Helgarpósturinn - 18.02.1988, Side 24

Um HELGINA
Laugardaginn 20. febrúar frum-
sýnir Leikfélag Kópavogs leikritið
„Svört sólskin" e. Jón Hjartarson.
Þetta eru mikil tímamót hjá félaginu,
sem hefur nú loksins fengið aðstöðu
til syninga eftir hartnaer 4 ára hlé.
Gamli salurinn í Félagsheimili Kópa-
vogs hefur verið í endurbyggingu
undanfarin ár og er nú orðinn einn
besti salur á tandinu hvað varðar að-
stöðu til leiksýninga. Leikstjóri
„Svartra sólskina" er Ragnheiður
Tryggvadóttir, tónlist er eftirGunnar
Reyni Sveinsson og leikmynd hann-
aði Gylfi Gíslason. Lárus Björnsson
og Egill Árnason hönnuðu Ijós. í að-
alhlutverkum eru Jóhanna Pálsdótt-
ir og Fjalar Sigurðarson en önnur
hlutverk eru 13. Önnur og þriðja sýn-.
ing verksins verða 23. og 28. febrúar.
Miöasala verður opin milli 18.00 og
20.30 sýningardaga og er haegt að
panta miða í síma 41985.
Um helgina verða hinir fræknu
handboltamenn okkar á fullu —
hvort sem þeir eru launaðir eða ekki
— og á laugardag eru tveir leikir i 1.
deild karla, Þór Ak fær KR í heim-
sókn og UBK fær KA frá Akureyri í
heimsókn í Kópavoginn. Ekki er að
efa að KA-menn slátri Kópavogsbú-
unum og fari létt með. Hins vegar
eru Þórsarar enn á höttunum eftir
sínum fyrstu stigum. Hvor tveggja
leikurinn hefst kl. 14. Á sunnudags-
kvöldið spila FH og Stjarnan og
þann leik vinna FH-ingar pottþétt,
enda eru þeir líklega með besta liðið
í deildinni um þessar mundir. Valsar-
ar eru liklega næstbestir — þó lið
þeirra sé stjörnum prýddara en FH-
liðið, en jaað segir ekki allt. Valsarar
mæta ÍR-ingum á mánudagskvöldið
í Seljaskóla kl. 20.00 og þá er aðeins
eftir að nefna leik Víkings og-Fram
sem spilaður verður á sunnudags-
kvöldið í Höllinni og hefst kl. 20.00.
Þar steinliggja Frammarar að öllum
líkindum.
Stórtónleikar verða haldnir í
Lækjartungli, Lækjargötu 2, í kvöld,
fimmtudagskvöld 18. febrúar. Þar
leikur hljómsveitin Frakkarnir sem
hefur verið endurreist eftir þriggja
ára hlé og flytur eingöngu nýtt,
frumsamið efni. Frakkarnir eru Mike
Pollock, Björgvin Gíslason, Þorleifur
Guðjónsson og Gunnar Eriingsson.
Þá verða einnig haldnir í Lækjar-
tungli fyrstu tónleikar hljómsveitar-
innar „Síðan skein sól", en sú hljóm-
sveit hefur verið í fríi í nærri eitt ár.
Hljómsveitina skipa Helgi Björnsson
söngvari, Jakob Magnússon, Ingólf-
ur Sigurðsson og Eyjólfur Jóhanns-
son. Tónleikamir hefjast klukkan 22.
Lækjartungl býður upp á danssýn-
ingu á sunnudagskvöldið þar sem
haldið verður svokallað „Kramhús-
kvöld". Þar koma fram dansarar úr
Kramhúsinu og sýna dansatriði úr
ýmsum áttum. Má þar nefna tangó
og jazzdansa. Café Rosenþerg á
sama stað er nú opið alla virka daga
bæði í hádegi og á kvöldin.
