Helgarpósturinn - 26.06.1981, Blaðsíða 24

24
Föstudagur 26. júní 1981 -JielgarpósturinrL.
Að leikári ioknu
Leikárinu 1980 - 81 er lokið og
gagnrjfnendur hafa ekki verið
seinir á sér að útnefna leikhús
þess: Nemendaleikhús Leiklist-
arskóla Islands skal þaö vera.
Sýningar þess á Islandsklukk-
unni, Peysufatadeginum og Mar-
at/Sade voru hlaðnar sliku lofi af
leikdómurum að manni blöskraði
oneitanlega á stundum — og skal
þá tekið fram aö undirritaður hef-
ur af ymsum ástæöum ekki f jall-
aö um þessar sýningar sérstak-
lega. I öllu falli er vonandi að hin
ungu leikaraefni Nemendaleik-
hússins láti þetta hól ekki stiga
sér til höfuös og imyndi sér að þau
séu arðnirstórleikarar,þau eru of
leikararnir rata ekki hver um sig
þessa erfiðu leið á milli réttrar
tilfinningalegrar hugsunar og
ytri tjáningar, gerðu þeir þaö
þyrftu þeir ekki að æsa sig upp i
einhvern ham. Arangur þessa
hóps nú i vetur vekur góðar vonir
um framtiöina, en leiðin fram-
undan er löng og erfiö og engin
ástæða til aö gera lltið Ur þeim
hættum sem á henni leynast.
Framlag NemendaleikhUssins
til íslenskra leikhúsmála á þess-
um vetri var annars ekki sist
fólgið i þvi að sýna hversu miklu
vandaö verkefnaval og raunsæ
leikstjórn fá áorkað i sameiningu.
Þau Briet Héðinsdóttir, Hallmar
efnileg hvert með sinum hætti til
að láta slikt henda sig. Þau eiga
öll langt I land með að öölast þá
tæknilegu fágun og það mannlega
innsæi sem gdöur atvinnuleikari
verður að búa yfir, auk þess sem
þau eru enn töluvert óörugg og
dnákvæm og hættir til að spenna
bogann of hátt. Á siðustu sýning-
unniáMarat/Sade virtistt.d. litlu
mega muna að leikurinn leystist
ekki upp i' allsherjar gauragang,
svo hóflaust, ýktur og áreynslu-
kenndur var hann á heildina litið.
Auðvitað stafar þetta af þvi að
Sigurösson og ekki sist Kjartan
Ragnarsson reyndust ótrUlega
fundvlsá þann farveg sem þrosk-
aöi krafta nemendanna án þess
aöofbjóða þeim, þannig að flestir
sýndu greinilega framför á vetr-
inum . Það leyndi sér ekki heldur
að hópnrinn vissi vel að framar
öllu öðru var hann að læra og að
hann var alls ekki að sækjast eftir
þvi að slá i gegn, það kom bara
likt og af sjálfu sér. Hann var
auðsæilega fullur virðingar gagn-
vart þeim skáldskap sem hann
átti að tUlka og þeim kröfum sem
„Leikáriö var viðburðaríkt og staða leikhúsmála almennt nokkuð flókin, enda er leikhús furðuleg
blanda efnahagslegra, bókmenntalegra, tæknilegra og tilfinningalegra þátta,” segir Jón Viðar i úttekt
sinni á leikárinu sem er að liða.
hyggnir stjórnendur gerðu til
hans vi'saði hann ekki frá sér,
heldur vann af eljusemi og ein-
lægni. Þegar á allt er litið gæti ég
best trUað þvi að það hafi verið
þetta hugarfar sem réði úrslitum.
Verk eins og Marat/Sade og Is-
landsklukkan voru þessum leik-
urum að sjálfsögöu ofviða á
marga lund, Peysufatadagurinn
hentaði þeim hins vegar betur,
enda var sýningin á honum há-
punkturinn á ferli Nemendaleik-
hússins. A leikriti Kjartans eru
vissulega nokkrir gallar, en nær-
færin leikstjórn hans bætti þá upp
og gæddi leikinn eiginleikum sem
er algengara að finna i músik en á
leiksviði, þvi miður. 1 minum
huga rikir engirrn efi á þvi að
Peysufatadagurinn hafi verið
besta sýning leikársins 1980 - 81.
