Helgarpósturinn - 26.06.1981, Qupperneq 6

Fæðing fleirbura vekur alltaf
talsverða athygli. Og þeim mun
fleiri börn sem ein og sama
konan elur f einu þeim mun
meiri athygli vekur það, enda er
líðni slfkra viðburða f öfugu
hlutfalli við fjölda buranna. i
rauninni er þetta skýrt dæmi
um hefðbundið frettamat í fjöl-
m iðlaheiminum.
Samkvæmt þessu sama
fréttamati verða lika fleirbura-
fæðingar stöðugt meira frétta-
efni. Astæðan er sii, að hér á fs-
landi og viðar I „velferðar-
rikjum nútimans” hefuríæðing-
um fækkað jafnt og þétt.
1 skýrs'u sem læknarnir
Gunnlaugur Snædal og Gunnar
Biering læknir og Helgi Sig-
valdason verkf ræðingur tóku
saman fyrir árin 1881-1970
kemur i' ljós, að á fyrsta áratug
þessattimabils urðu 329 tvibura-
fæöingar og fjórar þriburafæð-
ingar af 22.238 fæðingum.
Siðasta áratuginn voru tvibura-
fæðingar 452 og fleirburafæð-
ingar átta af 45.274 fæðingum.
Aöeinseinir fjórburar fæddust á
þessu timabili. Það var á ára-
tugnum 1951—60.
— Fleirburafæðingum fækk-
aði nokkuö um tima en f jölgaði
svo aftur. Ensamtsem áður eru
þær mun fátiðari á siðustu ára-
tugum en áöur var, miðað við
fjölda fæðinga, sagði Gunn-
laugur Snædal i samtali við
Helgarpóstinn.
Aö sögn Gunnlaugs er taliö
beint samband á milli fækkandi
barneigna hjá konum yfirleitt
og fjölburafæöinga. Möguleik-
arnirá þvi aö kona, sem hefur
átt mörg börn, eignist fleirbura
eru mun meiri en hjá þeim sem
eiga fá börn. Og að sjálfsögðu
eru f leirburafæöingar ætt-
gengar, þær erfast i kvenlegg.
Alkunna eru sögur um tvi-
bura, sem eru svo likir, að
ómögulegt er að þekkja þá að,
jafnvel fyrir þeirra nákomnustu
og hin nánu tengsl sem oft skap-
ast á m illi þeirra. En fólk hefur
lika rekið sig á tvibura sem eru
ekkert likir, eöa i öllu falli ekki
likari hvor öðrum en hver önnur
systkini. v
Astæðan er einfaldlega sú, að
stundum eru fleirburar ein-
eggja, og stundum tvieggja.
Þeir siðarnefndu verða til við
þaö, aö tvö egg frjóvgast sam-
tfmis.eða þvf sem næst, en hinir
eineggja vaxa upp af einu og
sama eggi. Þeir verða alltaf af
sama kyni og eru oftast gletti-
lega likir — mismunandi þo.
Helgarpósturinn hafði upp á
nokkrum tviburum og ræddi við
þá um reynslu þeirra af þvi að
bda viö þessar óvenjulegu aö-
stæður — aö vera tviburar.
Arnþór (til vinstri) og Gisli Helgasynir áriö 1957 Arnþór og Gisli Helgasynir kynna nýjustu
heima i Vestmannaeyjum. hljómplötu sina ,,t bróðerni”. (mynd: Þjóðv.
GEL)
Gísli og Arnþór
Helgasynir:
*
Oþolandi að
vera tveir hálfir
einstaklingar
— Við höfum upplifaö það aö
vera tvíburar á þann hátt, að fólk
tekur okkur sem einn og sama
m anninn, Arnþór og Gisia. Það er
óþolandi, að við skulum ekki vera
teknir sem tveir einstaklingar,
heldur tveir hálfir. Og um tvi-
buraást milli okkar er ekki hægt
að tala, segir Gisli Helgason.
Gisli var á ferð um landið mcð
visnavinum, þegar Helgarpóstur-
inn náði tali af honum á Stöðvar-
firði. Arnþór bróðir hans var
hinsvegar á sinum pósti, á hljóð-
bókasafni Blindrafélagsins.
— Það er að vissu leyti þægilegt
að vera tviburi, að öðru leyti
óþægilegt. Það fylgir þvi viss per-
sónuskerðing, skoðunum annars
er þröngvað upp á hinn. Að öðru
leyti var þó þægilegt að geta haft
stuðning hvor af öðrum i skóla.