Píanóleikarinn Alain Raes og klar-
inettleikarinn Claude Faucomprez
halda tónleika á vegum Alliance
Francaise á laugardaginn kl. 20.30 og
á mánudagskvöld á sama tíma í
Norræna húsinu. Þeir leika verk eftir
Burgmuller, Weber, Debussy, Gade
og Poulenc.
Breytingar, breytingar: Stöð 2 sýn-
ir á föstudagskvöldið myndina í æv-
intýraleit. Sú mynd kemur á undan
Fyrirboðanum (Omen) og hefst kl.
21. Fyrirboðinn hefst tíu mínútum
fyrir kynntan tíma í sjónvarpsvísi, kl.
22.25. Síðasta mynd föstudags-
kvöldsins er svo „Leynilegt líf móður
minnar" og segir þar frá síma-
vændiskonu sem neyðist til að horf-
ast í augu við ýmis vandamál þegar
unglingsdóttir hennar kemur í heim-
sókn.
Guðjón Friöriksson sagnfræðing-
ur, sem leiðir lesendur HP í allan
sannleika um Þingholtsstrætið í
þessu blaði, verður með þátt sinn
„Göturnar í bænum" í ríkisútvarpinu
kl. 16.30 á laugardaginn. Þetta eru
sérstaklega vandaðir og skemmti-
legir þættir sem við hvetjum fólk ein-
dregið til að hlusta á. Klukkan 22.30
er svo á dagskrá ríkisútvarpsins þátt-
urinn „Útvarp Skjaldarvík" þar sem
leikin eru lög og rifjaðir upp atburðir
frá liðnum tímum í umsjón Margrét-
ar Blöndal á Akureyri.
Útvarp Rót verður með þátt í
kvöld kl. 22.30 sem heitir „Við og
umhverfið". Umsjón með þættinum
hefur dagskrárhópur um umhverfis-
mál á Útvarpi Rót. Á sunnudaginn
kemur kl. 21.30 verður á dagskrá
þátturinn „Jóga og ný viðhorf" og
fjallar um hugrækt og jógaiðkun.
Úmsjónarmenn þáttarins eru Skúli
Baldursson og Eymundur Matthías-
son.
Sinfóntuhljómsveit íslands verö-
ur að vanda með tónleika í Háskóla-
bíói í kvöld. Þar munu fjórir blásturs-
hljóðfæraleikarar hljómsveitarinnar
leika einleik undir stjórn ungverska
stjórnandans Thomas Koncz. Á
efnisskránni eru fjögur verk, fyrst úr
tónaljóðinu Föðurlandið mitt eftir
Bedrich Smetana. Leikið verður
„lagið" Moldá, sem er þekktasti og
vinsælasti þátturinn úr tónaljóðinu.
Þvi næst koma blásararnir til sög-
unnar og flytja sinfóniuna Con-
certante fyrir fjóra blásara eftir
Mozart. Síðari hluti tónleikanna er
helgaður Ungverjalandi og þá verða
fluttar Tvær myndir eftir Bartók og
Dansar frá Galente eftir Kodálý. Ein-
leikarar á þessum tónleikum eru
Kristján Þ. Stephensen á óbó, Einar
Jóhannesson á klarinett, Joseph
Ognibene á horn og Hans P. Franz-
son á fagott. Hljómsveitarstjórinn,
Thomas Koncz, er á 38. aldursári og
stundaði nám í tónskáldafræöum og
hljómsveitarstjórn í Búdapest og
Vínarborg. Á árunum 1974—1980
var hann stjórnandi í ungversku
ríkisóperunni í Búdapest en er nú
aöalstjórnandi Sinfóníuhljómsveit-
arinnar i Bodensee í Þýskalandi.
Koncz hefur og stjórnað nokkrum
stórum hljómsveitum í Evrópu.
