Helgarpósturinn - 18.02.1988, Side 26

A't TK6 6AKB1CAI
temtu
mil$Ví.!l'ij
\ (^ttibbvi

> J/
0 IsPi^

VIKA í LONDON
Þankabrot um sólskinsbletti og fleira í músík- og leikhúslífi heimsborgar.
Því hefur stundum verið haldið fram í mín eyru að ekki
sé hægt að gleypa sólina og líklega er það rétt, svona eft-
irá að hyggja. Sólargeisla má þó njóta, ef heppnin er með
og sólskinsblettur finnst.
Þetta á líka við um London. Það sem heimsborgin hef-
ur uppá að bjóða verður ekki hesthúsað á vikutíma,
mánuði né ári. Til að sporðrenna London nægir hvorki
mannsaldur né eilífðin öll.
Vika í London getur þó ekki brugðist manni, ef leiðin
iá þangað til að sækja leikhús og hljómleika á heimsvísu.
Finna bara perlurnar og „njóta í botn“, eins og krakk-
arnir segja.
FYRRI GREIN FLOSA ÓLAFSSONAR
Þegar menn hleypa heimdragan-
um og eru allt í einu komnir í frí til
fjarlægra landa er afar áríðandi að
vakna í góðu sálarjafnvægi.
Mér skilst að um 140.000 íslend-
ingar hafi á síðasta ári gert víðreist
og áreiðanlega flestir til að gera sér
dagamun. Það var semsagt ekki lítill
hópur sem vaknaði einhverntímann
á síðasta ári erlendis.
Drjúgur hluti þessa hóps fer víst til
að sieikja sólina, já einmitt sólina
sem ég var að tala um rétt áðan.
Þetta er stundum kallað að fara í
sólarferðir og kvað vera afar upp-
byggilegt og þá frekar fyrir líkam-
ann og aðskiljanlegar þarfir hans en
sálina.
Stundum eru menn ekki alveg út-
hvíldir eftir svona sólarferðir, eru
jafnvel fluttir heim í böndum, svona
einsog gerist og gengur þegar verið
er að gera sér dagamun.
Semsagt ekki alltaf jafn gaman að
vakna á morgnana.
Svo getur komið að því að menn
fái nóg af andlega megrunarfæðinu
í fríinu og þá fer að langa í eitthvað
saðsamara, til dæmis að fá að njóta
einhverra menningarlegra umsvifa
á erlendri grund.
Maður sem er orðinn svona hátíð-
legur og vaknar einhvers staðar
annars staðar en í miðjum nafla
heimsmenningarinnar á það til að
hugsa sem svo:
— Hvað get ég nú farið að sjá eða
heyra í dag?
Nú, ég hef í fríi víða vaknað um
dagana, oftast þar sem ég sofnaði
en þó ekki alltaf, en það er nú annað
mál. Það sem ég vildi eiginlega sagt
hafa er, að það fyrsta sem flestum
dettur í hug, þegar þeir vakna í frí-
inu sínu, er það, hvernig þeir eigi að
verja deginum sem fer í hönd.
Oft er margt og mikið hægt að
hafa fyrir stafni og oft lítið eða ekki
neitt og allt jafn góðir kostir úr því
verið er í fríi.
Frí er víst, í sem stystu máli, það
að mega ráða deginum sjálfur.
Mér finnst ákafiega notalegt að
vakna á Hveravöllum, í Land-
mannalaugum, á Hlöðuvöllum eða
austur á Héraði. Mér finnst meira að
segja notalegt að vakna heima hjá
mér að morgni þess dags sem ég hef
afráðið að gera ekki neitt. Að maður
nú tali ekki um að vakna í Árósum,
Kaupmannahöfn, Osló, Bergen og
víðar og víðar þar sem maður missir
ekki af neinu, þó maður sofi út, taki
það rólega og slappi af, eins og það
er kallað.
Maður teygir makindalega úr sér
og hugsar sem svo í sveínrofunum:
— Ætli hér sé nokkuð að sjá eða
heyra í dag? Varla. Áreiðanlega ekki
neitt.
Og svo breiðir maður uppfyrir
haus og nýtur þess að þurfa ekki að
vera að rassskellast útum allar jarðir
í eltingaleik við einhvern hégóma.
Á einum stað í veröldinni vakna
‘ég við létt taugaáfal) á hverjum
morgni, í sálarástandi sem á ís-
lensku er kallað að manni finnist að
maður sé að missa af strætisvagnin-
um.
Á þessum stað hugsar maður ekki
sem svo:
— Hvað ætti ég nú að fara að sjá og
heyra í dag og í kvöld?
Það fyrsta sem kemur uppí hug-
ann í svefnrofunum er þessi skelfi-
lega tilhugsun:
— Hverju ætli ég missi nú af í dag og
í kvöld.
Þetta er í LONDON.
MEKKA
TÓNLISTARINNAR
Eg var svo heppinn að komast til