Allir sem fást við leiklist með
einum eða öörum hætti hljóta að
spyrja þess öðru hverju hvaða
merkjanlegar breytingar hafi
orðið uppá siðkastið, hvaða fram-
faraspor verið stigin sem geti
e.t.v. leitt til stærri afreka þegar
fram liöa stundir. Af þvi sem
gerst hefur i islensku leikhúslifi
undanfarið hygg ég sæti mestum
tíðindum sU breyting sem hefur
orðið á verkefnavali og listrænni
stefnu Leikfélags Reykjavikur
siðustu tvö leikár. Undir lok sið-
asta áratugs var leikhUsið að
koðna niður i farsapólitik og Ut-
vötnuðum natúralisma, en á
þeirri kreppu hefur nU tekist aö
vinna bug og það með þeim hætti
aö litil ástæða er til að óttast að
hlutirnir fari i fyrra horf á ný. Sé
sýninginá Ótemjunni undanskilin
beið maður hverrar sýningar
L.R. i vetur með meiri eftirvænt-
ingu en flestra sýninga annarra
leikhUsa, en það eitt ætti að benda
til að ráðandi öfl innan leikhUss-
ins séu raunverulega að þreifa sig
áfram i' átt til einhvers betra.
Bæði Grettír og Skornir skammt-
ar voru mjög virðingarverðar til-
raunir þó að þær tækjust ekki sem
skyldi og um sýningarnar á Barni
i garðinum og Aðsjá til þin mað-
ur er óhætt aö segja að þær hafi
verið lofsverð viöleitni til að
kynna hér tvö af áhugaverðustu
leikskáldum samtimans. Hugs-
anlega má finna verkefnavali
L.R. I vetur það til foráttu að
gamanið og alvaran hafa verið
nokkuð aðskilin, en I þeim verk-
um sem helst hitta okkur nUtima-
menn i hjartastað fer þetta tvennt
yfirleitt saman og verður jafnvel
ekki greint i sundur: Ofvitinn og
Stundarfriður ættu að vera nægi-
lega skýr dæmi. Verk sem full-
nægja þessari kröfu koma bara
ekkertalltof oft fram og ekkiefa
Það vakti mikla kátinu áhorfenda, þegar keppendur tróðust gegnum hliðiö hver sem betur gat, steyptu Hjólað eftir bylgjóttri braut yfir laugina, undir stöðugu aðkasti frá
sér i vatniö og skriðu upp á bakkann. keppinautunum. Þarna hefur dúkku i likamsstærð verið hent i veg fyrir
hjólreiðamanninn.
Eurovisionleikir, sem við fáum ekki að sjá:
ROTHÖGG Á LIGNANO
Myndir og texti: Þorgrímur Gestsson
t hinum alvöruþrungna heimi
atvinnuiþróttanna þar sem meta-
streð og peningakapphlaup eru
yfirleitt aöalatriðiö kemur fyrir,
að alvörunni er sleppt og leikara-
skap og keppnisgleöi er gefinn
laus taumurinn. Þetta er gert
einu sinni á ári. Þá leiða saman
hesta sina sprellikarlar og
fþróttafólk frá ttalíu. Frakklandi,
Spáni, Bretlandi, Sviss og Júgó-
slaviu til þess eins að leika sér og
hafa það skemmtilegt saman.
Það er ekki keppt i þessum
venjuiegu iþróttagreinum, sem
viö sjáum i iþróttaþáttum hjá
Bjarna Fel. Þessir leikar eru
haldnir til skiptis i þessum sex
löndum, og á hverju ári finna
menn upp á nýjum tiltækjum. En
viðbúnaöur er allur hinn sami og
þegar alvaran hefur völdin. Sjón-
varpið er á staðnum og sendir það
sem gerist upp I gervitungl, sem
dreifir þvi tíl sjónvarpsstöðva
Evrópu. Iþróttafréttari tarar
koma sér fyrir I skúrum sínum,
platan með Eurovision laginu er
spiluð og sýningin hefst.