Leiklistarlífið blómstrar í höfuð-
borginni og fjöldi sýninga er nú á
fjölunum hjá hinum ýmsu leikhús-
um og leikhópum. Ás-leikhusiö sýn-
ir Farðu ekki... eftir Margaret
Johansen á Galdraloftinu, Hafnar-
stræti 9, í kvöld kl. 20.30 og á sunnu-
dag kl. 16, Egg-leikhúsið er með
sýningar á „Á sama stað" í hádeginu
í Mandarínanum við Tryggvagötu og
verður næsta sýning á laugardaginn
kl. 12. Þá sýnir Alþýðuleikhúsiö
„Eins konar Alaska" og „Kveðjuskál"
í Hlaðvarpanum og verða þrjár auka-
sýningar á því verki. Næsta sýning
verður sunnudaginn 28. febrúar. Frú
Emilía, leikhúsið sem sýnir á Lauga-
vegi 55b, frumsýnir í kvöld Kontra-
bassann eftir Patrick Suskind og
næsta sýning verðurannað kvöld kl.
21.
fslenska óperan frumsýnir á
morgun Don Giovanni eftir W.A.
Mozart og önnur sýning verður á
sunnudaginn kl. 20. Sjá nánari um-
fjöllun um sýninguna í Listapósti HP.
Einnig sýnir íslenska óperan Litla
sótarann og verða sýningar á næst-
unni sem hér segir: Á sunnudaginn
kl. 16, mánudag og miðvikudag kl.
17, laugardag 27.2. og sunnudag
28.2. klukkan 16.
í Gallerí Svörtu á hvítu á Laufás-
vegi 17 verður á morgun opnuð sýn-
ing á verkum Ólafs Lárussonar. Á
sýningunni verða teikningar og
grafíkverk, unnin á síðastliðnum
tveimur ámm. Sýningin verður
opnuð kl. 20 annað kvöld og stendur
til sunnudagsins 6. mars. Galleríið er
opið alla daga nema mánudaga frá
kl. 12—18.
Ef marka má frábæra frammi-
stöðu Þorsteins Ásgeirssonar á
Bylgjunni á tiltektartíma síðastliðinn
laugardag verður fólki óhætt að
sleppa því að leika hljómplötur í
partýjum á laugardaginn. Þorsteinn
verður á Bylgjunni frá kl. 23 á laugar-
dagskvöldið og fram til klukkan þrjú
um nóttina og ef að líkum lætur ber-
ast hressileg og Ijúf lög frá FM 98,9
þær klukkustundir.
Síðan eru liðin mörg ár heitir þátt-
ur Arnar Petersen á Stjörnunni á
sunnudaginn kl. 16. Örn flettir göml-
um blöðum, lætur vonandi hlust-
endur vita hvað í þeim stendur,
gluggar í gamla vinsældalista, fær
fólk í viðtöl og rifjar upp gömlu góðu
dagana.
Skálafell á Hótel Esju hefur í mörg
ár staðið fyrir tískusýningum á
fimmtudagskvöldum í samvinnu við
Módelsamtökin. Hlé hefur verið á
sýningunum frá áramótum en í
kvöld, fimmtudagskvöld, hefjast
þær að nýju. Þá verður sýnd hártísk-
an '88 á vegum Effect og hefst sú
sýning kl. 20.30. Klukkan 21.30 verð-
ur sýnd vortískan frá Betty Barclay,
fatnaður frá Betty í Bankastræti.
Skálafell hyggst brydda upp á ýms-
um nýjungum á næstunni, kynna
tískuna í hárgreiðslu og andlitsförð-
un ásamt tískunni i fatnaði og eftir
hálfan mánuð hefjast sýningar þar
sem íslenskir fatahönnuöir verða
kynntir. Nánar um það þegar þar að
kemur.
