Helgarpósturinn - 15.04.1983, Page 9
9
JpSsturinn. Föstudagur 15. apríl 1983
Meistari víbrafónsins
Gary Burton Quartet: Picture
This. ECM 1226
Dreifing: Grammið hf.
Víbrafónninn hefur löngum
verið vinsælt djasshljóðfæri og
má það þakka Lionel Hampton.
Allt fram að tímum bíboppsins
var allur víbrafónleikur í anda
gamla mannsins, en hann var
upphaflega trommari og mótaði
það áslátt hans. Milt Jackson
kom til sögunnar í heimsstyrjöld-
inni og blés á væbinn, hann tók
m.a. að nota mýkri kjuða og hafði
Burton varð þekktur er hann lék
með George Shearing og Stan
Getz, en frá 1967 hefur hann leik-
ið með eigin hljómsveit. Burton
þarf ekki að kvarta yfir undirtekt-
um og sl. fimmtán ár hafa lesend-
ur down beat kjörið hann víbra-
fónleikara ársins, hann vantar að
vísu nokkur árin til að slá Gerry
Mulligan við en hann var kjörinn
barrytonsaxafónleikari ársins, 29
ár í röð.
Nú er nýjasta skifa Burtons
komin í búðir hér og er það önnur
slík áhrif að meirað segja Lionel
Hampton lærði af honum. Um
þetta leyti var Gary Burton að al-
ast upp í Indiana, en hann þekkti
ekkert til Milt Jacksons. Hann
lærði að spila á píanó en fór svo
að fást við væbinn. Þar sem hann
var fyrst og fremst pianisti vildi
hann spila hljóma og notaði því
fjóra kjuða oftast. Þannig varð
þriðja línan í djass víbrafónleikn-
um til. Einhverntímann sagði
Burton líka: Ætli ég hefði nokk-
urntímann farið að spila einsog ég
geri hefði ég heyrt fyrr í Jackson.
skífan sem hann sendir frá sér
með þessum kvartett: Jim Od-
gren, altósaxafón, Garry Burton,
víbrafónn, Steve Swallow, raf-
bassa og Mik Hyman, trommur.
Jim Odgren er einn af þessum
ungu efnilegu altistum sem þorir
að blása á fullu í hljóðfærið; Stew
Swallow er að sjálfsögðu einn
hinna stóru, þegar lesendur hafa
kosið Jaco Pastorius númer eitt
hafa gagnrýnendur kosið Swall-
ow; Mike Hyman þarf svo ekki að
kynna fyrir íslenskum djassgeggj-
urum. Hann hefur tvisvar leikið í
Reykjavík með John McNeiI og
Stan Getz. Og væntanlega leikur
hann hér í þriðja sinni þann 10.
maí, en þá mun þessi ágæti kvart-
ett Garry Burtons halda tónleika í
Gamla bíói.
Þegar hlustað er á Picture This
sveiflast hugurinn stundum frá
Burtons til Modern Jazz Kvart-
ettsins og Brubeck kvartettsins
þar sem Desmond blés í altinn.
Ekki vegna þess að þessi kvartett
Burtons sé neitt sérstaklega líkur
Kvartett Gary Burtons
éins og hann er skipaður á
Picture This og eins og hann -
mun væntanlega verða í
Gamla bíói 10. maí.
þeim, heldur skyldur. Fullkominn
samleikur, melódískur og sveiflan
sterk. Höfða til fjöldans án þess
að leika annað en það sem þeim
býr í brjósti.
Það eru sex verk á plötunni:
tanglewood ’63 eftir Michael
Gibbs, Waltz eftir Cick Corea og
Dream so Real eftir Cörlu Biey, en
þessi þrjú tónskáld skrifa mikið
fyrir Burton. Svo leikur kvartett-
inn ástarjátningu Mingusar til
Ellingtons: Dukc Ellington’s
Sound of Love og Jim Odgren á
þarna tvö hressileg verk: Tierra
Del Fuego og Skylight.
