Helgarpósturinn - 20.08.1982, Síða 12

12
SHEFFIELDHOKK Á ÍSLAND/
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmimmmmmmm^mm^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmm^^mmmmmm
poppaöar og á þaö sérstaklega
við um Comsat Angels.
1 júni sótti okkur heim hljóm-
sveitin Human League og nú á
dögunum var hér á feró önnur
Sheffield hljómsveit, þ.e. The
Comsat Angels, sem kom fram
á tvennum tónleikum i Tjarnar-
biói. bvi miöur viröist þessi
heirnsókn hafa fariö fram hjá
mörgum, þvi aösókn var ekki
alveg nógu góö, enda er hljóm-
sveit þessi svo sem ekki sú allra
þekktasta hér á landi.
Þaö var hljómsveitin Von-
brigöi, sem var upphitunar-
hljómsveit á þeim tónleikum
sem ég var á. Eins og áöur
þegar ég hef hlýtt á hljómsveit
þessa áttu þeir athygli mína
óskipta i nokkrum lögum en
önnur voru heldur bágborin.
bar eö þeir kynntu ekki lög sin
get ég ekki taliö upp hvaö þaö
— önnur umferð
heyrt áöur, þá væntanlega ný
lög,og eins gætu einhver veriö af
litlum plötum sem ég hef ekki
heyrt.
Hljóðfæraleikur hljómsveit-
arinnar var allur hinn pottþétt-
asti. Stephen Fellows er gítar-
leikari og aöalsöngvari og skilar
hann sinu hlutverki með sóma.
Rödd hans er karlmannleg og
gitarleikur skemmtilega effekt-
iskur. Andy Peake er hljóm-
borðsleikari og var leikur hans
ekki mjög áberandi, enda komu
hljómboröin stundum illa i
gegn I hljóðblönduninni, en þaö
var þó margt nett sem hann
gerði. Hann var líka einna lif-
legastur á sviöi og haföi einhver
á oröi aö þess vegna gæti hann
alveg eins verið i Human
League. Bassaleikur Kevins
Bacon var þéttur og féll vel aö
þrumukraftmiklum trommuleik
Mick Glaisher.
baö er alveg áreiöanlegt aö
The Comsat Angels hafa eignast
einhverja nýja aödáendur hér á
landi þvi eins og ég sagði fyrr,
þá eru þetta einhverjir bestu
hljómleikar sem hér hafa lengi
veriö haldnir.
Comsat Angels — einhverjir bestu hljómleikar sem
hér hafa verið haldnir, segir Gunnlaugur m.a i um-
sögn sinni.
var sem mér likaöi og hvaö
ekki. Þaö er greinilegt aö þeir
hafa ágætar hugmyndir. Sumar
hverjar komast til skila en
aðrar ekki og liklega er þaö nú
vegna vankunnáttu hljóöfæra-
leikaranna. Þegar á heildina er
litiö skiluöu þeir sinu þokkalega
og kyntu upp i vissum hópi
áheyrenda.
Þaö var hins vegar enginn
viövaningsbragur á leik The
Comsat Angels og satt að segja
hef ég varla skemmt mér betur
á tónleikum I langan tima. Það
var orðiö alllangt siöan ég haföi
hlustaö á plötur þeirra og þvi á
ég bágt meö aö fara aö skrifa
upp hér einhvern lagalista en
þau lög sem einna helst sitja i
mér eru Eye Of The Lens, Inde-
pendence Day og lög af siöustu
stóru plötu þeirra, Sleep No
More. Eitthvað gaf lika aö
heyra af lögum sem ég hef ekki
miklum blóma nú siöustu ár og
þaðan komiö mikiö af góöum
hljómsveitum, sem hafa látið
töluvert aö sér kveöa. Ekki er
þó hægt aö tala um neinn sér-
stakan Sheffield-hljóm, eins og
oft vill verða meö hijómsveitir
sem koma frá sama svæði. Tón-
list Sheffieid-hljómsveitanna er
mjög ólik frá einni hljómsveit til
annarrar. Þaö má t.d. nefna
poppsveitir eins og Human
League, Heaven 17 og ABC, til-
raunahljómsveit eins og Caba-
ret Voltaire, þungarokkhljóm-
sveitir eins og Saxon og svo
hljómsveitir eins og The Comsat
Angels, I’m So Hollow og Clock
DVA sem geta i senn veriö til-
raunakenndar og allt aö þvi
The Comsat Angels-Hljóm-
leikar i Tjarnarbiói 13.08. ’82.