Laugardaginn 20. febrúar kl. 16
opnar Finnbogi Pétursson sýningu í
Nýlistasafninu, Vatnsstíg 3b. Finn-
bogi er fæddur 1959, lauk námi frá
nýlistadeild Myndlista- og handíða-
skóla íslands 1983, stundaði fram-
haldsnám við Jan Van Eyck Aka-
demie i Hollandi 1983—85. Finnbogi
hefur tekið þátt í samsýningum hér
heima og erlendis, þetta er fjórða
einkasýning hans en sú fyrsta hér-
lendis. Á sýningunni er hljóðverk
(audio-installation) í mið- og neðri
sal safnsins. Sýningin er opin virka
daga frá 14—20, henni lýkur sunnu-
daginn 6. mars.
Um þessar mundir sýnir Sigurður
Þórir málverk á Kjarvalsstöðum,
sýninguna kallar Sigurður „Úr hugar-
heimi" og hún stendur tíl 6. mars.
STÓLAR
Encyclopaedia Britannica lýsir
stólum ágœtlega: Stod sem lyftir sitj-
anda manna frá jördu. Ætlud fyrir
einn í einu. Láréttur flötur heldur
jafnvœgi á fótum, göflum eða ödr-
um burdarhlutum. Fœtur eru þrír
eda fjórir, stundum fleiri, aldrei
fœrri. — Madurinn sem féll til jardar
myndi skilja fyrirbœrid stóll til hlítar
eftir þessu án þess að þurfa að reyna
frekar eða sjá.
Stólar eru yfirleitt svo hversdags-
legir og sjálfsagðir í umhverfi okkar
að við höfum ekki fyrir því að líta þá
augum. Við bölvum ef þeir eru
óþægilegir, annars er einna líkast
því að þeir séu ekki til. Ástæðan fyr-
ir þessu gæti verið sú að þeir eru
eðli málsins samkvæmt alltaf fyrir
aftan okkur og þvælast því aldrei
fyrir augunum. Öðru máli gegnir
um borð, hillur og annað. Stóll er
samt sem áður erkitýpa meðal hús-
gagna, frumgagn í umhverfi manna.
Hvernig væri heimur án stóla? Sjáið
fyrir ykkur strætó til dæmis. Og
stóllinn á sögu og fortíð.
Fyrstu stólarnir sem þekktir eru
komu frá Kína, frá Han-tíma fyrir
um 5000 árum. Þetta voru plusser-
aðir kollar á þremur fótum. Þá og
síðar voru stólar eingöngu ætlaðir
keisurum og fyrirfólki sem þótti yfir
það hafið að setjast í duftið með
almúganum. Þó hélt fyrirfólk áfram
að sitja á stólum, eins og á jörðu,
með krosslagða fætur að sið
Búddha. En fljótt kom að því að fólk
uppgötvaði nýja fótastöðu með því
að líkja eftir útliti stólsins með fót-
um sínum og sitjanda. Um árþús-
undir voru stólar einungis eign
þeirra best settu, eins konar virð-
ingarsess. Á meðan sat fólk í austur-
löndum fjær með krosslagða fætur,
í austurlöndum nær flötum beinum
og í Afríku nam rass við hæl og hné
við höku, stelling sem krefst bæði
liðugheita og jafnvægis.
Evrópumenn ýmist stóðu eða veltu
sér um. Fyrst voru stólar úr tré eða
bambus og líktu yfirleitt eftir fót-
leggjum dýra.
I Grikklandi hinu forna verður
stóllinn almannaeign. Þá verða líka
til klappstólar, en bekkir og sófar
höfðu áður komið fram meðal
Egypta og áður hjá Mesópótamíu-
mönnum. Þeirra stólar höfðu stund-
um bak. Fjórfóta stólar voru orðnir
ráðandi. Stóllinn hélt áfram að vera
sjálfsagður og ósýnilegur og líkur
súrefni jafnan ómissandi. Stólar
voru handsmíðaðir og smiðirnir
voru kannski þeir einu sem sáu eitt-
hvað meira í stólnum en þolanda-
hlutverkið. Á síðari öldum verða
stólar léttari og í ítalskri endurreisn
á fjórtándu og fimmtándu öld er tal-
að um hönnun stóla og húsgagna-
arkitektúr. Á Spáni á síðari öldum
verður fyrst vart við járn í stólum og
þá í bland við tré. Einhver prófaði að
hafa hjarir við bak til hæginda en
Henry III kóngi þótti slíkt hreint frá-
leitt. Nítjánda og tuttugasta öldin
hafa verið byltingartími í stólasmíði.
