Helgarpósturinn - 22.03.1984, Blaðsíða 17

USTAPOSTURINN
Leikmyndin
sem hvarf
spjallað við Jón Hermannsson um
tökur á tveimur nœstu myndum
kvikmyndafélagsins Nýs lífs
,Ansans snjóinn tók upp. Og þar
eð þessi mynd á að gerast í miklu
fannfergi og drunga, vorum við
nauðbeygðir til að hætta tökum og
halda heim. En þetta er sem betur
fer eitthvað að batna þama fyrir
vestan. Mér skilst það sé farið að
snjóa aftur...“
Jón Hermannsson segir þetta,
hálf greunur út í tíðarfarið að
undanförnu. Hlákuna, sem allir
aðrir en forráðamenn Nýs lífs dá-
saima. Þetta kvikmyndafirma
þeirra Jóns og Þráins Bertelssonar
var að Ijúka tökum á næstu mynd
þeirra, ,3kammdegi“ sem gerist að
nær öllu leyti á eyðijörðinni
Reykjafirði við Amarfjörð, þegar
ósköpin dundu yfir. Aðeins vika
eftir við útitökur, j>egar hin eðla
leikmynd hvarf, snjórinn.
„Við vorum búnir að vera að
þarna fyrir vestan frá sjöunda
febrúar með talsverðcui mannafla
og tækjakost," segir Jón og minnist
þess að þeir neyttu allra bragða
síðustu hlákudagcuia til að geta
haldið áfram tökum.
„Við bmgðum til dæmis á það
ráð að fá leigðan traktor með hey-
blásara sem við létum þyrla upp
þeim litla snjó sem eftir var. Og
þannig mátti frcunkalla þá hríð sem
þurfti við í útitökunum."
En það er sem sagt aftur farið að
snóa fyrir vestan, blessunau-lega,
og félagsmenn Nýs lífs halda aftur í
Arnarfjörðinn á morgun þar sem
lokið verður þeim tökum sem frá
þurfti að hvería. ,3kammdegi, eins
konar þriller," eins og Jón lýsir
þessari mynd, verður svo frum-
sýnd fimmtánda september næsta
haust.
Dýr mynd?
„Þetta er nú svo relatívt hugtak,"
svarar Jón í fyrstu. >rJú, myndin er
aðeins í dýrari kantinum. Hún á
Scunt að geta skiiað sér á okkar
markaði, sem er vonandi, því hún
er ekki framleidd fyrir aðra en ís-
lendinga. ,3kammdegi“ er ekki
ætlað út fyrir landsteinana."
Ekki er ástæða til að fara út í efni
myndarinnar að svo stöddu, en
helstu leikarar hennar eru Ragn-
heiður Arnardóttir, Eggert Þor-
leifsson, Hallmar Sigurðsson,
María Sigurðardóttir og Tómas
Zoéga.
En það eru fleiri jám í eldinum
hjá kvikmyndafirmanu Nýju lífi.
Þeir Jón og Þráinn eru að sigla inn í
gerð annars verks nú í maí. Þá hef j-
ast tökur á myndinni ,JJa!alíf“. „Ef
menn passa sig á að yfirspenna
ekki bogcUin í kvikmyndagerðinni,
þá er ekkert því til fyrirstöðu að
vera með nokkrar myndir í gangi á
sama tíma,“ segir Jón Hermanns-
Ari Kristinsson festir aðaileik-
konuna í Skammdegi, Ragnheiði
Arnardóttur, áfilmu.
son. ,Af því hlýst reyndar dálagleg
hagkvæmni hvað varðar tækjakost
og leikara."
Dalalíf er framhcddsmynd Nýs
lífs, sem var fyrsta verk kvik-
myndafirmans Nýs lífs, svo sem
menn muna.
„Þetta verður gleðimynd sem
gerist á sveitabæ," segir Jón og
ennfremur: „Þeir Eggert og Karl
Ágúst verða áfram í aðalrullunum
og munu gera létt og saklaust grín
að landbúnaðinum, svona til mót-
vægis við sjávarútveginn úr fyrri
myndinni."
Dsdcilíf verður tekin í nágrenni
Reykjavíkur og hcda staðið yfir við-
ræður milii ábúendcuina að Hálsi í
Kjós og kvikmyndafyrirtækisins
um tökustaðinn. Reiknað er með
að Dalalíf verði frumsýnd fyrir
næstu jól. -SER.
með hliðrun í merkingu þess hugtaks. Þessi
kona er flókin og henni verður ekki lýst með
einföidum hætti.
Líf konunnar er líf í ótta, en sem betur fer
sælist höfundur ekki til að gefa ofureinfald-
Vorkonur Alþýðu-
leikhússins sýna Undir
teppinu hennar ömmu
- margræðni textans
er fylgt skemmtilega
eftir í túlkun
leikaranna, segir
Heimir m.a. í umsögn
sinni.
Nína BjörkÁrnadóttir.
UNDIR TEPPINU HENNAR ÖMMU.
FUGL ÓTTANS. -Leikrit.
Alþýðuleikhúsið. Vorkonur. -HótelLoft-
leiðir.
Leikstjóri: Inga Bjarnason.
Leikmynd og búningar: GuðrúnSvava
Svavarsdóttir.
Tónskáld: Mist Þorkelsdóttir. Flytjendur
tónlistar: Guðrún Birgisdóttir (flauta) og
Hákon Leifsson (harmonika).
Ljós: Arni Baldvinsson.
Hljóð: Hákon Leifsson.