Valsinn hans Corea er leikinn
án altós og leiðir stundum hugann
að tríói Bill Evans, en af honum
lærði Garry mikið. Altóinn er
með á öllum öðrum verkunum og
mikið blæs Odgren fallega Elling-
ton ballöðuna hans Mingusar þar
sem Lush Live eftir Strayhorn er
fléttað inní. Stev Swallow spilar á
bassagítar einsog bassagítar.
Hann var áður einn af helstu
kontrabassaleikurum djassins en
rafmagnið seiddi hann, ekki
vegna þess að hann ætlaði að
leika á það eins og gamla bassann
heldur öðruvísi. Og þegar hlustað
er á drenginn verða allar. deilur
um rafmagn eður ei hjóm eitt!
Hver man t.d. ekki eftir hinni
dýrðlegu dúóskífu Swallows og
Burtons: Hotel Hello? Burton er
svo alltaf jafn Ijóðrænn og meló-
dískur, tæknin án fyrirhafnar og
svingar eins og andskotinn.
Það er gaman að Grammið
skuli nú sjá um að ECM skífur fá-
ist á íslandi, þær hafa hingað til
komið með höppum og glöppum.
T.d, held ég að síðasta Burton
skífan sem fengist hefur hér hafi
verið Times Squárc frá 1978.
sínu og þá sérstaklega í Banda-
ríkjunum, en söngvari er hann
góður, það er ekkert efamál.
The Art Of Falling Apart er
plata sem óhætt er að gefa gaum
og víst er að það sem af er árinu
hafa ekki komið út margar betri
plötur.
OMD — Dazzle Ships
Orchestral Maneouvers In The
Dark var í hópi fyrstu bresku
tölvupoppsveitanna sem slógu í
gegn á árinu 1979, rétt í kjölfar
Tubeway Army, fyrrum hljóm-
sveitar Gary Numan.
Fyrsta plata þeirra þótti mjög
þokkaleg og svo var einnig um
aðra plötu þeirra, Organisation,
að segja. Á henni er m.a. að finna
hið ágæta lag Enola Gay, sem mér
finnst enn þann dag í dag það
besta sem þeir hafa sent frá sér.
Enola Gay kom út árið 1980 en
1981 sendu þeir frá sér annað
ágætt lag, sem Souveniers heitir.
Ég átti þá von á góðri stórri plötu
frá þeim það árið en ég varð fyrir
umtalsverðum vonbrigðum þegar
platan Architecture and Morality
kom út. Þar var á ferðinni allt of
gloppótt plata til þess að hægt
væri að hafa ánægju af henni í
heild, þó vissulega væri þar sæmi-
legir sprettir inn á milli. Plata
þessi seldist þó vel í Bretlandi og
það svo að OMD þótti rétt að taka
sér góðan tíma við gerð næstu
plötu sinnar, svo sem oft vill verða
þegar hljómsveitir hafa náð mikl-
um vinsældum. Oft vill þó fara
svo að gæði platna eru ekki í réttu
hlutfalli við þann tíma sem tekur
að gera þær og það á einmitt við
um nýju OMD plötuna, sem ber
yfirskriftina Dazzle Ships. í raun
er plata þessi, svona á heildina lit-
ið heldur lítið spennandi og á
köflum er hún blátt áfram hrút-
leiðinleg.
Á fyrri hliðinni eru tvö lög sem
hægt er að hlusta á með góðu
móti, en það eru lögin Genetic
Engineering, sem gefið hefur ver-
ið út á lítilli plötu og hitt heitir
Telegraph. Á seinni hliðinni eru
það einnig tvö lög sem hlustandi
er á en þau heita Silent Running
og Radio Waves og eru þau meira
að segja ekki nærri eins góð og
tvö fyrrnefndu lögin. Auk jsessara
laga er að finna tvö eða þrjú róleg
og ákaflega lítið spennandi lög.