Seint á nítjándu öld er farið að setja
saman stóla úr hlutum, fyrst í
Bandaríkjum. Þá gat eitt fyrirtæki
einbeitt sér að fótasmíði og setan
komið annars staðar frá. Þriðja fyr-
irtækið setti síðan saman. Um svip-
að leyti kom fram önnur bylting í
stólagerð í Bandaríkjunum, með til-
komu stálröra. Krómuð stálrör hafa
allar götur síðan verið áberandi í
stólagerð.
Tuttugasta öldin. Verksmiðjur
taka að fjöldaframleiða stóla. Á Eng-
landi kom fram hreyfing til aftur-
hvarfs, Art Nouveau lagði áherslu á
handsmíði og engir tveir stólar
skyldu vera eins. Síðar varð önnur
bylting með Bauhaus og áherslu á
notagildi sem útlitið skyldi þjóna.
Fjöldaframleiðslan verður sífellt
meira áberandi en um leið koma
fram stöðugt fjölbreyttari tegundir
stóla. Húsgagnahönnun verður
sjálfstætt fag og fram koma starfs-
heitin iðnhönnun og listiðnaður. Á
seinni árum er meðvituð áhersla
lögð á hagkvæmni, notagildi, frum-
leika og útlitsfegurð.
í dag eru stólar svo ólíkir og fjöl-
breyttir í útliti að þeir minna í fæstu
hver á annan. Hlutverk þeirra sam-
einar þá. Hlutverkið er skýrt og
greinilegt, stólar þurfa ekki að velkj-
ast í vafa um tilvistarhugtakið.
Pinter sá tvo menn í herbergi,
annan standandi og hinn sitjandi á
stól og hann samdi leikritið Hús-
vörðinn. lonesco samdi leikritið
Stólana þar sem nánast enginn
maður sést en auðir stólar leika að-
alhlutverkin. ímyndið ykkur leikrit
án stóla. Undur og stórmerki í
fjaðrasófum grænum. Við sitjum á
sama stað en erum samt að ferðast.
Hvað væru forsetinn og dómarinn
án stóla? Hve lengi myndum við lifa
án stóla? Stóll er ekki bara stóll. Stóll
er stóll er stóll sagði Gertrude Stein.
Ég sit í nærri fullkomnu sæti sem
24 HELGARPÓSTURINN
getur snúist á fimm hjólum sem
hvert um sig getur snúist með fjöðr-
um, hækkað og lækkað, armar og
hátt bak og takkar sem ég þurfti að
læra á sérstaklega. Mig dreymir um
tannlæknastól fyrir framan sjón-
varpið, engir borar, ekkert sog, bara
stóllinn og lítið borð, þotustólar í
bílnum. Við sitjum og borðum, sitj-
um og vinnum, sitjum og hugsum,
sitjum og hugsum ekki, horfum á
sjónvarp, sitjum og ferðumst í lofti á
sjó og landi. Allt á stól. Hvernig
verða rassar eftir þúsund ár? Hvern-
ig verða stólar eftir þúsund ár?
