarlög-
reglustjóra hvort rannsóknarlög-
reglan fengi mörg mál til
meðferðar á ári hverju, sem
tengdust notkun eða dreifingu á
smygluðu áfengi. Hann kvað ekki
svo vera.
Hann var einnig- spurður hvort
RLR hefði náið samband við toll-
gæsluna varðandi gagnkvæma
upplýsingamiðlun. ,,Já, það er
samvinna milli þessara aðila,
enda þótt ekki sé skipulagður
háttur þar á,” svaraði Hallvarð-
ur. „Það er gert ráð fyrir slikri
gagnkvæmri upplýsingamiðlun
milli i lögum um RLR, en eflaust
má segja að þarna megi gera bet-
ur en verið hefur.’”
Guðmundur Gigja hjá fikni-
efnadeild lögreglunnar i Reykja-
vik, sagði fikniefnadeildina vera i
misgóðum tengslum við hinar
ýmsu deildir tollgæslunnar. „Við
höfum t.a.m. prýöilegt samstarf
við tollgæsluna á Keflavikurflug-
velli, en á sumum öðrum sviðum
mætti ástandið vera mun betra,”
sagði Guðmundur.
Dópiö sjóleiöina?
Ekki kvaðst Guðmundur Gigja
hjá fikniefnadeild lögreglunnar
geta fullyrt að fikniefnum væri i
auknum mæli smyglað á kaup-
skipum til landsins. „1 þeim til-
fellum sem viö höfum upplýst
mál, þar sem meiriháttar magn
er i spilinu, þá er það orðið al-
gengt að i ljós komi, að efninu
hafi verið komið til landsins sjó-
leiðina til hafna úti á landi.”
Það liggur i hlutarins eðli að
leit að fikniefnum i nokkur þús-
und tonna skipi er erfið og von-
litil. Það er eins og að leita nálar i
heystakki eða ef raunhæfri sam-
liking Guðmundar Gigja er
notuð: „Eins og aö leita. að
tveimur smjörlikisstykkjum i
stóru skipi”. Slik leit verður
aldrei framkvæmd með neinni al-
vöru, nema hundar séu notaðir.
Slikir hundar eru ekki fjölmennir
á landinu i dag og þvi fátt til varn-
ar.
1 athugun Helgarpóstsins
nefndu nokkrir aöilar þaö, bæöi
sjómenn og jafnvel tollverðir —
að litill sem enginn metnaður
virtist fyrir hendi innan tollgæsl-
unnar. Nokkrir nefndu einnig
möguleikan á þvi, að tollvörðum
væri mögulega umbunað af
smyglurum fyrir að sýna linkind
og sljóleika i starfi. Helgar-
pósturinn vill þó eindregið taka
fram, að ekki gátu þessir menn
fundið fullyrðingum sinum stað
né tilgreint dæmi þessum tilgát-
um sinum til stuðnings og hlýtur
slikt þvi að teljast markleysa ein
meðan annað kemur ekki i ljós.
Milljarðar á ari.
Eitt er þó ljóst hvort sem
mönnum likar betur eða ver og
hvaða aðila sem um er að kenna:
Tollgæslan og löggæsla þessa
lands almennt stöðvar aðeins litið
brot þess ólöglega innflutnings
sem inn i landið flýtur. Ef 17
þúsund spiraflöskumálið þeirra
Hauks Guðmundssonar og Krist-
jáns <Pétursssonar sem snerti
fimm skip, er einhver viðmiðun
þegar reynt er að imynda sér
hvað kemur inn i landið af smygl-
uðu áfengi á ári hverju, þá má
telja að aðeins með islensku
kaupskipunum, sem eru um 60
talsins.komiá árihverju eitthvað
i kringum 120 þúsund áfengis-
flöskur. Þessi tala gæti veriö mun
hærri og ef til viil lægri, en
áfengi er aðeins hluti góssins.
Ekki má gleyma bjórnum, tóbak-
inu, matvörunum, fikniefnunum,
skartgripunum, ) fatnaðinum,
heimilistækjunum og öllu hinu.
Verðmæti þessara hluta skiptir
milljörðum og aftur milljörðum á
ári hverju.
Sagan segir okkur aö þaö hafi
jafnan verið eins konar þjóðar-
iþrótt eyþjóða að stunda smygl.
Hóf er þó best á öllu. Viö skulum
ljúka þessurn vangaveltum mef
sögu, sem blaöið heyröi irá
ónefndum tollveröi. Helgarpóstui
selur söguna ekki dýrar en hanr
keypti hana. En tollverðinurr
mælist á þessa leið: „Ég sá skip
stjóra á einu kaupskipanna
landi, ekki alls fyrir löngu. Méi
var þá sagt aö hann væri i veik
indafrii. Við skipi hans tók þá 1
stýrimaður og var hann auðvitai
hæstánægður meö aö fá skip
stjóratitilinn með öllum þeinr
friðindum, sem honum fylgja
nokkra túra. En embættið fékl
hann ekki ókeypis —langt þvi frá
„Veiki skipstjórinn i landi, lét
nefnilega skipiö ekki kvaðalaust
hendur stýrimannsins. Sá siðar
nefndi varö að sjá svo um a>
„veiki" skipstjórinn i landi fengi
4 kassa af spiritusi eftir hverj;
ferð. Skipið fór tvær íerðir i mán
uði og söluverðmæti spirans sem
skipstjórinn fékk i hendur vegn;
landlegu sinnar er eitthvað
kringum 700 þúsund kronur á
mánuði. Dágóður aukabónus
„veikindafrii.”