En samband okkar er ekkert nán-
ai'a en samband venjulegra systk-
ina sem alast upp saman. Við vit-
um yfirleitt hvað hinn hugsar, við
þekkjum skoðanir og smekk hvor
Sigurjóna og
Jóhanna Frimann,
14 ára:
„Höfum sama
smekk á
strákum”
— Það ruglast enginn á okkur
sem þekkir okkur. Það eru aðal-
lega ókunnugir sem taka feil á
okkur, og okkur er alveg sama
um það, við erum orðnar svo van-
ar þvi, segir Sigurjóna Frimann á
Akureyri, 14 ára.
Þær tviburasysturnar, hún og
Jóhanna eru nauöalikar við
fyrstu sýn. Þær eru nokkuö likar
þegar betur er aö gáð, en alls ekk-
ert likar þegar til lengdar lætur.
Það finnst að minnstakosti vin-
konum þeirra og félögum.
— Það var reyndar alltaf verið
aö óska mér til hamingju eftir að
Sigurjóna vann maraþondans-
keppnina, og kennararnir hafa
annars, en það var haft á orði
heima i Vestmannaeyjum, að
menn þekktu fá systkini, sem
væru eins ólik i smekk á mat og
við, segir Arnþór.
Gisli tekur undir það, að þeir
viti yfirleitt skoðanir hvor ann-
ars og nokkurnveginn hvað hinn
hugsar.
— En við vogum okkur ekki að
koma fram fyrir hönd hins. Við
erum báðir miklar frekjur, enda
báðir hrútar, segir hann.
— Aður fyrr var það metnaður
móður okkar að láta okkur vera i
eins fötum. Siðan höfum við þró-
ast í sitthvora áttina Það má taka
tónlistina sem dæmi um það. Þótt
við séum að gefa út þessa plötu
núna, ,,1 bróðerni”, er tónlistar-
smekkur okkar gerólikur. Amþór
hefur orðið mikið fyrir kinversk-
um áhrifum, en ég hef sótt meira
til Norðurlandanna, heldur Gisli
áfram.
Það var einmitt vegna tón-
listarinnar sem þeir urðu fyrst
þekktir. Þeir byrjuðu að spila
saman opinberlega 1962, og á ár-
unum 1966—67 ferðuðust þeir
saman um landið og héldu tón-
leika. Næst kvöddu þeir sér hljóðs
saman i útvarpinu, þegar þeir
héldu uti útvarpsdagskrá fyrir
Vestmannaeyinga eftir gosið.
— Þótt við höfum starfað mikið
saman hefur samband okkar
gengið í bylgjum. Eftir þessa
landreisu um árið fengum við al-
veg nóg hvor af öðrum og hættum
að spila saman. Þessi plata núna
er ekkert upphaf að áframhald-
andi samstarfi, segir Gisli.
Samt sem áður vinna þeir
bræður nú á sama stað, hljóð-
bókasafni Blindrafélagsins og
hvort sem þeim likar það betur
eða verr er þeim oftsinnis ruglað
saman, —og liklega breytir það
litlu þóttannar hafi látið sér vaxa
skegg en hinn ekki.
— Okkur er oft og iðulega rugl-
að saman ekki sist fyrir það að
við erum báðir i fyrirsvari fyrir-
menningarsamtökum, ég er i
Kinversk-islensku menningar-
samtökunum en Gisli i Visna-
vinum. Það kemur þvi fyrir, að
það sem annar gerir er sett á
reikning hins, En við erum alveg
gallharðir á að leiðrétta allt
slikt — og trúum ekki að við séum
eineggja tvíburar, við erum svo
ólikir, segir Amþór Helgason.
Sigurjóna og Jóhanna Frimann á sinum yngri
árum.
mjög oft ruglasl á þvi hvor er
hvor, bætir Jóhanna við.
Þær systurnar eiga báðar sömu
áhugamál, en það er helst dans,
eins og titt er með fólk á þeirra
aldri, og þær fara alltaf saman i
bió og böll. Þær klæða sig alltaf
eins, eru mikið saman, eiga sömu
vinkonur og íélaga.
— Við höfum svipaðan smekk á
öllum og öllu, lika strákum segja
þær báðar. Af þessu hafa þó ekki
sprottið nein alvarleg vandamál,
að minnstakosti ekki til þessa.
— Nema þá helst með fötin,
segir Sigurjóna, sem hefur hug á
að læra snyrtifræði.
Þannig lita Sigurjóna og Jóhanna út nú, og hafa
báðar sama smekk á strákum (mynd: Bj.
Sigtr.).
— Það gerum við báðar, en hún
er frekari, segir Jóhanna.