Utan þessara laga er svo að finna
lög eða lagabúta, sem sjálfsagt
eiga að vera meiriháttar nútíma
listaverk, en þau eru alveg þraut-
leiðinleg og koma raunar í veg fyr-
ir að hægt sé að hlusta á plötuna
með góðu móti.
Úr því að OMD leggja svona
mikið upp úr þessari tilrauna-
mennsku, þá held ég að það hafi
nú ekki verið ofverk þeirra að
skapa eitthvað sem er merkilegra
en það sem hver og einn getur náð
fram með lítilli þjálfun á skemmt-
aranum sínum, plús útvarpstæki
og ritvél.
Sem sé ekki plata í hæsta gæða-
flokki, langt frá því.
Iiióiii
Háskólabíó: ***
Húsið-Trúnaðarmál. islensk kvlk-
mynd, árgerð 1983. Handrit: Björn
Björnsson, Snorri Þórisson og Egill
Eðvarðsson. Leikendur: Lilja Þóris-
dóttir, Jóhann Sigurðarson, Þóra
Borg, Helgi Skúlason, Róbert Arn-
finnsson, Bríet Héðinsdóttir. Leik-
stjóri: Egill Eðvarðsson.
Husið er vönduð spennumynd, sem
vafalaust á eftir aö höfða til margra.
Hún ber vitni um meiri fagkunnáttu en
aðrar íslenskar myndir til þessa. Meö
skáldlegum neista í mótun viðfangs-
efnisins hefði hún orðið verulega
eftirminnileg.
— Á.Þ.
Bíóbær:
Undrahundurinn. Bandarisk ævin-
týramynd fyrir börnin. Sýnd á 2:
páskadag kl. 14bg 16. Ókeypis.
Heitar Dallasnætur (Hot Dallas
Nights). Bandarisk kvikmynd, ár-
gerð 1981. Leikendur: Hillary
Summer, Raven Turner, Tara Flynn,
Leikstjóri: Tony Kendrick.
J.R. og félagar skemmta sér á heitum
sumarnóttum. Very hot.
Bíóhöllin:
Prófessorinn (Nothing Personal).
Bandarisk kvikmynd, árgerö 1981.
Leikendur: Donald Sutherland,
Suzanne Somers, Lawrence Dane.
Leikstjóri: George Bloomfield.
Sutherland er i aðalhlutverki prófes-
sors, sem getur ekki neitað neinum
um neitt. Dag nokkurn er hann beð-
inn um aö fara til Washington og mót-
mæla byggingu flugvallar. Þá lendir
hann heldur betur i ævintýrum.
Njósnari leyniþjónustunnar (The
Soldier). Bandarfsk kvikmynd.
Leikendur: Ken Wahl, Alberta Wat-
son, Klaus Kinski, William Prince.
Leikstjóri: James Glickenhaus.
Bondstællinn á fullu og má Bond
sjálfur fara að vara sig. Ævintýri og
hasar á milli Cia og Kgb. Leikurinn
berst um allan heim eins og vera ber.
Allt á hvolfi (Zapped). Bandarísk
kvikmynd. Leikendur: Scott Baio,
Willie Ames, Robert Mandan, Felice
Schachter. Leisktjóri: Robert J.
Rosenthal.
»*
Ameriskur varúlfur i London
(American Warewolf in London).
Bresk-bandarisk árgerð 1981. Leik-
endur: Jenny Agutter, David
Naughton. Leikstjóri: John Landis.
Litli lávarðurinn (Little Lord Faun-
telroy). Bresk kvikmynd. Leikend-
ur: Ricky Schroeter, Alec Guinness.
Hugljúf barnamynd um litinn lávarð,
sem hittir stóran.
Fram . sviðsljósið (Being there).
Bandarisk kvikmynd með Peter Sell-
ers.
Með allt á hrelnu. íslensk kvik-
mynd, árgerö 1982. Handrit: Stuð-
menn og Á.G. Leikendur: Stuö-
menn, Grýlur o.fl. Leikstjóri: Ágúst
Guömundsson. Fjölbreytt gleði-
mynd með fallegum lögum og góöum
skrítlum. Mynd fyrir alla fjölskylduna.