Tónlistarlif i ensku borginni
Sheffield hefur staöiö meö
eftir Gunnlaug Sigfússon
Föstudagur 20. ágúst 1982 __piSsturinrL
Postulínshátíð að Kjarvalsstöðum:
Bing og Gröndahl
sýnir
framleiðslu sína
„Sýningin veröur opnuö af
danska sendiherranum 26. ágúst,
að viðstöddum forseta islands,
Vigdisi Finnbogadóttur, ráö-
herrum og öörum boðsgestum”,
sagði Ingvar Karlsson, umboðs-
maöur Bing og Gröndahl postulins
verksmiöjanna á islandi,i samtaii
við Helgarpóstinn
Sýningin, sem þarna um ræöir,
er postulinssýning frá þessum
frægu verksmiöjum, og fer hún
fram á Kjarvalsstööum. Aö sögn
Ingvars veröa m.a. sýndir gripir,
sem hafa breyst i framleiðslu i
gegnum árin, og t.d. verður þróun
mávastellsins sýnd frá upphafi til
dagsins i dag. Þá veröa sýndir
jólaplattar frá upphafi, en Bing
og Gröndahlvoru fyrstir til aö
framleiöa slika platta. A sýning-
unni veröur einnig sýnt þaö, sem
Rúna hefur gert fyrir Bing og
Gröndahl.en hún og Thorvaldsen
eru einu Islendingarnir, sem hafa
komið meö original hugmyndir i
sambandi viö framleiöslu verk-
smiöjanna. Þá veröur á sýning-
unni sýnd stutt kvikmynd um
sögu Bing og Gröndahl.
I tengslum við sýninguna
verður efnt til ýmiss konar sam-
keppni. 1 þeim búöum, sem selja
vörur frá BingogGröndahl,munu
liggja frammi pappadiskar, sem
viðskiptavinir geta spreytt sig á
aö skreyta. Siöan munu verk-
smiöjurnar velja besta munstriö
úr hverri búö og verðlauna
höfundinn. A sjálfri sýningunni á
Kjarvalsstöðum verður hins
vegar keppni i boröaskreytingu
með stellum frá Bing og Gröndahl
og munu tólf aöilar taka þátt i
þeirri samkeppni, þeirra á meöal
Hringurinn, Reykjavikurdeild
Rauöa krossins, Svölurnar og
Soroptimistar, svo einhverjir séu
nefndir.
Aö sögn Ingvars Karlssonar
hefur samskonar sýning veriö
tvisvar i Danmörku og þessi
sýning mun fara héöan til Noregs.
Til marks um umfang hennar má
geta þess, aö postulinið, sem
hingaö kemur,vegur alls um 60
tonn.
Sýningin hefst, eins og áöur
segir, þann 26. ágúst og er
aögangur aö henni ókeypis.
The Desert - Eyðimörkin, eftir Philip Guston (1974).
Nýja má/verkið og Phi/ip Guston
Engin stefna er án fyrirboða og
sannast það á þeirri málaralist
sem um þessar mundir er í al-
gleymingi. Hún á sér ýmsa fyrir-
rennara og m.a. er bandaríski
málarinn Philip Guston. Guston
er fæddur í Montreal, Kanada
1913 en ólst upp í Los Angeles.
Hann hlaut fremur litla myndlist-
armenntun og er að mestu leyti
sjálfmenntaður. A kreppuárun-
um vann hann undir WPA,
bandarísku ríkis-listaáætluninni
við gerð stórra veggmálverka
fýrir opinberar byggingar. Hann
varð því einn fárra abstrakt-
listamanna á 5. áratugnum, sem
gengið höfðu gegnum hlutbundið
listskeið, áður en hann hélt yfir í
óhlutlæga málaralist.
Þrátt fyrir þróun frá hinu fígúr-
atíva yfir í expressióníska list, var
alltaf sterkur þráður í list Guston,
sem vísaði alla leið til endur-
reisnarinnar. Áhrifa Uccellos,
Mantegna og Piero dellaFranc
esca gætti í verkum iians,
einkum í arkítektúrískri bygg-
mgu þeirra. Einnig voru áhrif frá
kúbismanum og súrrealismanum
áberandi, atlt fram á 6. áratug-
inn. Eftir það fer að losna um
myndbyggingu í verkum hans og
þau verða frjálslegri í útfærslu.
Litir taka að ráða meiru, en í
þeim efnum hefur Guston alltaf
haft sérstöðu, þar sem litaval
hans byggir mjög á grátónum og
brúnleitum litum.