Hvort verður hvors? í raun er stóll
ekki bara stóll heldur er i honum
fólginn vitnisburður um viðleitni
mannsins að gera sér tilvistina bæri-
legri. FÞ
Vein kontra-
bassa-
leikarans
/ dag, 18. febrúar, frumsýnir leik-
húsið Frú Emilía einleikinn Kontra-
bassann eftir Patrick Súskind, en sér-
stœð skáldsaga hans Ilmurinn, sem
komin er út á íslensku, hefur vakið
mikla athygli um allan hinn vest-
rœna heim. Leikari er Árni Pétur
Guðjónsson, Guðjón Pedersen ann-
ast leikstjórn og Guöný Richards er
höfundur leikmyndar og búninga.
Pýðinguna gerðu Hafliði Arngríms-
son og Kjartan Ólafsson. Að þessu
sinni hefur Frú Emilía hreiðrað um
sig á Laugavegi 55b.
Kontrabassinn fjallar um kontra-
bassaleikara í sinfóníuhljómsveit og
einmanalegt siðdegi áður en hann
fer í kjólfötin til að spila. Af skiljan-
legum ástæðum geta ekki allir leik-
ið fyrstu fiðlu, því er það hart að
þurfa að sætta sig við sæti á aftasta
púlti, sérstaklega þegar draumarnir
stefndu hærra. Tilhugsunin um þá
nauð að eyða þvi sem eftir er starfs-
ævinnar fjötraður við óhentugasta
og klunnalegasta hljóðfærið gerir
hann næstum vitstola. Kontrabassi
er nánast aldrei kallaður fram úr öft-
ustu röð til einleiks. Eintal kontra-
bassaleikarans við hljóðfæri sitt er í
senn fyndið og sorglegt.
Patrick Súskind er Þjóðverji fædd-
ur 1949 og hann skrifaði verkið
1980. Verkið hefur verið á sviði í
Múnchen frá árinu 1981 ogsýningar
þess eru komnar yfir 200. Súskind,
sem sjálfur lærði á píanó í barn-
æsku, segir: „Þar sem ég erfði af
föður mínum of stutta sin, litla putta
og frá móður minni of langa vísi-
fingur, löngutöng og baugfingur ein-
beitti ég mér nær eingöngu að und-
irleik og hafnaði frekari áformum
um metorð í einleik. Kontrabassinn
fjallar um tilveru manns í litla her-
berginu sínu. Mikilvægast í mínum
huga var að lýsa manneskju sem
veit mjög margt, en getur alls ekkert
notfært sér það. Sú heimsmynd sem
han smíðar sér er bara djöfuls
þvæla. Við samningu verksins gat
ég stuðst við eigin reynslu að því
leyti að ég hef eytt mestum hluta lífs
míns í sífellt minni og minni her-
bergjum, sem ég á sífellt erfiðara
með að yfirgefa. En ég vona að ein-
hvern daginn finni ég herbergi sem
er svo smátt og umlyki mig svo náið
að það fylgi mér þegar ég yfirgef
það.
í þannig herbergi ætla ég svo að
reyna að skrifa tveggja manna leik-
rit sem gerist í mörgum herbergj-
um."
Eru ekki margir kostir við það að
starfa frjálst í litlu leikhúsi?
Guðjón Pedersen leikstjóri: „Þeir
eru margir. Þú ræður hvaða verk þú
færir upp, sem þýðir að þú hefur
mikla trú á því sem þú ert að gera.
Síðan ræður þú með hverjum þú
vinnur og þú verður að elska þá sem
þú vinnur með. Það var virtur leik-
stjóri hér sem sagði mér að þess
þyrfti ekki. Ég er ekki sammála hon-
um um það. Lítið leikhús eins og
þetta gefur svo góð tækifæri til að
elska og rækta fólkið sem starfar við
það. Samvinnan verður öll nánari
og skemmtilegri. í þessu verki er
aðeins einn leikari, en draumur
minn er að í næsta verki verði ekki
bara tveir heldur þrír eða fleiri leik-
arar með. Hér höfum við reynt að
búa til eitthvað á milli kontrabass-
ans og leikarans."
Af hverju valdiröu þetta stykki?