Börnin líka. ***
Regnboginn:
í greipum dauðans (First Blood).
Bandarísk kvikmynd, árgerð 1982.
Leikendur: Sylvester Stallone,
Richard Crenna. Leikstjóri: Ted
Kotcheff.
Fyrrum hermaöur úr Vietnam kemur
til smábæjar i leit að vini sínum,
kemst i kast við lögin og flýr til skógar.
Hörkusenna og allt þar fram eftir
götunum.
Litlu hnáturnar (Little Darlings).
Bandarisk kvikmynd. Leiendur:
Tatum O’Neal, Christie McNicholl.
Tvær táningastelþur veðja um það
hvor verði fyrri )il að missa meydóm-
inn. Fjörugskemmtun i vændum. Eöa
hvað?
Fyrsti mánudagurinn i október
(First Monday in October). Banda-
risk, árgerð 1981. Leikendur: Walter
Matthau, Jill Clayburgh. Leikstjóri:
Ronald Neame.
Kona verður hæstaréttardómari i
fyrsta skipti i sögu Bandaríkjanna,
þar sem fyrsti mánudagur i október er
heföbundinn samkomudagur þeirrar
stofnunar. Kallarnir eru sumir á móti
en allt fer áreiðanlóga vel. Gaman-
mynd i gamla stilnum. Orðaleikur **
Sólarlandaferðin (Sallskapsrásan).
Sænsk kvikmynd árgerð 1980. Leik-
endur: Lasse Aberg, Lottie Ejebr-
andt.
Handrit og leikstjórn: Lasse Aberg.
Bráðskemmtileg gamanmynd um
Svía á sólarströnd.
Rallý. Rússnesk kvikmynd. Leik-
endur: Roland Zagorskis, Valentina
Titova, Leikstjóri: Alois Brench.
Bílakappakstur frá Moskvu um Varsjá
til Vestur-Berlínar og smygl á forláta
málverki. Rússnesk spennumynd.
Forvitnilegt.
Laugarásbíó: ***
Týndur (Missing). Frönsk-banda-
rísk, árgerð 1982. Leikendur: Jack
Lemmon, Sissy Spacek. Leikstjóri:
Costa Gavras.
★ ★ ★ framúrskarandi
★ ★ ★ ágæt
★ ★ góð
★ þolanleg
0 léleg
Gráttu ekki, þetta er aðeins elding
(Don’t Cry, It’s only Thunder).
Bandarísk kvikmynd, árgerð 1981.
Leikendur: Dennis Christopher,
Susanne Saint George. Leikstjóri:
Peter Werner.
Víetnam undir lok 7. áratugarins og
stríðið i fullum gangi. Ungur banda-
riskur hermaður stelur öllu steini
léttara og selur á svörtum markaöi.
En dag nokkurn tekur hann svo upp á
því að hjálþa nunnu, sem annast
munaðarlaus börn. Þeir eru góðir
strákarnir. Kl. 5 og 9.
Stjörnubíó:
Geimstöð 53 (Adroid). Bandarísk
kvikmynd, árgerð 1982. Leikendur:
Klaus Kinski, Don Opper, Norbert
Weisser. Leikstjóri: Araon Lipstadt.
Hasar og daglegt lif um borö i geim-
stöð einhvers staðar lant uppi á himn-
inum. Kinski er alltaf skemmtilegur.
Saga heimsins 1. hluti (History of
the World — Part 1) Bandarisk. Ár-
gerð 1981. Handrit og leikstjórn:
Mel Brooks. Aöalhlutverk: Mel
Brooks, Dom DeLouise, Madeleine
Khan, Harvey Korman. *
American Pop. Bandarisk teikni-
mynd, árgerð 1981. Framleiðandi
og stjórnandi: Ralph Bakshl.
