Helgarpósturinn - 07.02.1985, Blaðsíða 17

LISTAPOSTURINN
Chet Baker í viðtali við HP:
„Þaö eru ekki neinir
aörir djasssöngvarar..
„Ég var ( heróíni en tókst aö losna við það1 með hjálp metadons."
Ijósmynd Ingimundur Jónsson
Chet Baker kom, sá og sigraði.
Um tíma leit þó út fyrir að hann
myndi ekki koma. Hann missti af
flugvélinni í Los Angeles og úr
vöndu var að ráða. Með góðri að-
stoð Flugleiðamanna tókst að leysa
vandann og hann flaug frá San
Francisco til London og þaðan til
Keflavíkur. „Eftir að ég hitti Flug-
leiðamanninn í London gekk allt
einsog í sögu,“ sagði Chet. „Miðinn
frá London til íslands hafði glatast
en hann bjargaði því. Ég varð líka
fyrir áreitni tveggja starfsmanna á
Heathrow. Annar þeirra bretti ugp
aðra ermina og þóttist sprauta. Ég
hellti mér yfir þá og þeir siguðu á
mig lögreglunni. Ég held að þeir
hafi ekki þekkt mig — þetta eru und-
irmálsmenn sem halda að allir
djassleikarar séu í eitrinu. Það stóð
djass á trompetkassanum mínurn."
Chet er ljúfur maður en viðkvæm-
ur. Hann getur rokið upp af minnsta
tilefni, en svo er það búið. Hann
kom hingað fyrst fyrir þrjátíu árum.
„Ég ferðaðist mánuðum saman um
Evrópu og man ekki mikið frá dvöl-
inni hér. Við lékum bæði í Reykjavík
og á Vellinum og það var djöfulli
kalt. Það þyrfti að nota þá peninga
er fara í hernaðarútgjöld til að
byggja yfir heiminn, hreinsa and-
rúmsloftið og halda jöfnum hita.“
Stundum þegar honum dettur eitt-
hvað þessu líkt í hug er einsog hann
tali um það við sjálfan sig. Chet
Bakér og kona hans Diana voru ör-
þreytt er þau komu á Hótel Loftleið-
ir eftir tuttugu tíma ferðalag. Þó
féllst hann á að syngja But not for
me fyrir ríkisfjölmiðlana og þar hitti
hann undirleikara sína: Kristján
Magnússon, Tómas R. Einarsson og
Svein Óla Jónsson. „Hvenær eigum
við að æfa?“ spurðu þeir. „Við hitt-
umst klukkutima fyrir tónleika,"
svaraði hann. „Ertu með eitthvað
skrifað?" spurði Kristján. „Nei,“ svaraði
Chet, „við ákveðum lögin á morg-
un.“ Það var eins gott að piltarnir
höfðu hlustað á hljómplötur meist-
arans og æft allan undirleik vand-
lega. Tónleikarnir gengu líka einsog
í sögu og á stundum skóp hann heil-
steypt listaverk einsog My funny
Valentine, þar sem tempóið var svo
hægt að vart var merkjanlegt. „Nú
leikum við blús," sagði Chet. „Hann
er annaðhvort eftir Bird eða Miles —
ég man það ekki.“ Og tríóið byrjaði
að leika en Baker blés í annarri tón-
tegund. Það var fljótt leiðrétt. Baker
hafði bara gleymt hvaða tóntegund
hann gaf tríóinu upp fyrir tónleika.
Smáhnökrar sem skerpa heildar-
myndina — óviðjafnanleg fegurð
trompets og söngs í ljóðrænum ball-
öðum og djassverkum. Söngur
Bakers er saga útaf fyrir sig. Sumir
elska hann, aðrir ekki. Prófessor
Jón Múli sagði eftir tónleikana:
„Maðurinn blés svo fallega að ég gat
fyrirgefið honum sönginn." „I love
honest people," sagði Baker þegar
hann heyrði þetta.
Söngur Bakers hrífur mig og þeg-
ar ég spyr hann um aðra djass-
söngvara segir hann: „Það eru ekki
neinir aðrir djasssöngvarar. Ég er
eini djasssöngvarinn — hinir eru
skemmtikraftar." Hans menn eru
Parker og Miles. „Þú spyrð um
Mulligan. Það eru hundruð saxafón-
leikara sem geta blásið hann í
klessu. Risavaxinn og skvapmikill
situr hann við einkasundlaug sína
og æpir á þjóninn allan daginn.
Hann er stjörnuvitlaus. Ég neita þvi
þó ekki að hann er frábær útsetjari."
Bráðlega kemur ný skífa með Chet
og Warner Marsh. „Hann blæs eins-
og engill," segir Chet. Það er enda-
laust hægt að rifja upp liðna djassat-
burði: Lee Morgan var skítakarakt-
er og eðlilegt að hann væri skotinn
til bana — „en hann gat blásið í
trompetinn bölvaður". Wynton
Marshalis er ofmetinn en John McNeil
vanmetinn. Zoot Sims er dauðvona,
krabbinn bættist við drykkjusýkina.