Philip Guston málaði óhlut-
kenndar myndir allan 6. áratug-
inn, fram á miðjan þann 7. Alltaf
voru einkennandi hin fígúratívu
áhrif, þótt þau kæmu aldrei al-
mennilega upp á yfirborðið. Hin
impressióníska pensiltækni hans,
sem leysti af hólmi hina arkítekt-
ónísku uppbyggingu og hið grám-
aða litaval gerðu verk hans mjög
efniskennd. Sumir gagnrýnendur
sögðu að verk hans væru drullug
(muddy). 1966 hélt Guston sýn-
ingu á mjög stórum og gráleitum
málverkum sem voru mjög
skuggaleg og þrúgandi á að líta.
Hin hráa og drungalega fram-
setning bar vott um mikla innri
baráttu og óöryggi.
Fjögur ár liðu þar til Guston
sýndi aftur. Það var árið 1970 í
Marlborough Gallery, New
York. Þá var orðin mikil breyting
á verkum Guston. í stað hinnar
expressiónísku abstraksjónar
voru komnar hlutbundnar mynd-
ir, málaðar í grófum og óhefl-
uðum hasarblaðastíl. Þar ganga
Ku Klux Klan-menn ljósum
logum, reykjandi feita vindla,
berjandi út í loftið með svipum í
umhverfi sem minnir á 3. flokks
hótel úr glæpamyndum. Niður úr
loftinu hanga Ijósaperur og á sóf-
um má sj5a hrúgur af fótum, sem
aðeins sést í skósólana á.
Hvergi missa myndir Guston
sinn maleríska kraft og þessi nýju
verk hans eru bæði tjáningarrík
og máluð af miklum þrótti sem
tilfinningu. En þótt lítið hefði
breyst nema innihaldið, sem nú
var orðið hlutbundið og frásagna
kennt, fékk þessi nýi stíll Gust-
on yfirleitt hrapallega útreið hjá
gagnrýnendum. Málaranum var
gefið að sök að myndir hans væru
fáránlegar stælingar á mynda-
sögublöðum sem gengju neðan-
jarðar, s.s. hinum vinsæla en vafa
sama R.C. Crumb (höfundi
Fritz the Cat, sem naut mikilla
vinsælda í San Francisco á hippa-
tímabilinu).
Guston svaraði því til, að hann
gefði aldrei heyrt á Crumb
minnst og þótt hann viðurkenndi
fúslega að hann væri undir á-
hrifum hasarblaða, væru það
fyrst og fremst gamlar mynda-
sögur kreppuáranna. „Ég vildi
segja sögur“, sagði Guston í við-
tali við listatímaritið Art-news,
„hitt var orðið svo drep-
leiðinlegt“.
Á því leikur enginn vafi, eins
og margir listfræðingar hafa síðar
bent á, að fígúrasjónin var Gust-
on ávallt eðlislæg og hlaut fyrr
eða síðar að gægjast undan
abstraksjóninni. 'En menn áttu
ekki von á að það gerðist með
þessum hætti. Þar sem Philip
Guston var Gyðingur, höfðu
uppljóstranir um stríðsglæpi 3.
ríkisins haft mikil áhrif á afstöðu
hans til mannlegrar tilveru. Líkt
og margir Gyðingar aðrir,
hneigðist hann til svartsýnnar af-
stöðu en húmanískrar þó. Tilvist-
arstefna hans fór í nýjan farveg,
þegar hann varð vitni að hinni
frægu „hreinsun" lögreglunnar á
skemmtigarðinum í Chicago
1968, þegar lumbrað var á stúd-
entum sem voru að mótmæla
stríðinu í Víet-Nam. Þá sagði
Guston að sér hefði fundist sem
sagan væri að endurtaka sig á
átakanlegan hátt.
Hitt er víst að það sem gagn-
rýnendur túlkuðu sem afturför
fyrir 12 árum, er í dag álitið „á
undan samtíðinni“. Hinn hreini
og beini, hrjúfi og tjáningarríki
stíll Guston, verðist algerlega
koma heim og saman við það sem
gerst hefur í málaralist á síðustu
misserum. Það er því ekki furða
þótt þessi sérstæði og manneskju-
legi málari, sem talinn var „úti að
aka“ í byrjun síðasta áratugar, sé
nú álitinn hafa verið spámaður á
undan sinni samtíð.
Philip Guston í vinnustofu sinni með nokkur af sínum nýrri
tjáningarríku oliumáiverkum í kringum sig.