„Það hentaði svo vel. Ég las verk-
ið og heillaðist strax af því og mig
langaði strax að setja það upp hér
og helst heima hjá einhverjum. Ég
var alls ekki að leita að stóru rými.
Ég ætlaði að biðja vin minn að lána
mér stóra og opna íbúð sína, en svo
Árni Pétur „fitlar" við bassann.
kunni ég ekki við það. Það hefði
kostað of mikið rask. En ég hugsa
verkið þannig að það gerist á heim-
ili kontrabassaleikarans. Og allt sem
hann gerir byggir á þvi."
Er eitthvert draumaverk sem þig
langar að setja upp nœst?
„Hér eiga að vera stöðugt í gangi
klassísk verk, Shakespeare, Chékov.
Þetta á að vera fastur liður, ekki
bara happa og glappa eins og nú er.
Mig langar ofboðslega mikið að
setja upp Galdra-Loft næst. Það er
komið að okkar kynslóð að setja
hann upp.“
Nú er Kontrabassinn nýtt verk eft-
ir ungan höfund. Hefurðu það á
stefnuskrá að fylgja því eftir, gera
það kannski að stefnu?
„Við höfum það á stefnuskrá inn-
an gæsalappa að kynna nýja höf-
unda og ný verk.“ FÞ
TÍMANNA TÁKN
Til allra átta
í síðustu viku ræddi ég um ís-
lenskan fisk í Evrópu. Stundum
finnst mér fiskmálin vera það
eina sem ég hef brennandi
áhuga á. Ég vildi helst tala um
fisk í hverri viku, taka þorskinn á
beinið í eitt skipti fyrir öll. En þið
viljið að fjallað sé um menning-
arlegra efni. Mér er svo sem
sama.
Mér tekst ekki ailtaf að finna
vafasöm tímanna tákn meðal
þess sem efst er á baugi hverju
sinni. Atburðir þýða ýmislegt en
tákna kannski ekkert. Hafís er
umræðuefni vikunnar. Skáld-
sagnahöfundur gæti tengt hann
á táknrænan hátt við dauðann
eða ást sem kulnar. Blaðamaður-
inn getur hins vegar ekki leyft
sér slíkt flug í sex hundruð orð-
um.
Jafnvel án sjónvarps komst ég
ekki hjá auglýsingum ferðaskrif-
stofanna. Eg las vandlega bækl-
inga Útsýnar og Samvinnuferða
Landsýnar. Ég hef ekkert lært
um löndin sem standa til boða,
en er þeim mun fróðari um hvað
ferðasalar telja að séu langanir
hugsanlegra kaupenda.
Eitt sem kemur strax á óvart:
Það eru bara íslendingar erlend-
is, hvort heldur um er að ræða
Spán, Ítalíu eða Portúgal, allar
Ijósmyndir sanna að á ströndum
þessara landa eru engir nema ís-
lendingar Jú, auðvitað sér í ein-
staka kokk með latneskt yfir-
bragð en hann er nógu tillits-
samur til að halda sig í eldhús-
inu. í hvorum tveggja bæklingn-
um blaktir íslenski fáninn. „Við
leggjumst í víking og nemum
land í Cala d'Or tilkynna Sam-
vinnuferðir stoltar á meðan Út-
sýn er óhrædd að fullyröa að í
Albufeira sé „íslendingabarinn
að sjálfsögðu vinsælasti barinn í
bænum.
Lesandanum finnst hann þeg-
ar vera í öruggum höndum, það
á einungis eftir að selja honum
vöruna. En þá byrja vandamálin.
Fólk hefur mismunandi langanir
og því verður að lofa öllu en
einnig andstæðunni um leið. Það
verður að tryggja drauminn og
ævintýrið en jafnframt öryggið.