Myndin spannar 80 ár i poppsögu
Bandarikjanna og tónlistin er m.a. eft-
ir ekki ómerkara fólk en Scott Joplin,
Bob Dylan, Janis Joplin og Jimi
Hendrix. Tónlistardúndur allan tim-
ann.
Nýja bíó:
Diner. Bandarísk kvikmynd, árgerð
1982. Leikendur: Steve Guttenberg,
Daniel Stern, Mickey Rourke, Kvein
Bacon.
Handrit og stjórn: Barry Levinson.
Fimm gamlir vinir og daglegt lif
þeirra. Vandamál i hjónabandi, hjú-
skaparhugleiðingar, veömál og fleira
og fleira. Bráðhugguleg gamanmynd
um alvöru lifsins.
Tónabíó:
Nálaraugað (Eye of Needle). Bresk
kvikmynd, gerð eftir samnefndri
skáldsögu Ken Follet. Leikendur:
Donald Sutherland, Kate Nelligan,
lan Bannen. Leikstjóri: Richard
Marquand.
Siðari heimsstyrjöldin er i algleym-
ingi Nálaraugað er dulnefni á þýsk-
um njósnara. Hann kemur næstum
upp um mikið leyndarmál banda-
manna. Hörkuspenna.
Austurbæjarbíó:
Á hjara veraldar. íslensk kvlkmynd,
árgerð 1983. Leikendur: Arnar
Jónsson, Helga Jónsdóttir, Þóra
Friðriksdóttir.
Handrit og stjóm: Kristín
Jóhannesdóttir.
Á hjara veraldar er ótrúlega þaul-
hugsaö verk, — i smáu og stóru.
Kristin leikur sér i tíma og rúmi og
dregur fram fjórar megin viddir kvik-
myndalistarinnar meö sérkennilegri
hætti en ég minnist aö hafa séð áður
á hinu hvita tjaldi — mynd, texta,
hljóð og leik.. Hreinn galdur i lit og
cinemaskóp.
Bæjarbíó * *
Aövörun 2 mínútur (The Two Minute
Warning). Bandarisk kvikmynd,
árgerð 1977. Aöalhlutverk: Charlton
Heston.
Bandariskur íþróttaleikvangur full-
ur af fólki. Leyniskytta hefur í hótun-
um. Löggan hefur tvær minútur til
umráða. Heston reddar þessu.
MÍR-salurinn:
Sónata yfir vatninu. Lettnesk kvik-
mynd. Leikendur: Astrid Kajriska,
Gunar Tsjitinski, Litita Ozolina.
Leikstjórar: Varis Brasla og Gunar
Tsilinski.
Læknir í leyfi þarf að skera upp stúlku.
Móðir hennar og læknirinn fella hugi
saman, en þaö er bara ekki svona ein-
falt.
Sýndásunnudagkl. 16. Öllum heimill
ókeypis aðgangur.
tónlist
Klúbburinn:
SATT-helgi. Á föstudag leika Kikk kl.
21.45 og Puppets kl. 22.45. Á laugar-
dag kl. 21.45 leikur Vaka og Tappi
tíkarrass tekur við kl. 22.45.
Mennigarmiðstöðin
í Breiðholti:
Á sunnudagskvöldið kl. 20.30 leikur
djasssveitin b5 eða flat five. Sveitin
var stofnuö á síöasta hausti, en kem-
ur nú fram opinberlega i fyrsta skipti.
Hljóðfæraleikararnir eru allir viö nám
eöa kennslu í tónlistarskóla FÍH. Á
þriðjudagskvöldið 19. april kl. 20.30
leikur svo Strengjasveitin fyrir þá,
sem það vilja. Á efnisskránni eru verk
eftir Karl Nielsen, Forster og Mozart.
ÞURSAFLOKKURINN heldur tón- x
leika á Austfjörðum um helgina.
Fiokkurinn leikur i Herðubreiö,
Seyðisfirði, föstudagskvöld. kl. 20 og
i Sindrabæ á Hornafiröi á sunnudags-
kvöldið ki. 21.