Busl i vatni
„It § a Knockout” eða „Það er
rothögg” eru þessir leikar kallað-
ir, og fóru siðastfram á Lignano á
Adriahafsströnd ítaliu. I það
skiptiö fóru leikarnir að mestu
fram i vatni. Griðarstórri laug
hafði verið komið fyrir á iþrótta-
ieikvangi staðarins, en til hliðar
haföi verið sett upp einskonar
hringleikahUs þar sem komið
hafði verið fyrir annarri laug,
minni. Þaö var ausandi rigning
þegar Utsending hófst þriðjudags-
kvöldið 26. mai. En menn létu þaö
ekkertá sig £á, enda margir langt
að komnir til aö hvetja sina
menn. Þrátt fyrir allt var nefni-
lega greinilegt, að þarna var aö
hefjast keppni milli þjóöa.
Eftirað þulur haföi komiö fram
á laugarbarminn og hitað upp
áhorfendur með nokkrum vel
völdum orðum á itölsku og ensku
hljómaði kunnuglegur lagstUfur
Eurovision, og siöasti tóninn
hafði ekki fyrr dáið Ut en fyrsta
keppnisgreinin hófst.
Tveir og tveir steyptu keppend-
ur sérút i laugina á brettum, ann-
ar lá á maganum, hinn sat aftaná
og reri með litilli ár. Takmarkið
var að róa að litilli eyj u Uti i miðri
lauginni, taka þar stóra kampa-
vinsflösku, busla siöan tilbaka og
koma flöskunni rdöur um körfu-
boltanet. Þetta var útsláttar-
keppni (knockout?), þannig að
þeir siðustu voru úr leik hverju
sinni, þar til tveir keppendur voru
að lokum eftír. Þeir lögðu enn
einu sinni af stað út i eyjuna, en
þá var keppikefliö að klifra upp á
hana og losa tappann af risastórri
kampavinsflösku, sem reisupp Ur
eyjunni miðri eins og eldfjallVið
það kom mikið gos Ur flöskunni,
og allt ætlaði um koll að keyra
af fagnaðarlátum áhorfenda.
Teyg.iubyssustrið
önnur keppnisgrein var þann-
ig, að bátum Ur pappa, sem likt-
ust helst islenskum hvalbátum i
útliti, var stillt upp hlið viö hlið i
öðrum enda laugarinnar. Einn
keppandi skreiö niður I hvern bát
og stakk fótunum niður i gegnum
botninn. Annar keppandi kom sér
fyrir i stafni með aðmirálshúfu.
Siðan hlupu þeir sem voru neðan-
þilja af stað eftir sundlaugarbotn-
inum, en laugin var ekki nema
um það bil mittisdjUp. Þannig var
tveimur og tveimur skipum
„siglt” i'einu fram og til baka, en
andstæðingarnir komu sér fyrir á
laugarbörmunum og skutu á þau
körfuboltum Ur teygjubyssum,
þar til bátarnir voru orðnir meira
og minna laskaðir.
Þriöja keppnisgreinin var á
þann veg, að keppendur hjóluðu á
reiðhjólum eftir bylgjóttri braut,
sem lá yfir laugina endilanga.
Keppinautarnir reyndu á meðan
að klekkja á hjólreiðamanninum
með þvi að gusa á hann vatni,
kasta i hann bolta og fleygja
brUðu í likamsstærð 1 veg fyrir
hann. Nokkrir komust klakklaust
á leiðarenda, en margir féllu lika
i laugina, og þaö virtist falla
áhorfendum betur i geð, ef dæma
á af fagnaöarlátunum i hvert sinn
sem maöur og hjól steyptust i
vatnið.
Þannig rak hver keppnisgreinin
aðra, flestar byggðust þær bæði á
útsláttarkeppni milli þjóðanna og
jafnframt þvi, að andstæðingar
reyndu að klekkja hver á öðrum
meðan á keppni stóð. Liklega
hefur það þó náð hámarki þegar
tveir og tveir hlupu eftir mjóum
plönkum Ut i laugina og til baka
til þess að klappa ungri stUlku á
rassinn en sá þriðji búinn eins og
beinhákarl reyndi aö tefja fyrir
þeim og hrinda þeim i vatnið.
Svampmenn
Og inn á milli var athyglinni
beint aö hliðarpallinum þar var
hópur manna, sem ýmist voru
klæddir sundfötum efta viðum og
mikium göllum, sem voru fóörað-
Róið af kappi með risavaxna kampavinsflösku.