Umhverfið þarf að vera týpískt
en íslendingnum þarf að finnast
hann heima hjá sér. Það verður
að gefa í skyn að brennivínið
fljóti en staðurinn sé frábær fyrir
börnin. Hótelin verða að vera allt
í senn; nýtískuleg og í gamla
bænum, við ströndina og í miö-
borginni. Allt á að vera á Kringlu-
mælikvarða en samt ódýrt (af-
sakið — hagstætt — orðið ódýrt
er bannað í þessum bækling-
um). En með því að lofa öllu end-
ar maður með því að klúðra öllu,
eins og Útsýn þegar hún lýsir lát-
lausu sjávarplássi í Portúgal:
„Disco Summertime, Kiss Kiss
og Crazy Bull. Lífið í fiskimanna-
bænum Albufeira er heillandi og
þar er margt um manninn er
kvölda tekur."
Bæklingar sem selja ísland er-
lendis bjóða oft einstæða
persónubundna reynslu. Kaup-
andinn sér sig strax sem land-
könnuð. Útsýn og Samvinnu-
ferðir leggja hins vegar áherslu á
að allir fái það sama. íslending-
arnir á myndunum eru í ein-
kennisbúningi ferðasalans og
synda, róa eða drekka allir í kór.
Hótelin sem minna mann
ánægjulega á Breiðholt I, böðuð
sólskini, eru eins í öllum löndum.
Það er bara nafnið sem er breyti-
legt. Því fátækara sem land er
því fyrr gefst það upp á að við-
halda eigin menningu. Þýsk
hótel heita „Aue Hirsch-
buhlweg" eða „Am Wiesen-
grunde", en hótel á Kýpur „The
Churchill" eða „Pegasus Beach".
Áfengi og kynlíf eru aðeins
gefin í skyn og það mjög varlega.
Höfðað er til fjölskyldufólks...
Fótleggir Önnu Margrétar feg-
urðardrottningar sem teygir úr
sér á ítölsku hótelherbergi sem
minnti mig á herbergið mitt í
verbúð á Austfjörðum (þó ekki
jafn glæsilegt) ættu samt að lofa
góðu.
Höfundar bæklinganna reyna
fyrirfram að róa íslenska ferða-
menn. Er ekki orðið svoítið púkó
að eyða fríinu á „Torremolinos" á
Spáni? Alls ekki: „Hótelin eru
„glæsileg", öll í sérgæðaflokki."
Ér Kýpur fjarlæg, fátæk og óör-
ugg eyja? Vitleysa. Allir tala
ensku og „hreinlæti og snyrti-
mennska einkenna alla ferða-
mannaaðstöðu". Eru ekki stans-
lausar óeirðir í Suður-Afríku?
Blaðamannalygi. „Suður-Afríka
er mjög friðsælt land og ferða-
menn njóta þar fyllsta öryggis.
Útlendingar, einkum frá Norð-
ur-Evrópu, eru þar velkomnir
gestir." Er jafnvel Evrópubúum
mismunað þar?
Er Holland ekki svolítið svalt á
sumrin? Ekki lengur: „Nú er mið-
bærinn allur kominn undir eitt
risastórt hvolfþak svo þar er
sumarveður allan ársins hring og
pálmatré og annar suðrænn
gróður skartar sínu fegursta."
Vonandi eru þar engin fíkjutré,
Leifur!
Örlítil menning hefur aldrei
skaðað neinn. Af hverju ekki
fórna eins og hálfum degi á altari
hennar. Bæklingur Útsýnar býð-
urfreistandi tilboð og dásamleg-
ar menningarperlur:
„Þótt (leturbreyting mín) nafn
Spánar sé óneitanlega tengt sól,
strönd og sjó er Andalúsía sögu-
frægasta hérað Spánar."
„Saga ítölsku þjóðarinnar er
sterkt samofin heimssögunni,
því löngu fyrir fæðingu Krists
var Rómaborg orðin háborg
vestrænnar menningar."
Nú — gat hún ekki beðið?
Gérard Lemarquis
HELGARPÓSTURINN 25