Leikarar: Sigurjóna Sverrisdóttir, Sigrún
Edda Björnsdóttir, SigurveigJónsdóttir, Sól-
veig Halldórdóttir, AnnaS. Einarsdóttir,
MargrétÁkadóttir ogKristín Bjarnadóttir. -
Karlaraddir: Hákon Leifsson, Guðmundur
Ólafsson og ÞórhallurSigurðsson.
Nína Björk Ámadóttir er iöngu komin í
hóp merkustu Ijóðskálda á okkar tungu og
smáljóð hennar Fugl óttans er í tölu bestu
ljóða hennar að mínu viti. Það er þetta ljóð
sem myndar undirtitil við heiti nýs leikrits
hennar, Undir teppinu hennar ömmu, sem
vorkonur Alþýðuleikhússins frumsýndu á
þriðjudaginn var, og er texti reyndar að
hluta unninn úr 1 jóðabókinni Svartur hestur
í myrkrinu.
Það má gjama segja það strax að mér
þykir þessi sýning við fyrstu skoðun hafa
mcirga góða kosti. Þar kemur bæði til áleit-
inn og ljóðrænn texti Nínu Bjarkar, hug-
kvæm og markviss sviðsetning Ingu Bjama-
son og ágætur leikur þeirra sjö kvenna sem
bera sýninguna uppi. Leikritið er hins vegar
flóknara en svo að mér detti í hug að ég hafi
tekið eftir nærri öllu sem lesið yrði út úr
verki vorkvenna og má vera að öðrum þyki
eitthvað annað skipta meira máli en það
sem hér verður lögð áhersla á.
Það er löng leið frá raunsæilegri boð-
skaparsýningu til þessa verks Nínu Bjarkar
og túlkun áhorfanda er nauðsynleg í mörg-
um stöðum. Margræðni textans er fylgt
skemmtilega eftir í túlkun leikaranna og
skoðandi finnur að hann er skilinn eftir með
mörg vandamál óleyst. Þetta er einmitt
aðalsmerki góðrar listar og mega aðstand-
endur vel við una.
Tvennt ber hæst eftir fyrstu skoðun
verksins. Annað er ÓTTINN (með áherslu á
ótta kvennanna) hitt er KONAN, hin eilífa
kona (en ekki þar með án takmarks og til-
gangs heldur í leit að takmcu-ki og tilgangi).
Sígildi konunnar er undirstrikað með tíma-
Ieysi verksins: eina stundina er hún vinnu-
kona á fyrri öldum, aðra stundina húsmóðir
í nútíð, nú Gunnhiidur kóngamóðir en
næstu stund lítil og óttaslegin telpa. Allt er
þetta ein kona .Jcvenmynd eilífðarinnar"
LEIKLIST
Fugl óttans er stór
aðar skýringæ á honum heldur Ieitar í tákn-
myndir ljóðsins sem um var getið í upphafi.
þannig kemur ekki upp sú tí'skugróna og
einfeldningslega niðurstaða að karlmenn
séu skepnur (það eru þeir að vísu bæði í
þessum leik og raunveruleiknum, en þeir
eru guðsélof margt fleira). Óttinn er vissu-
lega stundum réttmæt hræðsla konunnar
við karldýrið, en hann er líka stundum sjálf-
skapaður. Og hann getur stafað af bama-
legum sjálfsásökunum, öryggisleysi,
menntunarskorti eða flóknum aðstæðum.
Fugl óttans er stór, segir Nína Björk íijóði
sínu, en á sama stað er hann einnig lítill og
flýgur inn í brjóstið. Báðcir hliðar koma
ágætavel fram í öguðum og fallegum leik
þeirra Sigurjónu Sverrisdóttur og Sigrúnar
Eddu Björnsdóttur. Verk þeirra gefur góðar
vonir um framtíð þeirra á íslensku leiksviði.
Áfengissýki er snar þáttur í umræðu
verksins og söguþræði. Á stundum minnir
það ofurlitið á Mártu Tikkcinen ogÁstarsögu
aldarinnar - og er ekki leiðum að líkjast.
Önnur norræn skáldkona sem stundum
kom upp í huga mér var Kerstin Ekman,
einkum nýjasta bók hennar, En stad av Ijus
(1983). Hvorug tengslin voru nema til góðs
- ef þau eru annars staðar en í hugarheimi
þessa áhorfanda.
Táknsæi og leikur að hugmyndum eru
meginstyrkur sýningarinnar. Sum táknin
eru að vísu dálítið óljós fyrir mér, t.d. þvæl-
ist fyrir mér hlutverk manneskjunnar og er
spum hvort ekki sé verið að reyna að koma
of miklu fyrir í einni persónu eða einu tákni.
A pörtum reyndist það Kristínu Bjamadótt-
ur erfitt í túlkun.
Leikurinn er annars, eins og áður sagði,
til sóma. Auk þeirra Sigurjónu og Sigrúnar
Eddu skal þess eins getið að Sólveig Hall-
dórsdóttir á glymjandi spretti í hlutverki
ömmunnar.
Leikmynd Guðrúnar Svövu og tónlist
Mistar Þorkelsdóttur féllu skínandi vel að
verki Nínu Bjarkar og glöddu bæði augu og
eym.
Söguþráður verður ekki rcikinn hér. Leik-
hússgestir eiga að fá að hafa hann í friði. Til
forvitnisauka skal aðeins sagt að undir
teppinu hennar ömmu leynist fleira en
flesta mun gmna.
Alþýðuleikhúsinu óska ég til hamingju
með góða sýningu og snjallar vorkonur - og
hvet alla unnendur leikhúss og bókmennta
til að eyða kvöldstund í ráðstefnusal Hótel
Loftleiða á næstunni.
HELGARPÓSTURINN 17