— Finnst ykkur þaö ekki ein-
kennileg tilhugsun, að einhvern
daginn kunni leiðir ykkar að skilj-
ast, og kannski eigi þið eftir að
búa á sitthvoru landshorninu?
— Nei. Við höfum aldrei reikn-
að með þvi aö hanga saman alla
ævi, segja þær báðar.
— En hvernig tilfinning er það
að vera svona nátengd systur
sinni?
— Við höfum aldrei prófað ann-
aö, svo við þekkjum ekki saman-
burð.
— Við rifumst samt mikiö, og
höfum alltaf gert það, þótt við
séum samrýmdar, segir Jó-
hanna, en hún ætlar að læra hár-
greiðslu, og móðir þeirra, Berg-
ljót Frimann, hefur hvatt þær til
að setja upp stofu saman.
1 sumar er Sigurjóna barn-
fóstra, reyndar gætir hún barna
hjá tviburasystur, en kunnugir
segja, að á Akureyri sé meira um
tvibura en á öðrum stöðum á
landinu.
Jóhanna vinnur hinsvegar i
bakarii, en þær skiptast á störfum
af og til, gjarnan vikulega.
— En hvor ræður feröinni?
Sæmundur og
Magnús Pálssynir:
Dansaöi sem
Sæmundur
— Við höfum alla tið verið ákaf-
lega samrýmdir, og áður en við
giftum okkur vorum við alltaf
saman, vorum eins og samlokur,
segja þeir bræður Sæmundur og
Magnús Pálssynir.
Sæmundur, eða Sæmirokk, eins
og hanneroft kallaður, hefur þó
alla tíð verið meira áberandi en
Magnús, og nafn hans raunar all
þekkt meðal landsmanna frá þvl
hann var ..rokkstjarna” á sjötta
áratugnum.
— Ég hef aldrei verið eins mik-
ill á lofti og bróðir minn. Hann
hefur alla tið veriö mikiö fyrir
að vera i sviösljósinu, en ég er
fremur hlédrægur.
Hinsvegar er ég, og var, ekki
siðri rokkari en hann. Ég treysti
mér til aö vera ekki siðri en hann i
öllum þessum köstum og sveifl-
Sæmundur (til vinstri) og
Magnús Pálssynir á yngri árum.
um. Og meira en þaö. Ég hljóp oft
i skaröið fyrir hann, dansaöi sem
Sæmundur um tima eftir að hann
tognaði i iþróttum og gat ekki
komiö fram sjálfur, eða þegar
hann þurfti að koma fram á
tveimurstöðum ieinu. En þaö tók
enginn eftir þvi, að þetta væri
ekki Sæmundur! Ég gerði ekkert
til aö leiðrétta það, enda vildi ég
ekki vera i sviðsljósinu, segir
Magnús.
Sæmundur og Magnús Pálssynir
á lögregluvaröstofunni á Sel-
tjarnarnesi árið 1981.
Þeir telja, bræðurnir, að sam-
band þeirra hafi alla tið verið
ákaflega sterkt. Sem dæmi um
það nefnir Sæmundur, að eitt sinn
þegar Magnús meiddi sig i fim-
leikum hafi hann vitað nákvæm-
lega hvaö gerðist, og hvernig
hann meiddi sig, áöur en honum
var sagt frá þvi. Og Magnús segir
frá þvi, aö eitt sinn hafi hann
veriö i sturtu og fariö að hugsa
um, aö hann þyrfti nauðsynlega
að ná i Sæmund.
— Ég ákvað að hugsa sterkt til
hans, senda honum signal. 1 þvi
hringdi siminn, og ég hrópaði
fram: ,,Nú er Sæmundur að
hringja i mig!” 1 sama bili var
kallaö i mig og sagt að Sæmi væri
i si'manum segir Magnús.
Þegar þetta gerðist voru þeir
um tvi'tugt, og von bráðar rak að
þvi, að Sæmundur trúlofaði sig.
— Þá för ég bara heim og fékk
mér bók að lesa og var eins og
vængbrotinn fugl lengi á eftir,
segir Magnús um það. Eftir það
liðu sexárþartilhann giftisig, en
siðan hefur hann náð að jafna
metin, þvi þeir eiga jafn mörg
börn núorðið, fjögur hvor.
— Við höldum enn miklu sam-
bandi, hittumst yfirleitt daglega,
og enn veit ég oft um leið og sim-
inn hringir, að það er Magnús.
Jafnvel meðan ég vann sembygg-
ingameistari og siminn stoppaði
aldrei.
En auövitað verður okkur
stundum sunduroröa. Við segjum
hvor öörum meiningu okkar, en
það er áreiöanlega ein af ástæð-
um þess, að samband okkar er