London um daginn, gera þar stuttan
stans og fleyta þar örlítinn rjóma-
vott ofanaf allsnægtakerinu, komast
einsog í snertingu við, ja, ef til vill
það besta sem gott fólk er að miðla
samtíðinni í tónlist og leiklist.
London er af mörgum talin Mekka
tónlistarinnar í dag, einfaldlega
vegna þess að þar er meira framboð
af góðri tónlist en annars staðar í
veröldinni. Virtustu symfóníuhljóm-
sveitir heimsins eru þar með hljóm-
leika nær daglega, mér er nær að
halda stundum margar í senn, fyrir
nú utan kammersveitir, kvartetta,
kvintetta, óperuuppfærslur, jass,
kóruppfærslur, sólista og allt á
heimsmælikvarða. Og er þá ótalið
allt það magn af tónlist sem af sum-
um er talin í óvirðulegra lagi, en
mér finnst alveg jafn merkileg og
hin, þó ég hafi að vísu ekki tíma til
að hlusta á hana.
TÓNLEIKAHALLIR
Helstu tónleikahallir í London eru
tvær, önnur við hliðina á Þjóðleik-
húsi Breta, Nalional Theatre, á
suðurbakka Thames. Sú tónleika-
höll hýsir þrjá konsertsali: Royal
Festival Hall, Queen Elisabeth Hall
og Purcell Room.
í „The Barbicarí', sem er önnur
menningarmiðstöð Breta í London,
eru líka þrír konsertsalir.
Segja má að meginþungi alvöru
tónleikahalds hvíli að verulegu leyti
á þessum tveim menningarmið-
stöðvum og er þó margt og mikið að
gerast annars staðar í blessaðri mús-
íkinni.
Eða hvernig ætti annað að vera
þegar daglega er hægt að velja um
hljómsveitir einsog: London Sym-
phony Orchestra, Royal Philhar-
monic Orchestra, Chamber Or-
chestra of London, National Sym-
phony Orcestra, BBC Symphony Or-
chestra, Guildhall Symphony- og
Chamber Orchestra, Philharmonic
Orchestra og English Chamber Or-
chestra. Eða óperurnar Covent
Garden og English National og er
þó fátt talið en mörgu sleppt.
Þó staldrað sé við í London aðeins
í einn dag er hægt að ganga út frá
því sem vísu að hægt sé að komast
á hljómleika, sem eru af því besta
sem gerist í veröldinni.
London hefur það líka framyfir
aðrar stórborgir, sem þó státa af
blómlegu tónlistarlífi, aö þar er
miklum mun hægara að fá miða en
víða annars staðar, t.d. í New York.
Eg held helst að ef mig á gamals-
aldri færi að langa til að leggjast í
einhvers konar svall, þá væri það
helst músíksvall í London.
Hvort sem staldrað er við í.sjö
daga, sjö ár eða heilt æviskeið, þá
næst aldrei að fá notið nema brots af
þeim tónlistarkræsingum sem
Lundúnir hafa uppá að bjóða.
Má þá einu gilda hvort gerður er
stuttur stans eða langur.
Og þá er leikhúsið ótalið.
ENSKIR LEIKARAR
Ingmar Bergman segir í nýútkom-
inni ævisögu sinni, „Laterna
Magica", frá kynnum sínum af
bresku leikhúsi.
Mér dettur þetta í hug af því að
mér finnst einsog í þessari frásögn
sé varpað ljósi á nokkur sannleiks-
korn um það merka fyrirbrigði sem
leikhús í Englandi er og þá ekki síð-
ur vakin athygli á því góða fólki sem
öldum saman hefur hafið það til
vegs með list sinni, hæfileikum og
fagmennsku og þó ekki síður æðru-
leysi, fórnfýsi og ótrúlegri vinnu-
hörku.
Það eru nefnilega orðin tóm að
tala um leikhús í Englandi ef maður
hefur ekki hugboð um starfshætti
listafólksins.
Enskir leikarar eru hamhleypur í
orðsins fyllstu merkingu.
Það var semsagt árið 1970 að
Laurence Olivier fékk Bergman til
að leikstýra Heddu Gabler eftir
Henrik Ibsen fyrir breska Þjóðleik-
húsið, sem þá var enn til húsa á víð
og dreif um borgina, semsagt ekki
komið undir eitt þak einsog núna.
Bergman á varla orð til að lýsa
vanþóknun sinni á Lundúnaborg,
sóðaskap, ólykt, vondum herbergj-
um, umferðarskarkala og skrítnum
skordýrum á alltof fáum náðhúsum.
í kvöldverði Bergman til heiðurs
með leikhópnum tók svo einn leik-
arinn uppá því hálffullur að móðga
svíann gróflega með því að segja að
26 HELGARPÓSTURINN