„Brennivínið drepur menn líka. Ég
var í heróíni og tókst að losna við
það með hjálp metadons. Metadon
er óþverri. Þú verður algjörlega til-
finningalaus. Ég þoldi það ekki og
tókst að losa mig við það líka. Meta-
don drap Bill Evans. Hann var með
blæðandi magasár en fann ekkert
til. Honum blæddi út.“
Þrátt fyrir allt er Chet Baker ham-
ingjusamur. Hann á hvergi heima —
hefur selt íbúðina í New York en fær
póstinn sinn sendan á heimili vinar
síns í Kaliforníu. Hann ferðast um
heiminn með trompetinn og Diönu
og miðlar öðrum nautn hinnar ljóð-
rænu fegurðar. Héðan hélt hann á
vit evrópskra ryþmaleikara með
Philip Catherin í broddi fylkingar.
-VL
Listaverkabœkur Listasafns ASI
og Lögbergs halda sínu striki:
Næstur kemur
Jóhannes Geir
Listaverkabækur Listasafns ASÍ
og bókaforlagsins Lögbergs hafa
glatt alla velunnara íslenskrar mynd-
listar nú um nokkurra ára skeið,
enda hafa þær bækur sem hingað til
hafa birst í bókaröðinni verið af-
burða vel unnar í alla staði. Þegar
hafa þessir aðilar sent frá sér bæk-
urnar um Ragnar í Smára, Eirík
Smith, Jóhann Briem og fyrir síð-
ustu jól um Mugg (Guðmund Thor-
steinsson). Nú getur Helgarpóstur-
inn upplýst hverjar verða næstu
bækurnar í þessari röð.
Á hausti komanda verður fimmta
listaverkabókin gefin út, og mun
hún fjalla um myndlistarmanninn
Jóhannes Geir, verk hans og lífsferil.
Það er Aðalsteinn Ingólfsson list-
fræðingur sem skrifar um verk lista-
mannsins, en prófessor Sigurjón
Björnsson við heimspekideild Há-
skóla íslands tæpir á æviágripum
Jóhannesar, en Sigurjón og Jóhann-
es eru gamlir æskufélagar.
Þegar bókin kemur út, verður
hún búin að vera í tvö ár í smíðum.
Hún verður með sama sniði og fyrri
bækur útgefanda um þetta efni og
sem fyrr verður það Torfi Jónsson,
skólastjóri Myndlistar- og handíða-
skóla íslands, sem sjá mun um útlit
bókarinnar.
Jóhannes Geir er einn af fáum ís-
lenskum myndlistarmönnum sem
sérhæft hefur sig í pastel-teikning-
um. Þá hefur hann unnið mjög mik-
ið í olíu, einkanlega hin síðari ár.
Myndefni sitt sækir hann jafnan út á
landsbyggðina, í sjávarpláss og
þekktar eru myndir hans af hestum
á heiðum uppi.
Að sögn Sverris Kristmundssonar
hjá bókaforlaginu Lögbergi, hefur
tekist vel til um þessa bókaröð, þrátt
fyrir gifurlegan útgáfukostnað sem
hverri bók hefur fylgt. Þess má geta,
að útgáfa bókarinnar um Jóhannes
Geir kemur til með að velta á millj-
ónum.
Næstur á eftir Jóhannesi Geir í
bókaröðinni um íslenska myndlistar-
menn verður að öllum líkindum
myndlistarmaðurinn Tryggvi Ólafs-
son sem síðustu ár hefur einkanlega
stundað list sína erlendis við góðan
orðstír. Halldór B. Runólfsson list-
fræðingur hefur umsjón með þeirri
útgáfu, sem enn er á frumvinnslu-
stigi.
Stelpurnar í Alþýðuleikhúsinu æfa Klassapíur:
Blödrubólga,
liðagigt og kal-
blettir
„Við fáum sennilega blöðrubólgu,
liðagigt og kalbletti," segir Inga
Bjarnason leikstjóri sem æfir af
kappi með stelpunum í Alþýðuleik-
húsinu. „Hitakerfinu er eitthvað
ábótavant, því við náum ekki nema
fimm stiga hita selsíus hérna í Ný-
listasafninu," bætir leikstjórinn við.
Leikritið sem kvennadeild Al-
þýðuleikhússins æfir heitir Klassa-
píur í íslenskri þýðingu (Topgirls) og
er eftir breska höfundinn Carel
Churchill. Leifur Þórarinsson hefur
gert tónlist við verkið sem frumsýnt
verður í Nýlistasafninu 18. febrúar
nk.
HELGARPÓSTUfllNN 17